Ofensywa radzieckiego Frontu Zachodniego pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego w sześć tygodni dotarła na przedpola Warszawy, gdzie 13 sierpnia rozpoczęła się bitwa warszawska. Rano tego dnia Józef Piłsudski rozpoczął inspekcję wojsk pod Dęblinem.
Wieczorem doszło do ataku wojsk Armii Czerwonej. Natarcie 6 dywizji bolszewickich pod Radzyminem przyjęła 1 Armia Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Franciszka Latinika.
Bitwa warszawska: Rozgrywają się losy Warszawy i losy Polski
„Stajemy do rozstrzygającej bitwy. Naczelny Wódz, Rząd i Naród w przekonaniu, iż wojska 1 Armii nie oddadzą ani jednej piędzi ziemi [...], nie wątpią, iż o ich piersi rozbije się nawała bolszewicka” – pisał tego dnia gen. Latinik w rozkazie do polskich żołnierzy. „Świadomy odpowiedzialności za wynik obecnej bitwy, nakazuję wszystkim dowódcom [...] utrzymanie zajmowanej linii. W obronie stolicy i w walce o polskie „Być albo nie być” można tylko bohatersko oddać życie, lecz nie można zhańbić imienia polskiego” – dodawał.
Równie stanowczy był rozkaz wydany przez dowódcę 5 Armii gen. Władysława Sikorskiego.
„Na zajmowanych obecnie pozycjach każdy dowódca wytrwać musi do ostatniego człowieka, chociażby chwilowo był otoczony ze wszystkich stron, jeżeli nie otrzyma rozkazu cofnięcia się. [...] Zaznaczam – że rozstrzeliwując szeregowych za ucieczkę z pola bitwy – tym bardziej nie cofnę się przed stosowaniem kary śmierci w stosunku do oficerów, którzy ponoszą pełną odpowiedzialność za stosunki w podległych im oddziałach. Na odcinku 5 Armii rozgrywają się losy Warszawy i losy Polski. Nie dopuszczę do tego, by lekkomyślność czy bezmyślność niektórych oficerów zgubiła Ojczyznę. Złych żołnierzy usunę bezwzględnie, z dobrymi wytrwam na stanowisku i zwyciężę”.
13 sierpnia do godz. 23:00 bolszewicy przełamali pierwszą linię obrony i zajęli Radzymin, o który przez kolejne dwa dni trwały zacięte walki. Po walce o Radzymin jedna z sowieckich dywizji ruszyła na Pragę, a druga na Nieporęt i Jabłonnę.
Bitwa miała rozstrzygnąć się w ciągu kolejnych dni.
Czytaj też:
Zapomniane sowieckie ludobójstwo wymierzone w Polaków. Zginęło ponad 111 tys. ludzi