Zagłębie rury

Dodano:   /  Zmieniono: 
Rosjanie już trzymają rękę na kurku ropociągu Odessa - Brody

Brody: stalinowskie blokowiska i stare chaty straszą na ciemnych ulicach. Na horyzoncie widać jednak oświetlony, pięćdziesięciohektarowy kompleks. Za kolczastym ogrodzeniem stoją ogromne zbiorniki. Między nimi wyrasta z ziemi metrowa rura. - To nitka z Odessy - pokazuje mi nieco wystraszony późnym najściem szef bazy. - Stąd można pompować ropę do całej południowej Europy. Wszystko jest gotowe. Czekamy tylko na ropę.
Ten rurociąg już stał się symbolem najgorętszego sporu między Rosją a Ukrainą i Unią Europejską. Konflikt toczy się w zaciszach gabinetów największych kompanii naftowych i dotyczy energetycznej niezależności Europy od Rosji oraz wpływów z transportu ropy z Morza Kaspijskiego. Rurociąg z Odessy do Brodów na Ukrainie to przedostatnia nitka systemu przesyłania ropy z Zakaukazia. Mimo że jego budowę zakończono ponad roku temu, nigdy nie popłynęła nim kaspijska ropa. I być może nigdy nie popłynie.
Prawie 700 km na południe od Brodów znajduje się drugi koniec tej rury. Ołeksandr Todijczuk, szef Ukrtransnafty, firmy zarządzającej rurociągami na Ukrainie, pokazuje instalacje terminalu Piwdennego pod Odessą. To tutaj ropa z Baku ma być tłoczona przez Brody do Europy. Todijczuk od dwóch lat jest prezesem Ukrtransnafty i zwolennikiem przedłużenia tej rury do Płocka, a potem Gdańska. Gdyby to się udało, Ukraina miałaby otwarte drzwi do Światowej Organizacji Handlu, a w przyszłości do Unii Europejskiej. Przede wszystkim wyzwoliłaby się od dyktatu energetycznego swego wielkiego sąsiada. Prezes Ukrtransnafty wie też, że Rosja zrobi wszystko, by wstrzymać to przedsięwzięcie. - Nie wyobrażam sobie, by Polska wycofała się z tego projektu. To byłoby nielogiczne i nierozsądne - mówi. Pokazuje zbiorniki na ropę, każdy o pojemności 20 tys. ton. - Polska i Ukraina razem muszą się uniezależniać od rosyjskiej ropy. To leży w naszym interesie - przekonuje.

Słodka kaspijska
Ukrainę przecinają dwa ropociągi. Na zachodzie tzw. południowa nitka rurociągu Przyjaźń (północna prowadzi do Polski przez Białoruś), która biegnie w kierunku Słowacji, Czech i Węgier. Na wschodzie rura ciągnie się od granicy rosyjskiej, wzdłuż Dniepru, aż do Odessy nad Morzem Czarnym. Dwoma ukraińskimi magistralami płynie ropa z Rosji, głównie na eksport. Ukraina zarabia na tranzycie prawie 500 mln USD rocznie.
- Nasz rosyjski "starszy brat" może w każdej chwili zakręcić kurek - tłumaczy "Wprost" Mychajło Honczar, ekspert kijowskiej fundacji Strategia-1 i doradca prezesa Ukrtransnafty. - A wtedy wszelkie decyzje o przyszłości Ukrainy będą podejmowane nie w Kijowie, lecz w Moskwie - dodaje. Dlatego już na początku lat 90. rząd w Kijowie podjął decyzję o budowie trzeciego rurociągu - z Odessy do Brodów. Stanowiłby on odcinek tzw. Eurasian Oil Transportation Corridor, którym tłoczono by ropę z rejonu Morza Kaspijskiego, z Kazachstanu i Azerbejdżanu. Dlaczego stamtąd? Udokumentowane kaspijskie złoża szacowane są na 18-34 mld baryłek, czyli 3-4 proc. światowych rezerw. Niektórzy eksperci oceniają je jednak nawet na 250-270 mld baryłek. Gdyby te ostatnie szacunki okazały się prawdziwe, zasoby te dorównywałyby wielkością złożom Arabii Saudyjskiej.
