Najtwardsza premier Wielkiej Brytanii. Ostatnie lata życia „Żelaznej Damy” pasmem rodzinnych problemów

Najtwardsza premier Wielkiej Brytanii. Ostatnie lata życia „Żelaznej Damy” pasmem rodzinnych problemów

Dodano: 
Margaret Thatcher
Margaret Thatcher Źródło: Newspix.pl / ADMEDIA
Margaret Thatcher to pierwsza kobieta premier w historii Wielkiej Brytanii. Miała „oczy Kaliguli”, „usta Marilyn” i niezłomną siłę woli w kwestii prowadzonej przez siebie polityki. Z sukcesem reanimowała brytyjską gospodarkę. Nadzieja feministek, która wyznała, że „nie jest im nic winna”. Bez wahania zaangażowała się militarnie w wojnę o Falklandy. „Żelazna Dama”, nieobecna matka i postać, dzięki której słowo „thatcheryzm” stało się synonimem ożywienia gospodarki.

„Żelazna Dama” objęła rządy w chwili, gdy Wielka Brytania przeżywała kryzys gospodarczy. Deficyt handlowy, ogólny deficyt bilansu płatniczego, rosnące zadłużenie i galopująca inflacja zmuszają w 1976 roku rząd Partii Pracy do zwrócenia się do MFW o 4 miliardy dolarów, co w tamtym czasie było dużą sumą.

Wielka Brytania była „chorym człowiek Europy”. Ówczesny premier James Callaghan rozpoczął deflacyjną politykę zmniejszania podaży pieniądza i zmniejszania deficytów publicznych. Chwilowo zdobył poparcie związków zawodowych, które zgodziły się na ograniczenie podwyżek płac. Pod koniec 1978 roku, kiedy wzrost powrócił, te same związki odmówiły dalszego ograniczenia podwyżek płac do 5 proc. i rozpoczęły pięciomiesięczny strajk.

Margaret Thatcher dochodzi do władzy

W tym kontekście odbyły się wybory parlamentarne w których zwyciężyli torysi, którym od 1975 roku przewodziła Margaret Thatcher. Nowa premier natychmiast wdrożyła swój neoliberalny program: redukcję wydatków publicznych, gwałtowny wzrost stóp procentowych Banku Anglii w celu skompresowania inflacji, usunięcie kontroli płac i cen.

Wielu polityków z jej partii uważało, że rozpoczęła politykę, która była zbyt surowa i prowadząca donikąd. Liczba bezrobotnych podwoiła się w ciągu kilku lat. Również wielu ekonomistów krytykowało tę politykę. Podpisali list otwarty wzywający do zmiany kursu.

Jednak Margaret Thatcher nie zboczyła z linii, którą sobie wyznaczyła. Była konsekwentna w swoich działaniach. Rozpoczęła niespotykaną do tej pory falę prywatyzacji, która dotknęła wszystkie główne sektory znacjonalizowane w latach 1945-1951 (węgiel, koleje, lotnictwo, huty, telekomunikacja, gaz, elektryczność).

Cały artykuł dostępny jest w 48/2022 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.