Domowe sposoby na zatoki. Jak pozbyć się bólu zatok?

Zapalenie zatok przynosowych objawia się bólem zatok, bólem głowy, gęstą wydzieliną zalegającą w nosie, którą trudno jest usunąć. Może pojawić się również gorączka oraz uczucie rozpierania głowy. Co trzeba wiedzieć o zapaleniu zatok i jak sobie z nim poradzić domowymi sposobami?

Zapalenie zatok − skąd się bierze?

Zapalenie zatok może mieć różne przyczyny. Najczęściej powodują je wirusy i bakterie, ale może również być wynikiem alergii, a nawet próchnicy. Ból zatok pojawia się wtedy, kiedy drożność zatok zostaje przerwana. Gromadząca się w nich gęsta wydzielina zatyka nos, utrudnia oddychanie i sprawia, że ciężko ją usunąć. W takiej sytuacji dość szybko występuje silny ból głowy, może pojawić się również ból górnych zębów, a także uczucie kłucia w górnych drogach oddechowych. Zapalenie zatok trzeba leczyć, bo tylko regularne usuwanie wydzieliny może zmniejszyć stan zapalny i obrzęk, a także złagodzić ból.

Nieleczone zapalenie zatok może mieć wiele powikłań. Prowadzi do powstania ropowicy i ropnia podkostnego oczodołu, ropnia mózgu czy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Z tego względu nie należy go lekceważyć.

Dlaczego zatoki bolą?

Zatkane zatoki powodują okropny ból. Chory ma wrażenie, że głowę rozsadza mu ból, czuje, jakby ją rozpierała zalegająca w zatokach wydzielinach. Może mieć problem z węchem i smakiem i czuć się tak, jakby przebywał pod wodą. Często zdarza się również uczucie przytłumionego słuchu.

Zatoki powodują taki ból, ponieważ w śluzówce zatok zalega wydzielina. Blokuje ona wylot zatok, przez co utrudnia odpowiednią wentylację zatok i przemieszczanie się powietrza. Dopóki wydzielina nie zostanie rozrzedzona, a chory się jej nie pozbędzie, nie poczuje ulgi.

Przyczyny zapalenia zatok

Do stanów zapalnych zatok najczęściej przyczyniają się:

• infekcje wirusowe
• infekcje bakteryjne
• infekcje grzybicze
• alergiczny nieżyt nosa
  
• klimatyzacja
• zanieczyszczenia powietrza
• wady anatomiczne przegrody nosowej
• polipy
• refluks przełyku

Zatoki przynosowe – jaką pełnią funkcję?

Zatoki przynosowe pełnią wiele różnych ważnych funkcji, m.in. nawilżając wdychane powietrze. Oprócz tego ogrzewają je, zabezpieczając w ten sposób funkcjonowanie dróg oddechowych. Uważa się je za przedłużenie jam nosa i zabezpieczenie mózgoczaszki przed urazami czy bakteriami.

Wyróżnia się następujące rodzaje zatok: czołowa, klinowa, szczękowa i sitowa (komórki sitowe). Infekcje zatok najczęściej dotyczą zatok czołowych i wynikają z infekcji wirusowych, bakteryjnych czy alergicznych.

Jak rozpoznać zapalenie zatok?

Objawy choroby są zazwyczaj takie same: pojawia się głównie uczucie przebywania pod wodą. Występują silne bóle głowy i bóle zatok przynosowych, uczucie rozpierania czoła przez zalegającą wydzielinę. Zatkane zatoki sprawiają, że trudno jest oddychać. Wydzielina może mieć nieprzyjemny zapach (wtedy oznacza, że ma podłoże bakteryjne). Może wystąpić również obrzęk śluzówki, a także uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła.

U niektórych osób pojawia się niedrożność nosa, gorączka, bóle mięśni czy stawów. Może pojawić się także uczucie rozbicia i osłabienie, typowe dla infekcji wirusowej.