- Najważniejsze jest to, że koszt wydobycia kaspijskiej ropy jest niski. Wynosi 2 USD za baryłkę na kazachskim polu Tengiz, podczas gdy na Zachodniej Syberii - 2-3,5 USD - mówi "Wprost" dr Cezary Filipowicz, geolog, szef oddziału Ukrtransnafty w Polsce. - Ponadto kaspijska ropa jest o wiele lepsza. Jest "słodka", nie wymaga odsiarczania - tłumaczy.

Zielone ŚwiatŁo Putina
Dla Rosji brak kontroli nad rurą przesyłającą ropę z Morza Kaspijskiego oznacza finansowe i polityczne straty. Według tajnego raportu rosyjskiego Ministerstwa Paliw Płynnych, za 10 lat rosyjski eksport utrzyma się na poziomie lat 90. (to optymistyczne przewidywania) albo spadnie o 40 proc. w porównaniu z 2002 r. (pesymistyczne szacunki). Rosjanie eksploatują swoje złoża rabunkowo. Prezydent Władimir Putin pozwolił więc rosyjskim koncernom naftowym działać tak, by przejąć ropociągi. Firmy naftowe mają służyć interesom politycznym państwa.
Ofensywę rozpoczęły największe koncerny rosyjskie: Łukoil, TNK, Jukos i kontrolowane przez Rosjan Kazachoil, Tatnafta, Ukrsławnafta. Cztery z sześciu ukraińskich petrochemii kontrolują Rosjanie. W rękach Ukraińców pozostało 25 proc. akcji petrochemii Hałyczyna i 50 proc. petrochemii Kremenczuk. Rosjanie rozpoczęli przejmowanie stacji paliw.
- Ten rurociąg jest solą w oku Rosjan. Zrobią wszystko, by nigdy nie popłynęła nim ropa - mówi Mychajło Honczar. - A jeśli już miałaby być nim transportowana, to chcą ją kontrolować, chociażby przepłacając - dodaje. Koncerny Łukoil i, przejęty w 50 proc. przez BP, TNK chcą przesyłać ropę, ale tzw. rewersem, czyli w przeciwnym kierunku. Ropa miałaby płynąć z Syberii trasą Samara - Mozyr - Brody - Odessa i następnie tankowcami do Europy.

Rosyjscy szejkowie kontratakują
O tym, jak silne jest rosyjskie lobby, można było się przekonać 23 kwietnia. TNK/BP i Transnieft podpisały poufny list intencyjny z Naftogazem Ukraina i Ukrtransnaftą. Dokument przewidywał przesyłanie ropy na odcinku Odessa - Brody, ale w przeciwnym kierunku. Ołeksandr Todijczuk: - To był tylko list intencyjny, a nie umowa. Zresztą nie ma na nim pieczątki naszej firmy. "Wprost" dotarł do tego dokumentu. Wynika z niego, że strony już "postanowiły rozpocząć działania zabezpieczające transport rosyjskiej ropy w odwrotnym systemie", a rosyjski Transnieft ma "technicznie nadzorować magistralę dostarczającą naftę z Brodów do Portu Piwdennego".
Rosjanie starają się także zyskać kontrolę nad przesyłaniem kaspijskiej ropy rurociągiem Przyjaźń na południe Europy. W kwietniu 2002 r. Ukrtransnafta podpisała umowę dotyczącą transportu kaspijskiej ropy przez rurociąg Adria do chorwackiego portu Omisajl. Szybko udziały w firmie Janaf, zarządzającej ropociągiem, kupił rosyjski koncern Jukos. Jego prezes Michaił Chodorkowski pisał w listach do prezydenta Leonida Kuczmy, że jego firma chce stałej współpracy z Ukrainą i zapewnia, że jest w stanie tłoczyć Adrią 4 mln ton ropy rocznie, a w przyszłości nawet do 20 mln ton. Oznacza to przejęcie całkowitej kontroli nad tym rurociągiem. Koncern monopolizuje transport ropy ropociągami także w innych krajach. W 2001 r. nabył 49 proc. udziałów w słowackim Transpetrolu i przejmuje węgierski koncern MOL. Stoi także w kolejce po akcje polskich firm naftowych.

