Pochwała nijakości

Pochwała nijakości

Dodano:   /  Zmieniono: 
Nijakość polskich polityków – od prezydenta po marszałka, premiera i tak dalej – jest dla demokracji raczej korzystna.
Spróbujmy zastanowić się na poważnie, dlaczego Jarosław Kaczyński ma  wciąż 20-30-procentowe społeczne poparcie. Nie przemawiają za tym żadne względy merytoryczne ani program, ani katolicyzm, ani patriotyzm – bo  wszystko to jest powierzchowne. Wśród popierających Kaczyńskiego jest też istotna grupa ludzi głośnych lub po prostu szaleńców, którzy słowa takie jak „Polska", „Jezus”, „historia” wykrzykują i powtarzają bez opamiętania. To tylko margines. Naprawdę ciekawa jest próba rekonstrukcji poglądów tych kilku milionów, którzy oszołomami nie są, a  w dodatku udzielają niewątpliwie niedemokratycznemu Kaczyńskiemu poparcia w demokratycznym kraju.

Żeby to wyjaśnić, trzeba zacząć od  drugiejstrony, czyli od tego, jaka jest norma czy typ politycznego przywódcy w demokratycznym kraju. Znakomitego przykładu dostarcza wywiad z Donaldem Tuskiem zamieszczony w poprzednim numerze „Wprost". Tusk jest takim samym mniej więcej przywódcą jak Angela Merkel, David Cameron, Nicolas Sarkozy, a także Barack Obama, już nie wspominając Berlusconiego. Wielu z nich ma jakieś wyraziste cechy, raczej ( jak Berlusconi) niekoniecznie godne zachwytu, ale w istocie są to mniej lub  bardziej zręczni menedżerowie wielkich przedsiębiorstw. Nawet jeżeli w  okresie wyborczym obywatele dostrzegają w kandydatach wyraziste cechy i  polityczny seksapil, który sprawia, że na nich głosują, potem wszystko to znika w zakamarkach wielkiej budowli przedsiębiorstwa, które nazywa się władza.

Wszyscy oni są, jak każdy niezły menedżer, zręcznymi graczami w ramach firmy, zwalczają skutecznie lub po prostu wyrzucają wewnętrzną opozycję, i to niekoniecznie w imię wzmocnienia swojej pozycji, ale często dla dobra firmy. Angela Merkel jest w tych działaniach znacznie bardziej stanowcza (by nie powiedzieć: brutalna) od  Donalda Tuska. Podobnie postępuje Sarkozy, Orban na Węgrzech i wielu innych. Jest to tym bardziej konieczne, że żadna z tych postaci nie jest naprawdę wybitna i – co więcej – lepiej, żeby nie była.

Może się to  wydawać dziwne tym wszystkim, którzy poszukują u przywódców politycznych charyzmy, wielkich planów czy imponujących sformułowań. Nie są to cechy potrzebne w demokracji i swoista nijakość jej przywódców jest dla niej korzystna. Tak więc nijakość polskich polityków (Tusk chociaż potrafi dobrze mówić, ale to wyjątek) – od prezydenta po marszałka, premiera i  tak dalej – jest raczej korzystna. Proszę zauważyć, jak kompletnie drugorzędni politycy zajmują najwyższe stanowiska w UE i nie jest to  wynikiem chytrych zamysłów Niemiec czy Francji, lecz wyraża ducha demokratycznych czasów.

Wszystkie te raczej drugorzędne postaci muszą mieć wszelako jedną zaletę: dobrze lub w miarę dobrze wykonywać zadanie polegające na kierowaniu przedsiębiorstwem władzy. Z tego są rozliczani i porażka Gordona Browna tym właśnie była spowodowana, że był kiepskim menedżerem.