Jak zapobiegać zapaleniu zatok przynosowych?

Osoby, które raz zachorowały na zapalenie zatok, mogą mieć tendencje do nawracania infekcji. W takiej sytuacji aby zapobiegać nawrotom choroby, trzeba dbać o zatoki: nie wychodzić na zewnątrz z mokrą głową, zawsze zakładać czapkę zimą. Warto również dbać o nawilżenie powietrza w mieszkaniu, by zmniejszać ryzyko wysuszania śluzówki. Oprócz zrezygnowania z podkręcania kaloryferów, dobrze zainwestować w porządny nawilżacz powietrza, który ułatwi oddychanie i poprawi wilgotność powietrza w domu.

Nie należy także zapominać o odpowiednim nawadnianiu organizmu i nawilżaniu dróg oddechowych. Wypijanie dwóch litrów wody dziennie wspomaga śluzówkę, dzięki czemu mocniej ona chroni się przed działaniem wirusów.

Osoby, które są alergikami, powinny również regularnie prać pościel, narzuty, koce i wszystkie tkaniny, w których mogą osadzać się alergeny. Utrzymywanie higieny jest bardzo ważne i pomaga zmniejszyć ryzyko występowania infekcji.

Nieleczony stan zapalny zatok może prowadzić do wielu komplikacji i poważnych schorzeń. Jak naturalnymi metodami wspomagać leczenie chorych zatok? Powiedziała o tym w „Dzień Dobry TVN” Agnieszka Cegielska, coach zdrowia. Jaką rolę w leczeniu zatok odgrywa kasza jaglana, kurkuma, imbir i czarnuszka?

Domowe sposoby na zatoki

Domowe sposoby na zatoki to przede wszystkim nawadnianie organizmu, picie herbatek ziołowych, które działają przeciwzapalnie i rozrzedzają zalegającą wydzielinę. Oprócz tego dobrą metodą są również inhalacje, ciepłe kąpiele i okłady, a także płukanie zatok.

Domowe sposoby na zatoki – płukanie zatok

Płukanie zatok to świetna metoda udrażniająca zatoki i ułatwiająca pozbycie się zalegającej wydzieliny. Przepłukiwanie zatok jest świetne dla śluzówki nosa, ponieważ nie tylko ją nawilża, ale również wypłukuje z niej alergeny, wirusy i bakterie. Aby usunąć z zatok wydzielinę, wystarczy kupić butelkę ze specjalną nasadką do płukania zatok, a także roztwór hipertoniczny do płukania zatok.

Do płukania nosa i zatok należy używać przegotowanej wody, w której nie będzie bakterii. Następnie do przestudzonej wody wsypujemy roztwór hipertoniczny i wkładamy wylot butelki do nasady nosa. Pochylamy głowę nad umywalką, otwieramy usta i zdecydowanym ruchem naciskamy na butelkę, by woda pod ciśnieniem trysnęła do nosa i przepłukała zatoki. Taki rytuał płukania nosa warto powtarzać dwa razy dziennie i pamiętać, by bezpośrednio po płukaniu nie wychodzić na dwór, a także nie kłaść się na płasko. Zazwyczaj już jedno lub dwa płukania zatok przynoszą znaczną ulgę, a obrzęk zatok się zmniejsza.

Domowe sposoby na zatoki – inhalacje i „parówki”

Inhalacje to kolejna dobra metoda na pozbycie się stanu zapalnego zatok. Do przeprowadzenia inhalacji warto wykorzystać sól fizjologiczną lub sól z kwasem hialuronowym, która dodatkowo nawilży śluzówkę nosa i ułatwi pozbycie się zalegającej w nim wydzieliny. Jeśli nie mamy w domu inhalatora, możemy przygotować tzw. parówkę – do miski z gorącą wodą dodać kilka kropli olejków eterycznych.