Z Iraku do naszego baku?
W obronie Ukrainy murem stanęła Unia Europejska. - Ta rura jest kręgosłupem niepodległości Ukrainy - mówi "Wprost" Faouzi Bensarsa, przedstawiciel Komisji Europejskiej do spraw energetyki i transportu. Jeśli kaspijska ropa zacznie płynąć do państw unii, Ukrainie obiecano członkostwo w WTO i udział w jednolitym rynku unii. Projekt przedłużenia rury oficjalnie poparła Loyola de Palacio, komisarz europejski ds. energetyki. Oznacza to, że konsorcjum, które będzie budowało ropociąg, może liczyć na kredyty (500 mln euro) z europejskich banków. Inwestycję po cichu wspierają Amerykanie. Pojawiła się szansa transportu ropy z Iraku przez Turcję. Ukraina podpisała z Turcją umowę o budowie rurociągu łączącego Morze Śródziemne z Morzem Czarnym, z portu Ceyhan do Samsunu. Do Ceyhanu już dochodzi ropociąg z irackich pól naftowych.
Ukraińcy starają się nakłonić Polskę do przyspieszenia budowy nitki rurociągu z Brodów do Płocka. Po polskiej stronie projektem rury zajęła się firma Golden
Gate. Dotychczas jednak budowa się nie rozpoczęła. - Staramy się utworzyć konsorcjum firm, które wyłożą pieniądze na budowę nitki do Płocka - mówi Paweł Hołownia, prezes Golden Gate. - Myślę, że roboty ruszą za rok - mówi. Do tego czasu koncernom rosyjskim może udać się przejąć całkowitą kontrolę na ukraińską rurą.
Więcej możesz przeczytać w 28/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 28/2003 (1076)

  • Wprost od czytelników13 lip 2003, 1:00Polskie kłamstwa Artykuł "Polskie kłamstwa" (nr 24) to w naszej sytuacji politycznej strzał w dziesiątkę. Jedynym sposobem na uzdrowienie obecnego stanu rzeczy byłoby odpolitycznienie życia publicznego. Trudno zliczyć, ile jest w kraju...3
  • Na stronie - Bydło postępu13 lip 2003, 1:00Poruszanie się do przodu czasem bywa niebezpieczne.3
  • Peryskop13 lip 2003, 1:00Straszna dziura Obliczyliśmy: 70 mld zł, czyli prawie 9 proc. PKB, wyniesie faktycznie deficyt budżetowy w 2004 r., jeżeli założenia do budżetu państwa, które przyjął rząd, zostaną zaakceptowane przez Sejm. Oficjalnie deficyt ma wynieść...6
  • Dossier13 lip 2003, 1:00Krzysztof JANIK minister spraw wewnętrznych i administracji "Do partii władzy, podobnie jak do tego statku z dowcipu, przyczepiają się różni ludzie i najgłośniej krzyczą: 'Płyniemy!'. Ale trzeba się z nich oczyszczać, po prostu...7
  • Poczta13 lip 2003, 1:00Kasjer Wieczerzak Nazwiska osób zarządzających EEF IV Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym nie zostały w żaden sposób utajnione, co było zarzutem autorki artykułu "Kasjer Wieczerzak" (nr 24). W rozdziale VI pkt 9 prospektu...9
  • Kadry13 lip 2003, 1:009
  • M&M13 lip 2003, 1:00  RECEPTA NA SUKCES Lekarza z psychologiem z racji chudej kiesy stracił Małysz, a szkoda, bo mieli sukcesy. Więc niech pracują z rządem! A jak jest za biedny, starczy lekarz psychiatra. Taniej, bo dwa w jednym.10
  • Playback13 lip 2003, 1:00Włodzimierz Cimoszewicz, minister spraw zagranicznych, i Wojciech Jaruzelski, były I sekretarz KC PZPR, były prezydent RP10
  • Rada dla iraku13 lip 2003, 1:00Rządy Polski oraz kilkunastu innych państw otrzymały propozycję uczestnictwa w odbudowie Iraku10
