Londyn wiedział o Katyniu, ale milczał. MSZ publikuje dokumenty

Londyn wiedział o Katyniu, ale milczał. MSZ publikuje dokumenty

Dodano:   /  Zmieniono: 
Londyn wiedział o Katyniu, ale milczał. MSZ odtajnia dokumenty (fot. mat. arch.)
MSZ opublikuje dzisiaj serię dokumentów pochodzących z archiwów brytyjskich, które dotyczą Katynia. Niektóre z nich były już znane wcześniej, jednak część dokumentów została odtajniona na przełomie 2014 i 2015 r. - informuje tvn24.pl.
Podczas II wojny światowej Wielka Brytania miała wiedzę, że to Stalin i Związek Radziecki odpowiadają za mord na polskich oficerach w Katyniu. Brytyjczycy zdecydowali nie ujawniać tych informacji, obawiając się tego, że Moskwa mogłaby zerwać za to sojusz. Po II WŚ Brytyjczycy nadal nie chcieli oskarżyć publicznie ZSRR o zbrodnię katyńską. Tłumaczyli sprawę w następujący sposób: wina ZSRR nie została udowodniona jednoznacznie, a próby obarczenia Sowietów o mord w Katyniu "mogą mieć podtekst antyradziecki".

W związku z tym, że rząd brytyjski unikał zajęcia stanowiska ws. Katynia, w latach 70. XX wieku utrudniano nawet budowę pomnika. Sytuacja zmieniła się w roku 1979, gdy Margaret Thatcher zarządziła, by podczas uroczystości katyńskich co roku pod pomnikiem pojawiał się przedstawiciel rządu.

Raport O'Maleya

Wśród udostępnionych archiwów znajduje się m.in. raport Owena O'Maleya (przedstawiciela Wlk. Brytanii przy polskim rządzie na emigracji), który ustalił (na podstawie dostępnych informacji), że za mord w Katyniu odpowiada ZSRR. Z pismem O'Maleya zapoznali się politycy amerykańscy i brytyjscy, ale polecili utajnić dokument. Powodem utajnienia miała być troska o podtrzymanie sojuszu zawartego ze Stalinem. Raport O'Maleya odtajniono dopiero na początku lat 70. XX w.

"Jak ma się wysokość brzóz rosnących na mogiłach oficerów do nowych opowieści sowieckich? To wszystko po to, by ustalić fakty, ponieważ nikt z nas nie powinien się kiedykolwiek na ten temat wypowiadać" - napisał Churchill w jednym z pism i zalecił O'Maleyowi, by ten "poufnie ustosunkował się do wniosków radzieckiej komisji katyńskiej", która manipulowała dowodami i obarczyła Niemców za Katyń.

MSZ publikuje dokumenty

Dokumenty opublikowało dzisiaj Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Skany pism są dostępne na stronie MSZ. Upubliczniane dokumenty podzielić można na trzy chronologiczne grupy. Pierwsza z nich ukazuje działania brytyjskie w czasie wojny i w okresie tuż po jej zakończeniu. Druga część to materiały z lat 50., które ilustrują stanowisko Wielkiej Brytanii wobec tzw. komitetu Maddena, który został powołany przez Kongres USA w celu wyjaśnienia zbrodni katyńskiej. Z kolei trzecią grupę stanowią materiały z lat 70. dotyczące działań Foreign Office wobec inicjatywy budowy w Londynie pomnika upamiętniającego zamordowanych oficerów.

tvn24.pl, msz.gov.pl