Olejki eteryczne rozrzedzają wydzielinę, ułatwiają oddychanie, udrażniają nos, ułatwiają również oczyszczanie dróg oddechowych. Dobrze sięgnąć po olejek eukaliptusowy czy olejek sosnowy. Można również skorzystać z domowych przypraw takich jak majeranek czy tymianek, które również stosuje się do inhalacji. Podczas inhalacji warto nakryć głowę ręcznikiem. Metoda ta nie jest jednak polecana np. osobom z nadciśnieniem. Jeżeli w trakcie inhalacji poczujemy się źle, powinniśmy przerwać zabieg.

Podobnie będą też działały gorące, parne kąpiele. Lepiej z nich jednak zrezygnować, jeśli zmagamy się także z gorączką.

Odpowiednie nawodnienie – niezbędny element kuracji zatok

Jedną z podstawowych zasad leczenia zatok jest picie dużej ilości wody. To bardzo ważne, ponieważ odpowiednie nawodnienie ułatwia organizmowi rozrzedzanie wydzieliny i wydalanie jej. Pozwoli to na większą wilgotność w zatokach, umożliwiając w ten sposób łatwiejszy przepływ śluzu, usuwając blokadę, która powoduje silny ból. Można pić wodę niegazowaną, ale również ziołowe napary i herbatki np. z rumianku czy lipy (w przypadku osób dorosłych) albo z imbiru i miodu.

Inne metody na zatoki czołowe

W udrożnieniu zatok może też pomóc spożywanie pikantnych potraw. Wiele z nich powoduje naturalne rozluźnienie jamy nosowej i wyciek wydzieliny. Co więcej, ostre papryczki zawierają w sobie kapsaicynę, która jest doskonałym składnikiem przeciwbólowym.

W przypadku ciężkich, przewlekłych lub nawracających infekcji zatok warto rozważyć zakup nawilżacza powietrza.

W aptece dostępne są także ziołowe środki na zatoki, zawierające m.in.: korzeń goryczki, ziele szczawiu i ziele werbeny.

Domowe sposoby na zatoki – naświetlania (lampa na zatoki)

W sklepach znajdziemy również specjalne lampy do naświetlania zatok. Pomagają one poprawić przepływ krwi i dzięki temu zmniejszają stan zapalny. Z lamp nie każdy może jednak korzystać – odradza się stosowanie ich kobietom w ciąży lub osobom, które cierpią na choroby układu krążenia.

Woda utleniona na zatoki – jak ją stosować?

W walce z zapaleniem zatok niektórzy sięgają również po wodę utlenioną. Wykorzystuje się ją do płukania zatok, ale jeśli mamy wybór pomiędzy roztworem soli hipertonicznej a wodą utlenioną, sięgnijmy po ten pierwszy. W innej sytuacji możemy przygotować preparat do płukania zatok właśnie z wody utlenionej.

Wystarczy 15 kropli wody utlenionej wlać do szklanki z przegotowaną i wystudzoną wodą, a następnie wypłukać tym roztworem zatoki. Powinno to udrożnić nos i przynieść ulgę.

Co na zatoki dla dzieci, a co dla dorosłych?

Leczenie zapalenia zatok u dzieci wygląda trochę inaczej niż u dorosłych. U maluchów nie wolno stosować irygacji zatok, natomiast można robić inhalacje, które pomagają zmniejszyć obrzęk i pozbyć się gęstej wydzieliny. Oprócz tego należy dziecko regularnie nawadniać. Można zrobić maluchowi krótką, ciepłą kąpiel z dodatkiem rozgrzewającej soli do kąpieli, która również rozrzedzi wydzielinę zalegającą w nosie. Jeśli dziecko gorączkuje, należy podać mu lek przeciwzapalny i przeciwbólowy zawierający ibuprofen (choć pamiętajmy, że lekiem pierwszego wyboru jest zawsze paracetamol).