  • Z życia koalicji13 lip 2003, 1:00Nowym przewodniczącym SLD został Miller, ale Leszek (nieduży, siwy, premier), a nie Jerzy (wyższy, brunet, ten od kolczykowania krów). Nowym Dyduchem został z kolei Marek Dyduch. A to ci nowina! Wyniki wyborów wzbudziły jednak nasze...12
  • Z życia opozycji13 lip 2003, 1:00Chłopom z PSL zamarzyło się na stare lata pomigdalić z prawicą. Do tej fanaberii przyczynił się bez wątpienia premier Miller, wyganiając ludowców z rządu. Od tej pory Jarosław Kalinowski co rusz kokietuje PiS i PO. Ostatnio namawiał te...13
  • Fotoplastykon13 lip 2003, 1:0014
  • Odważny tchórz13 lip 2003, 1:00Leszek Miller nie chce, ale musi zostać liberałem16
  • Nadobywatel Kwaśniewski13 lip 2003, 1:00Nikt nie może korzystać ze specjalnych praw: ani parlament, ani żaden inny organ władzy nie może być miejscem, które daje schronienie przed prawem" - tych słów nie powiedział Jan Maria Rokita, członek sejmowej komisji śledczej w sprawie Rywina,...20
  • Elektrowstrząs Kaczmarka13 lip 2003, 1:00W szufladzie biurka Leszka Millera leży bomba zegarowa22
  • Towarzystwo mafia13 lip 2003, 1:00Marka Papałę zastrzelił Siergiej Sienkiv, ukraiński płatny morderca.24
  • Logika alkoholika13 lip 2003, 1:00W Polsce z alkoholizmem walczy się tak, jak o pokój walczyły tzw. kraje socjalistyczne: dużo pozorów i zero efektów28
  • Izby śmierci13 lip 2003, 1:0040-50 chorych branych za pijaków umiera rocznie w izbach wytrzeźwień30
  • Nałęcz - Barbarzyńcy13 lip 2003, 1:00Liga Polskich Rodzin robi polityczne porządki na cmentarzach34
  • Zawracanie gitary - Prawy Miller13 lip 2003, 1:00Już czas, by po uporządkowaniu lewicy Leszek Miller wziął się za prawicę34
  • Giełda i wektory13 lip 2003, 1:00Hossa Świat Och, Karol 10 mln funtów wyniosły ubiegłoroczne dochody księcia Karola. Wydatki brytyjskiego następcy tronu były jednak o 3 mln funtów wyższe. Deficyt musiała pokryć królowa Elżbieta II z pieniędzy otrzymywanych z...36
  • Pieniądze leżą na drodze13 lip 2003, 1:00Ponad 4 mld zł może się domagać od ubezpieczycieli półtora miliona kierowców Walcz o swoje! Jeżeli w ostatnich trzech latach uszkodzono ci samochód w wypadku i sprawca kolizji zapłacił za szkody ze swojego ubezpieczenia OC,...38
  • Zagłębie rury13 lip 2003, 1:00Rosjanie już trzymają rękę na kurku ropociągu Odessa - Brody42
  • Sezam narodowy13 lip 2003, 1:00Jak Balcerowicz dla nas zarabia46
  • Gwiazdy Europy13 lip 2003, 1:0025 ludzi, którzy - według magazynu "Business Week" - "zamerykanizują" Europę48
  • Kołodce dziękujemy13 lip 2003, 1:00II edycja konkursu o Nagrodę Złamanego Grosza A.D. 200350
  • Załatwione odmownie - Łatwowierność Zachodu13 lip 2003, 1:00Demokratyczne społeczeństwa, które nie doświadczyły komunistycznych rządów, są mało odporne na totalitarną propagandę52
  • Supersam13 lip 2003, 1:00Cyberpolityk 2003 Po raz trzeci internauci - czytelnicy tygodnika "Wprost" wybrali laureatów konkursu "Cyberpolityk 2003". W tym roku zwyciężyli: minister Dariusz Szymczycha z Kancelarii Prezydenta - nagrodzony za...54