Wielki Monteskiusz postulował, że w czasach demokracji oraz  rządów prawa powinno stopniowo dochodzić do „depersonalizacji władzy". Jemu chodziło naturalnie o monarchę, ale w naszych czasach dotyczy to  takich ludzi jak Piłsudski, de Gaulle czy pani Thatcher. Skoro rządzi prawo, potrzebni są wykonawcy, a nie przywódcy. A od wykonawców trzeba oczekiwać tylko skuteczności w realizowaniu zadań. Czy miałoby to  oznaczać, że rządzą nami i rządzić będą w coraz większym stopniu miernoty? Nie, bo wybitny menedżer nie może być miernotą. Czy to  oznacza, że rządzić nami będą ludzie bez wielkich wizji, planów, programów? Tak. I wszystko byłoby w zasadzie dobrze, gdyby nie jeden jedyny problem.

Mianowicie demokracja jest narażona na kryzysy wewnętrzne (gospodarcze i polityczne) oraz zewnętrzne – od wojen po  rywalizację handlową. W czasach kryzysu dobre zarządzanie nie wystarczy. I tu mamy do czynienia z kłopotem, z jakiego na razie nie widać wyjścia.

Na tym tle postać Jarosława Kaczyńskiego, daleka od miary Piłsudskiego czy de Gaulle’a, jawi się kilku milionom jego zwolenników jako uosobienie prawdziwego władcy i pana, który wydobędzie nas z egipskiej niewoli. Kaczyński jako premier pokazał już, że nie jest do niczego zdolny, ale część polskiego społeczeństwa nie przywykła jeszcze do  władzy demokratycznej jako władzy ludzi nijakich i marzy im się ten, kto poprowadzi, kto wskaże kierunek, a zarazem weźmie za mordę.

Więcej możesz przeczytać w 40/2010 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 40/2010 (1443)

