Liczniki przedpłatowe – nowe podejście do płatności w energetyce

Liczniki przedpłatowe – nowe podejście do płatności w energetyce

Dodano:   /  Zmieniono: 
fot.: materiały prasowe
Energia elektryczna tak jak rozmowy przez telefon komórkowy na doładowanie? To rozwiązanie korzystne i dla klientów, i dla spółek energetycznych.
Rynek energetyczny w Europie, w tym także w Polsce, podlega istotnym zmianom, wynikającym z dążenia do zwiększania efektywności energetycznej, aspektów ekologicznych i tych związanych z rosnącą konkurencją. Jednym z przykładów takich zmian jest możliwość swobodnego wyboru sprzedawcy energii elektrycznej przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe. Jest to kierunek zbieżny z tym, w którym podążał przed kilkoma laty sektor telekomunikacyjny.

Zdaniem Adama Zdanowicza, product managera ds. energetyki w T-Mobile, naturalna wydaje się możliwość wykorzystania doświadczeń zdobytych przez rynek telekomunikacyjny w sektorze energetycznym. Potencjalnych obszarów współpracy między tymi sektorami jest wiele. Zdają sobie z tego sprawę zarówno organy regulacyjne, jak i firmy telekomunikacyjne oraz koncerny energetyczne. Przykładem może być chociażby podpisane w październiku bieżącego roku „Porozumienie w sprawie współpracy na rzecz rozpoznania barier w obszarze rynku telekomunikacyjnego i rynku energetycznego oraz wskazania niezbędnych działań do ich usunięcia”. Niezależnie od wspomnianego porozumienia wolę współpracy międzysektorowej wykazały wcześniej niektóre polskie grupy energetyczne (Tauron Polska Energia, PGE czy RWE) i spółki telekomunikacyjne (T-Mobile Polska, Orange, Netia).

Kilowatogodziny na przedpłatę

Jednym z istotnych tematów analizowanych obecnie przez sektor energetyczny w Polsce, zarówno przez spółki dystrybucyjne, jak i spółki obrotu, jest obszar przedpłatowych układów pomiarowo-rozliczeniowych, zwanych licznikami przedpłatowymi. Rozwiązanie to polega na umożliwieniu odbiorcom końcowym zakupu energii elektrycznej o określonej wartości przed faktycznym jej zużyciem. Działa ono podobnie do mechanizmów stosowanych przez operatorów komórkowych w dostępnych od kilkunastu lat telefonach na kartę. Możliwość stałej kontroli kosztów usług telekomunikacyjnych przez klientów oraz wiele możliwości doładowania (m.in. zakup kuponów w punktach handlowo- -usługowych, doładowania przelewem bankowym, kartą płatniczą itp.) sprawiły, że ten model rozliczeń w telefonii komórkowej jest bardzo popularny. Obecnie w Polsce około połowy aktywnych kart SIM jest właśnie tego typu.

W sektorze energetycznym wygląda to odmiennie. Liczniki przedpłatowe traktowane są bardzo często jako narzędzie windykacyjne względem odbiorców „trudnych”, a ustawa Prawo energetyczne dość szczegółowo wskazuje, kiedy i przy jakich warunkach można zainstalować licznik przedpłatowy. To podejście nieco się zmienia i mówi się już o zaletach systemu przedpłatowego. Jednak spółki dystrybucyjne ostrożnie podchodzą do tego zagadnienia, gdyż to one ponoszą koszt instalacji układów pomiarowo-rozliczeniowych. Istnieją co prawda komercyjne oferty montażu tego typu układów, jednak wysoki koszt tych rozwiązań sprawia, że nie są one popularne wśród odbiorców. Tym bardziej że doładowanie licznika energią elektryczną jest mniej wygodne niż w przypadku telefonu komórkowego. Wymaga wpisania 20-cyfrowego kodu na klawiaturze licznika, który często montowany jest np. w piwnicy bądź w skrzynce na zewnątrz budynku. Uciążliwość tego rozwiązania wynika głównie z faktu, że w obecnie wykorzystywanym modelu to licznik, a nie centralny system informatyczny, zawiera mechanizm odliczający zużyte kilowatogodziny od zakupionego wolumenu energii.

Usługi przedpłacone na rynku energetycznym

T-Mobile Polska, jako firma należąca do globalnego koncernu telekomunikacyjnego, korzysta z bogatych doświadczeń grupy Deutsche Telekom zdobytych w wielu miejscach na świecie i promuje wdrożenie na polskim rynku energetycznym nowoczesnego i sprawdzonego rozwiązania przedpłatowego. Kluczową cechą tego systemu jest przeniesienie „inteligencji” mechanizmu przedpłatowego z licznika energii elektrycznej do centralnego systemu IT.

Model wypracowany w grupie Deutsche Telekom bazuje na wykorzystaniu funkcjonalności inteligentnego opomiarowania. Polega ono na zastosowaniu odpowiednich urządzeń i systemów teleinformatycznych do przekazywania informacji pomiarowej systemom informatycznym spółek energetycznych. Wdrożenie inteligentnego opomiarowania wymagane jest od państw członkowskich na podstawie dyrektywy unijnej, zgodnie z którą do 2020 r. przynajmniej 80 proc. liczników powinno być „inteligentnych”.