  • SexAtak13 lip 2003, 1:00Dyktatura wyzwolonych seksualnie "postępowców"56
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta13 lip 2003, 1:00Drogi Robercie! Jadasz kwiaty? Kwiaty ogólnie jakoś nie kojarzą się z kuchnią, jedyny trwały związek frazeologiczny w tej dziedzinie to tytuł-hasło "Nie jedzcie stokrotek".63
  • Ja, Ślązak13 lip 2003, 1:00My, Polacy, lubimy sytuacje jasne i cenimy charaktery określone64
  • Zapach pożądania13 lip 2003, 1:00Perfumy afrodyzjaki to zapachowy przebój tego sezonu66
  • Przebudzenie bestii13 lip 2003, 1:00dżihad - świętą wojnę z niewiernymi - przywrócili do życia Niemcy68
  • Know-how13 lip 2003, 1:00Superpigułka Pigułkę zawierającą aspirynę, kwas foliowy, lek zmniejszający stężenie cholesterolu we krwi oraz trzy preparaty obniżające ciśnienie krwi opracowali brytyjscy uczeni z Wolfson Institute of Preventive Medicine. Uważają oni, że...71
  • Prehistoria oszustów13 lip 2003, 1:00Archeolodzy odkrywają dziś głównie źródła dotacji72
  • Dzieci na zamówienie13 lip 2003, 1:00Czy ludzkość podzieli się na dwa gatunki?76
  • Bez granic13 lip 2003, 1:00GUBERMINATOR Politycy będą wam mówić, że się nie nadaję, ale to nieprawda. W Kalifornii nadszedł czas, by ktoś z zewnątrz wziął sprawy w swoje ręce - rzucił Arnold Schwarzenegger podczas premiery swojego najnowszego filmu "Terminator...78
  • Oskarżony Berlusconi13 lip 2003, 1:00Premierowi Włoch wytoczono dziewięć procesów, wszystkie z inicjatywy upolitycznionej prokuratury w Mediolanie80
  • W pustyni i w Bushu13 lip 2003, 1:00Amerykańskie know-how dla Afryki83
  • Przekleństwo Babilonu13 lip 2003, 1:00W Iraku nasi żołnierze muszą mieć oczy dookoła głowy84
  • Pojednanie na cmentarzu13 lip 2003, 1:00Żołnierz AK podaje rękę dowódcy UPA87
  • Menu13 lip 2003, 1:00Świat Boska komedia Céline Dion, Britney Spears, Sharon Osbourne, Madonna, Mariah Carey, Oprah Winfrey, Julia Roberts i Jennifer Lopez królują na liście największych współczesnych div ułożonej przez czytelników...90
  • Słomiane Knoty "Wprost"13 lip 2003, 1:00Najgorsze filmy, książki, sztuki, dzieła plastyczne i płyty sezonu92
  • Łempicka w pirodze13 lip 2003, 1:00Od art deco zaczęła się historia popkultury96
  • Islandzki gejzer13 lip 2003, 1:00Sukces odniosła na własnych warunkach, sprzeciwiając się sojuszowi anglosaskich producentów98
  • Nowowizja - Czas rozgrzeszeń13 lip 2003, 1:00Można powiedzieć, że okres przedwakacyjny okazał się dla klasy politycznej czasem rozgrzeszeń.100
  • Towarzysze i koledzy - Przełomy13 lip 2003, 1:00Wciągu najbliższych tygodni wakacyjnych możemy się doczekać przełomu w mojej ulubionej partii, czyli Lidze Polskich Rodzin.100
  • Organ Ludu13 lip 2003, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 28 (41) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 7 lipca 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza II (XIII) Zjazd Partii Jako pierwsi w Unii Europejskiej i na świecie drukujemy pełny tekst wystąpienia I sekretarza...101
  • Skibą w mur - Pożar w gaciach13 lip 2003, 1:00Jeśli chłopak z Młodzieży Wszechpolskiej chce się umówić z dziewczyną z zagranicy, to rzuca w nią jajem lub puszką farby103