Osobom dorosłym największą ulgę przyniesie płukanie nosa i zatok, dlatego nie należy się tego obawiać. Oprócz tego można robić inhalacje, pić ciepłe i rozgrzewające napoje, np. napary z imbiru, cytryny i miodu czy rumianku. Warto również sięgnąć po ciepłe okłady, które mogą przynieść znaczną ulgę.

Lecznicze okłady – jak je zrobić?

Ciepłe okłady mogą ułatwić rozrzedzenie wydzieliny zalegającej w nosie i udrożnić drogi oddechowe. Pomagają także zmniejszyć obrzęk i działają przeciwzapalnie. Jak je zrobić?

Wystarczy przygotować takie okład z dodatkiem soli gruboziarnistej, którą rozgrzewamy na patelni, a następnie w ciepłej lnianej ściereczce przykładamy do zatok. Rozgrzewając zatoki czołowe, rozrzedza zalegającą w nich wydzielinę i pomaga ją usunąć z nosa.

Domowe sposoby na zatoki – nawilżanie. Woda morska do nosa

Nie zapominajmy również o podstawowej metodzie leczenia zapalenia zatok, czyli płukania ich wodą morską. Woda morska jest bezpieczna, nie powoduje wysuszenia śluzówki nosa, a pozwala pozbyć się uciążliwego kataru i objawów zapalenia zatok. Nawilża błonę śluzową nosa, ułatwia oczyszczanie go z wirusów, alergenów i bakterii, dlatego należy stosować ją od początku infekcji. Po wodę morską możemy sięgać kilka razy dziennie.

Leczenie zapalenia zatok

Początkowo wystarczą domowe metody leczenia zatok. W aptece można też kupić specjalne preparaty do domowego płukania zatok. Jeśli jednak metody te nie przynoszą ulgi, należy wybrać się do lekarza, który na podstawie wywiadu, badania laboratoryjnego i badania fizykalnego stawia diagnozę. Lekarz może także zlecić endoskopię, badania obrazowe i posiew.

Chorzy mogą sięgnąć też po leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, a także krople do nosa, obkurczające naczynia. Trzeba jednak pamiętać, że preparaty do nosa (poza np. wodą morską) mogą znacznie wysuszać błony śluzowe, dlatego nie należy stosować ich zbyt długo (najlepiej przeczytać ulotkę).

Leczenie zapalenia zatok, gdy objawy nie mijają, powinno być determinowane przyczyną stanu zapalnego. A więc, jeśli jest to alergia, konieczne są leki hamujące objawy alergii, jeśli grzybica – leki przeciwgrzybicze, a jeśli bakterie – antybiotyki.

W przypadku przewlekłego i nawracającego zapalenia zatok konieczne może być leczenie operacyjne.

Kiedy zastosować antybiotyk na zatoki?

O stosowaniu antybiotyków na zapalenie zatok powinien decydować lekarz. Jeśli infekcja się przedłuża i trwa więcej niż kilka tygodni, należy wykonać badania w kierunku przewlekłego zapalenia zatok. Posiew pomoże sprawdzić, czy nie doszło do nadkażenia bakteryjnego. W takiej sytuacji konieczne jest sięgnięcie po antybiotyki, które zahamują namnażanie się bakterii i pomogą zwalczyć infekcję.

Bakteryjnego zapalenia zatok nie wolno lekceważyć, ponieważ może mieć poważne powikłania. Zdarza się, że choroba prowadzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, dlatego przy każdym niepokojącym sygnale lepiej jest skonsultować się z lekarzem.

Powikłania

Trwałe zapalenie zatok może prowadzić do poważnych infekcji i innych powikłań. Zapalenie zatok, które trwa ponad 12 tygodni pomimo leczenia, nazywa się przewlekłym zapaleniem zatok. Do najczęstszych powikłań ostrego zapalenia zatok zalicza się:

• przewlekłe zapalenie zatok,
• zapalenie opon mózgowych,
• utrata węchu (choćby częściowa),
• problemy ze wzrokiem.

Czytaj też:
Wycięcie migdałków – kiedy warto rozważyć zabieg?