Nike dla Stasiuka

Dodano:   /  Zmieniono: 
Andrzej Stasiuk został laureatem tegorocznej nagrody Nike, za książkę "Jadąc do Babadag". Książka opowiada o podróżach przed Słowację, Bułgarię, Rumunię, Albanię, Mołdawię, kraje dawnej Jugosławii, węgierską prowincję.
Tym razem najbardziej prestiżowa polska nagroda literacka została przyznana autorowi, który nie przepada za światłami fleszy, lepiej niż na  salonach czuje się w górach.

Kiedy szef jury Henryk Bereza ogłosił: "Zwycięzcą jest... Stanisław Stasiuk!" kamery zarejestrowały wyraz twarzy Andrzeja Stasiuka, który zaklął pod nosem i wzniósł oczy do nieba. Pisarz wyglądał na zaskoczonego werdyktem. "Jeśli myślicie, że jeszcze coś wam teraz powiem, to jesteście w błędzie. Jestem szczęśliwy! -  powiedział i niemal uciekł ze sceny.

Stasiuk, zdeklarowany przeciwnik życia salonowego, wydawał się nieco przytłoczony zainteresowaniem, jakie skupiło się na nim po  ogłoszeniu werdyktu jury. Na widok szarżującego tłumu dziennikarzy i fotoreporterów początkowo próbował dyskretnie skryć się w garderobie, w końcu jednak postanowił stawić im czoła.

"Nagroda? Jako pisarz uważam, że nie ma ona większego znaczenia. Pisze się nie dla nagród. Na jakiś czas znajdę się w świetle fleszy, ale liczę, że szybko wszystko wróci do normy. To  zamieszanie wokół laureata jest bardzo przyjemnie, choć męczące. W  sumie czuję się jak chłop na którego spadła reforma rolna - niby wspaniale, ale wiele zamieszania" - mówił laureat.

"Mój manifest literacki? Pisać, skreślać, myśleć, patrzeć, słuchać, pisać i skreślać, skreślać, skreślać..." - dodał.

Andrzej Stasiuk urodził się w 1960 roku w Warszawie. Wyrzucany ze  szkół i imający się rozmaitych prac, w początkach lat osiemdziesiątych angażował się w ruch pacyfistyczny, zdezerterował z wojska i półtora roku spędził w więzieniu. Współpracował z  pismami wydawanymi przez animatorów literackiego undergroundu w  Polsce, m.in. z "Brulionem".

Niechętny literackim salonom i oficjalności Stasiuk w roku 1987 wyprowadził się z Warszawy i zamieszkał na Czarnem, dawnej wsi łemkowskiej w Beskidzie Niskim, w której w owym czasie zostało kilka chałup i cerkiew. Tam powstały "Mury Hebronu" - debiutancki tom opowiadań Stasiuka, w którym autor zawarł zapis więziennych doświadczeń: obrazki z życia w celi, i opisy świata, w którym rządzi przemoc.

Późniejsze "Opowieści galicyjskie" z 1994 roku to na poły fabularyzowane, na poły reportażowe obrazki z życia mieszkańców podgórskiej prowincji, z realiami obyczajowymi czasów przemian ustrojowych w Polsce. Opowiadania pomieszczone w tomie "Przez rzekę" (1996) osadzone były w podobnych realiach. Tom prozy Stasiuka "Dukla"(1997) został nominowany do literackiej nagrody Nike'98, rok później wśród nominowanych do tej nagrody książek znalazł się tom "Zima i inne opowiadania".

W 1996 roku Stasiuk założył wydawnictwo Czarne. Ta oficyna opublikowała dwie książki, które znalazły się w tegorocznym finale Nike. Poza "Jadąc do Babadag" był to tom wierszy Dariusza Suski "Cała w piachu".

ks, pap