  • Będzie rewolucja?26 wrz 2010, 12:00Kiedy pięć lat temu polityczne wahadło wychyliło się u nas w prawo, tak po prawej ono tkwi. Na lewicy zaczyna się jednak coś, co zdecyduje o tym, kto w Polsce będzie sprawował władzę za pięć lat, gdy skończy się dekada PO-PIS-u.4
  • Na skróty26 wrz 2010, 12:00Pielgrzymka i krzyżChęć udziału w planowanej na 10 października pielgrzymce do Smoleńska zgłosiło do piątku 150 osób. To bliscy 50 ofiar katastrofy prezydenckiego tupolewa. – Ludzie, których kochaliśmy, umarli w jednym miejscu. Mam nadzieję,...6
  • Zapałki i pochodnie26 wrz 2010, 12:00„Nie ma z kim przegrać tych wyborów" – ogłosił tydzień temu na łamach „Wprost" Donald Tusk. Pewność siebie imponująca. To przypomnę, że w 2005 r. był już na wyborczych plakatach „premier z Krakowa”. Gdzie...9
  • Wciąganie zupy nosem26 wrz 2010, 12:00Kasia Kowalska, artystka wiecznie cierpiąca i matka chrzestna polskiego emo, nagrała optymistyczną piosenkę pod tytułem "Już czas". Piosenka jest reklamą kredytu hipotecznego, a dobry nastrój Kasi wynika z otrzymanych za piosenkę pół...10
  • Towarzysze spod krzyża26 wrz 2010, 12:00Idzie ostre przesilenie. Przetasowanie. Do wzięcia są głosy tych, którym nie w smak jest i PiS, i PO. Kto je weźmie? Kiedy? I kto stworzy silną centrolewicę? Napieralski czy Palikot?14
  • Pod tym Palikotem, pod tym znakiem…26 wrz 2010, 12:00Czy Ruch Poparcia Palikota uroczyście przeniesie Palikota do gabinetu wicepremiera? Taki jest plan zwolenników przeniesienia krzyża spod Pałacu Prezydenckiego. I samego Palikota.18
  • Żelazna Hanna26 wrz 2010, 12:00Z premierem Tuskiem esemesuje. Z prezydentem Komorowskim spotyka się towarzysko. A z sondaży wynika, że reelekcję ma już w kieszeni.22
  • Łysy sarmata26 wrz 2010, 12:00O Czesławie Bieleckim można powiedzieć dużo: że jest szalonym wizjonerem, eleganckim salonowcem i nieobliczalnym raptusem. I że zupełnie nie pasuje do PiS. W tym tkwi jego siła.26
  • Straszny dwór26 wrz 2010, 12:00Do niedawna dwór w polskiej polityce kojarzył się z Donaldem Tuskiem. Jarosław Kaczyński miał zakon. Dziś dworzanie Tuska rozpierzchli się po kątach. Wianuszkiem wiernopoddańczych sług otacza się prezes PiS.28
  • Świat według Pawlaka26 wrz 2010, 12:00Szef PSL lubi powtarzać, że, jeśli coś trwa, to trwa mać. Tak się składa, że to powiedzonko najlepiej pasuje do niego samego. W końcu od dwudziestu lat jest na politycznym szczycie. Oto cztery tajemnice jego sukcesu.32
  • Nigdy nie będę wdową26 wrz 2010, 12:00Wytrzymałam widok munduru męża i jego obrączki, a potem wyszłam i zaczęłam się tak trząść, że nie mogli mnie utrzymać.36
  • Miłość wisi w powietrzu26 wrz 2010, 12:00Kto jeszcze dziś nie klikał? – nawołują się internauci, apelując o oddawanie głosów na dwie polskie lesbijki, które startują w konkursie skandynawskich linii lotniczych SAS. Nagrodą będzie pierwszy ślub osób tej samej płci w przestworzach.40
  • Tulipan poluje w sieci26 wrz 2010, 12:00Piszą słodkie listy, przyrzekają dozgonną miłość, a potem proszą o pożyczkę. Bo ojciec zachorował albo firma popadła w długi. Gdy od zakochanych kobiet dostaną już pieniądze, znikają. Ofiary wyszukują w sieci.42
  • To będzie piękna katastrofa26 wrz 2010, 12:00Ogłaszamy to pierwsi, ale bez cienia satysfakcji. Naszą reprezentację piłkarską czeka na Euro 2012 totalna klęska. Winą za to prosimy jednak nie obarczać trenera Franciszka Smudy. Naszym piłkarzom nie byłby w stanie pomóc nawet José Mourinho.44
  • Radzia radzi26 wrz 2010, 12:00W Polsce, by być pełnomocnikiem od zwalczania dyskryminacji, wystarczy być katolikiem.48
  • Pochwała nijakości26 wrz 2010, 12:00Nijakość polskich polityków – od prezydenta po marszałka, premiera i tak dalej – jest dla demokracji raczej korzystna.50
  • Liberał, ale pragmatyczny - rozmowa z Janem Krzysztofem Bieleckim26 wrz 2010, 12:00Nawet gdyby nasz partner koalicyjny stał się wielkim reformatorem KRUS, dałoby to oszczędności nie większe niż 1-2 mld zł. Nie zmieniłoby to radykalnie sytuacji budżetu – mówi Jan Krzysztof Bielecki, były premier, dziś szef Rady Gospodarczej...52
