Istnieje wiele metod leczenia stwardnienia rozsianego, charakteryzującego się narastającym osłabieniem i porażeniem mięśni. Leczenie pomaga zatrzymać postęp choroby, gdy jest stosowane wcześnie w chorobie. Ale obecne metody leczenia praktycznie nie mogą odwrócić uszkodzeń, które już wystąpiły w komórkach mózgu zwanych neuronami. Nowe badania sugerują, że związek występujący w skórkach owoców, takich jak jabłka i suszone śliwki, oraz niektóre zioła, może zmniejszyć dalsze uszkodzenie neuronów, a także pomóc w odbudowie osłon ochronnych pokrywających neurony i odwrócić uszkodzenia.
Czytaj też:
Materac przeciwodleżynowy, poduszki, preparaty – co stosować w ramach ochrony przed odleżynami?
Na razie – zwierzęcy model choroby
– Chociaż dowody są wstępne, bo nasze dane pochodzą z zwierzęcych modeli chorób, zachęcają do przyjrzenia się w laboratorium związkowi, który zarówno zatrzymuje, jak i naprawia uszkodzenia w stwardnieniu rozsianym – mówi dr Guang-Xian Zhang z Thomas Jefferson University.
– Musimy wykonać dodatkową pracę, aby przetestować bezpieczeństwo tego związku, kwasu ursolowego – mówi współautor, dr n. med. AM Rostami, z Jefferson Health.
Naukowcy zastosowali laboratoryjnie oczyszczoną formę kwasu ursolowego u myszy, u których wystąpiła choroba. Wiele eksperymentów dotyczyło ostrej fazy, gdy choroba dopiero się rozpoczyna lub osiąga szczyt. Naukowcy sprawdzili, czy ten związek był skuteczny w chorobach przewlekłych, gdy już nastąpiło chroniczne uszkodzenie tkanek ośrodkowego układu nerwowego.
Badacze zastosowali ustalony mysi model stwardnienia rozsianego, który rozwija się powoli w ciągu życia gryzoni, naśladując ludzką chorobę. Około 12 dnia zaczyna się u myszy ostra faza choroby: pojawiają się objawy stwardnienia rozsianego, częściowego paraliżu i obecnie dostępne leki są najbardziej skuteczne. Naukowcy rozpoczęli jednak leczenie myszy w 60. dniu, znacznie bardziej zaawansowanym stadium choroby, kiedy w mózgu i rdzeniu kręgowym powstało przewlekłe uszkodzenie tkanek, które należy naprawić i zregenerować.
Zaskakujące rezultaty
Badacze leczyli myszy przez 60 dni i zaczęli zauważać poprawę w 20. dniu leczenia. Myszy sparaliżowane na początku eksperymentu, po leczeniu odzyskały zdolność do chodzenia, choć z trudnościami.
– To nie jest lekarstwo, ale jeśli zobaczymy podobną reakcję u ludzi, oznaczałoby to znaczną zmianę w jakości życia. A co najważniejsze, jest to odwrócenie procesu chorobowego, którego tak naprawdę nie widzieliśmy wcześniej w przypadku innych leków w tak późnym stadium choroby – mówi dr Zhang.
Naukowcy zbadali również, jak kwas ursolowy działa na komórki. Zauważyli, że hamuje komórki Th17, rodzaj komórki odpornościowej, która jest jednym z głównych czynników patologicznej odpowiedzi autoimmunologicznej w stwardnieniu rozsianym. Wiele obecnie aktywnych terapii wydaje się tłumić Th17. Ale naukowcy z Jefferson wykazali, że związek może aktywować komórki prekursorowe, aby dojrzeć w bardzo potrzebnych komórkach tworzących osłonkę mielinową, zwanych oligodendrocytami.
– Ten efekt dojrzewania jest najważniejszy – mówi dr Zhang. – Oligodendrocyty wytwarzające osłonkę mielinową są zubożone w stwardnieniu rozsianym. A komórki macierzyste wytwarzające nowe oligodentrocyty są uśpione i niezdolne do dojrzewania. Ten związek pomaga aktywować te komórki macierzyste do wytwarzania nowych oligodendrocytów i prawdopodobnie odpowiada za odwrócenie objawów.
Kolejne kroki dla badaczy obejmują testowanie związku pod kątem bezpieczeństwa. Chociaż kwas ursolowy jest dostępny jako suplement diety, może być toksyczny w dużych dawkach.