Należy zaznaczyć, że mimo istotnych kontrowersji związanych z tym zagadnieniem smart metering stwarza nowe możliwości w zakresie liczników przedpłatowych i daje szansę na zastosowanie mechanizmów rynkowych, które dotychczas były poza zasięgiem sektora energetycznego. Wykorzystanie zdalnej komunikacji między licznikami i systemami informatycznymi spółek energetycznych umożliwia wprowadzenie rozwiązań przedpłatowych, wykorzystujących te systemy w analogiczny sposób jak w systemach billingowych spółek telekomunikacyjnych.

Model funkcjonowania systemu liczników przedpłatowych w oparciu o infrastrukturę stosowaną na potrzeby smart meteringu pozwoli elastycznie i efektywnie kosztowo zwiększyć powszechność jego wykorzystania. Rozwiązanie to nie wymaga od spółek dystrybucyjnych dodatkowych nakładów finansowych, związanych z instalacją u klientów specjalnych liczników obsługujących model przedpłatowy.

Co więcej, wykorzystanie funkcjonalności przedpłatowej proponowane przez T-Mobile daje wiele korzyści odbiorcom decydującym się na ten rodzaj rozliczania za energię elektryczną, gdyż jest on bardziej przyjazny w obsłudze. Po pierwsze, nie wymaga wpisywania kodów bezpośrednio do licznika. Po drugie, umożliwia wprowadzenie szerszej gamy metod zasilania konta energetycznego odpowiednimi kwotami. Po trzecie, system ten umożliwia wdrożenie dostosowanych do oczekiwań klientów i spółek energetycznych cenników energii. Po czwarte, przeniesienie inteligencji do systemów billingowych daje klientom stały i wygodny dostęp do danych dotyczących zużycia energii, np. poprzez wykorzystanie nowoczesnych aplikacji mobilnych, SMS/MMS czy dostępu przez strony WWW. Dzięki temu klient może otrzymać informację o stanie konta w złotówkach, a nie w kilowatogodzinach, co jest bardziej zrozumiałe, oraz powiadomienia o kończących się środkach na koncie. W ten sposób odbiorcy mogą na bieżąco kontrolować koszty energii elektrycznej, korzystając z narzędzia wspomagającego efektywne zarządzanie zużyciem energii w gospodarstwie domowym. Po piąte, klienci w zależności od potrzeb mogą migrować między systemem przedpłatowym a abonamentowym. Po szóste, system proponowany przez T-Mobile umożliwi klientom korzystanie z różnego rodzaju akcji promocyjnych, zwiększających np. wartość doładowania, podobnie jak w przypadku telefonii komórkowej.

Energetyka jak telekomunikacja

Zgodnie z oczekiwaniami T-Mobile popularność tego typu rozwiązań będzie rosła, tak jak to było w przypadku podobnych usług u operatorów sieci komórkowych. Lista potencjalnych klientów jest bardzo rozbudowana i obejmuje między innymi osoby wynajmujące mieszkania czy lokale użytkowe, właścicieli domów letniskowych, a także osoby mające problemy z bieżącym regulowaniem rachunków za energię.

Według Magdaleny Wasiluk-Hassy z T- -Mobile tego typu rozwiązanie może przynieść także wiele korzyści spółkom sektora energetycznego, i to zarówno spółkom dystrybucyjnym, jak i spółkom obrotu. Z punktu widzenia obszaru dystrybucji, po wdrożeniu systemu AMI i rozwiązania przedpłatowego opartego na modelu T-Mobile, funkcjonalność liczników przedpłatowych może nie wymagać stosowania dodatkowego rodzaju układów pomiarowo-rozliczeniowych. Co więcej, dzięki możliwości wprowadzania impulsów cenowych spółki dystrybucyjne będą miały większy wpływ na zachowania klientów. Przez to będą mogły bardziej efektywnie zarządzać systemami dystrybucyjnymi i redukować szczytowe zapotrzebowanie na moc. W przypadku spółek obrotu przykłady wdrożeń systemu przedpłatowego przez spółki grupy Deutsche Telekom na świecie wskazują, że rozwiązanie to korzystnie wpływa na wskaźniki finansowe związane z należnościami. Ponadto system ten umożliwia spółkom obrotu wprowadzenie nowoczesnych cenników energii, dostosowanych do potrzeb klientów i spółek dystrybucyjnych. Wdrożenie nowoczesnych narzędzi dostępu do kont klientów z poziomu aplikacji mobilnych czy stron internetowych powinno wpłynąć na obniżenie kosztów obsługi klienta przy jednoczesnym zwiększeniu jakości obsługi.

Doświadczenia z rynku telekomunikacyjnego i dotychczasowe zmiany w sektorze energetycznym jasno wskazują, że wyzwania, przed którymi stoją obecnie polskie grupy energetyczne, są w pewnych obszarach bardzo podobne do wyzwań, z jakimi zmagali się operatorzy telekomunikacyjni. Dlatego wydaje się oczywiste, że oba sektory łączą coraz silniejsze więzi.■