  • Wojna dachowa26 wrz 2010, 12:00Wojna na ceny, na pozwy, na patenty, a nawet o to, czyje okna znajdą się na wystawie salonu budowlanego. Polskie Fakro i duński Velux toczą wielką wojnę współczesnej Europy.56
  • Koniec e-cwaniaków26 wrz 2010, 12:00Rząd wreszcie się zorientował, źe rozdawanie miliardów złotych bezzwrotnych dotacji z funduszy europejskich to często marnotrawstwo w czystej postaci. Do tej pory dobry projekt miał takie same szanse na uzyskanie wsparcia co pomysł nieopłacalny,...58
  • Dyktator się chwieje26 wrz 2010, 12:00Sytuacja gospodarcza nigdy nie była tak fatalna. Rosja otwarcie atakuje białoruskiego dyktatora i zapowiada kolejne podwyżki cen gazu. Dla Aleksandra Łukaszenki może to być cios w samo serce.60
  • Ciemna strona Szwecji26 wrz 2010, 12:00Na lotnisku w Sztokholmie widać zdjęcia ludzi, którzy tworzą wizerunek szwecji. Björn Borg, zespół Abba, Astrid Lindgren i Izabella Scorupco. Czy taki obraz kraju przesłonią ostatnie sukcesy wyborcze skrajnej prawicy? Oto druga twarz Szwecji.64
  • Największe pijaństwo świata26 wrz 2010, 12:00Monachijską Łąkę Teresy dwusetny raz nawiedziło piwne tsunami. Ocean wypitego piwa, 6 mln gości, a dla miasta prawie miliard euro zysku.66
  • Co ty wiesz o Lindzie?26 wrz 2010, 12:00Jedni mówią: Bogusiowi się już nie chce. Inni uważają, że to polskie kino nie ma dla niego dobrych ról. Jeszcze inni dodają, że marnuje swój talent w serialach. Czy jeszcze nas zaskoczy?68
  • Oto nowi mieszczanie26 wrz 2010, 12:00Przestrzeń miejska przestaje być ziemią niczyją. Warszawiacy przejęli inicjatywę i nie godzą się już, aby decyzje dotyczące przyszłości stolicy były wyłącznie w rękach urzędników. Pokazuje to festiwal „Warszawa w budowie II”.72
  • Amerykański kociak26 wrz 2010, 12:00Miała być piosenkarką gospel i swoją muzyką głosić słowo boże. Po drodze zmieniła się we współczesną boginię seksu i ulubienicę Ameryki. Katy Perry, jedna z największych gwiazd młodego popu, 5 października wystąpi w Warszawie.76
  • Zadie brzmi egzotycznie26 wrz 2010, 12:00Pisze mądre powieści, które są bestsellerami. Zadie Smith z wielkiej nadziei literatury stała się współczesnym klasykiem. W Polsce właśnie wyszedł jej zbiór esejów „Jak zmieniałam zdanie”.78
  • Kimdzongilizm26 wrz 2010, 12:00A może pogarda dla innych i samozadowolenie są nieodłączną cechą ludzi władzy?82
  • Konto skrojone na miarę twojego biznesu26 wrz 2010, 12:00Od prawie 100 zł do mniej więcej 250 zł wynoszą miesięczne koszty posiadania rachunku dla przeciętnej małej firmy – wynika z ankiety „Wprost” przeprowadzonej w 20 bankach. Jej wyniki pokazują też, że można oszczędzić nawet kilka...84
  • Mała firma w dużym banku26 wrz 2010, 12:00Małe i średnie firmy generują około 80 proc. polskiego produktu krajowego brutto. Nic więc dziwnego, że przedstawiciele największych polskich banków mówią zgodnie: to bardzo liczna i perspektywiczna grupa klientów. Trudno rozwijać bank bez oferty...88
  • Bankowa wojna na konta26 wrz 2010, 12:00Rachunki oszczędnościowe to obszar, na którym banki dziś najbardziej rywalizują. Bank gotów jest nawet dopłacać do konta, jeśli klient korzysta z innych jego usług. Rachunek bankowy to coraz częściej haczyk, na który mają się złapać bardziej...92
  • Nieprzystępna pigwa26 wrz 2010, 12:00Choć piękny kształt owocu pigwy budzi zaufanie, to jego przykra twardość wcale nie zachęca do jedzenia. Miąższ pigwy jest kwaśny, suchy i niesmaczny, a jednak jej aromat z jakiegoś powodu obiecuje niebo na ziemi.96
  • Przyłączmy się do ZSRR26 wrz 2010, 12:00Mam dosyć. Znowu chcę, by po prostu przyłączyć Polskę do Rosji, Wspólnoty Niepodległych Państw, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, czy jak to się tam teraz nazywa. Nie żeby w dawnych czasach wszystko było idealnie, ale teraz byłoby...97
  • Janusz Palikot spotyka Hamleta26 wrz 2010, 12:00Opis: Noc. Jesienne niebo pełne gwiazd, w które patrzy nieznana nam jeszcze postać. Powietrze pachnie palonymi gdzieś daleko liśćmi, ale nie ma to żadnego znaczenia dla tej historii.97
  • Dzień dnia26 wrz 2010, 12:00Warto, by Tusk wprowadził Dzień bez Minister Radziszewskiej, a najlepiej od razu dwa lata.98