Ambasada Stanów Zjednoczonych w Polsce opublikowała przesłanie sekretarza stanu (szefa amerykańskiej dyplomacji – red.) Johna Kerry'ego do Polaków z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Poniżej publikujemy pełną treść przesłania.
Przesłanie Johna Kerry'ego:
W imieniu prezydenta Obamy i narodu amerykańskiego pragnę przekazać narodowi polskiemu najlepsze życzenia w związku z obchodzoną 3 maja 224. rocznicą uchwalenia Konstytucji.
Droga przemierzona przez Polskę stała się częścią mojego osobistego doświadczenia. Kilkakrotnie bywałem tu z wizytą i nieprzypadkowo wybrałem Polską na pierwszy etap mojej podróży do Europy Środkowej po objęciu stanowiska sekretarza stanu. Z wielkim wzruszeniem stałem przy grobie byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego i złożyłem wieniec w imieniu narodu amerykańskiego. Byłem pod wrażeniem zmian, jakie się dokonały za życia jednego pokolenia, a które stały się w dużej mierze możliwe dzięki wizji tego niezwykłego człowieka. Premier Mazowiecki był oddanym orędownikiem wolności, praw człowieka i demokracji. Jego spuścizna wciąż stanowi inspirację.
Naród polski dobrze wie, co to znaczy sprzeciwić się tyranii. Historia polskiego sukcesu po upadku komunizmu jest inspiracją dla orędowników wolności na całym świecie. Dowiedliście, jak wiele jest możliwe, kiedy ludzie mogą sami określić i kształtować własną przyszłość.
Stany Zjednoczone z uznaniem odnotowują wsparcie Polski dla społeczeństw obywatelskich od Wschodniej Europy po Północną Afrykę, w tym również wsparcie dla narodu ukraińskiego, wprowadzającego zmiany poprzez reformę konstytucji i wybory. Wysoce sobie cenimy nasze szerokie relacje w obszarze bezpieczeństwa w ramach członkostwa w NATO. Nasze oddziały z dumą służą wraz z polskimi żołnierzami w Afganistanie; ich wspólne poświęcenie zasługuje na słowa wdzięczności. W ubiegłym roku oba nasze kraje zainicjowały program innowacyjny, który przyniesie korzyść obu gospodarkom dzięki wykorzystaniu kreatywności naukowców, przedsiębiorców, innowatorów, finansistów i krzewicieli wiedzy.
Wraz z Polską, która właśnie teraz obchodzi Święto Konstytucji 3 Maja, Stany Zjednoczone działają na rzecz budowy wolnego, zamożnego i demokratycznego świata.
-----
Konstytucja 3 maja
3 maja 1791 roku tzw. Sejm Wielki uchwalił Konstytucję 3 Maja (tzw. Ustawę Rządową) - pierwszy tego typu dokument w Europie, a drugi na świecie (po konstytucji amerykańskiej). Rocznica tego wydarzenia obchodzona jest jako święto państwowe.
Uchwalenie Konstytucji 3 Maja miało, w zamyśle jej autorów, uchronić Rzeczpospolitą Obojga Narodów przed upadkiem dzięki wzmocnieniu władzy wykonawczej i osłabieniu niewydolnych instytucji demokracji szlacheckiej (ze słynnym liberum veto na czele). W rzeczywistości przyjęcie prawa, które mogłoby wzmocnić pozycję Polski przyspieszyło upadek kraju - w dwa lata po przyjęciu Konstytucji 3 Maja, po przegranej wojnie z Rosją, Rzeczpospolita straciła większość pozostawionego jej po I rozbiorze terytorium na rzecz Rosji i Prus, a w 1795 roku państwo ostatecznie zniknęło z mapy Europy po nieudanym powstaniu kościuszkowskim. Mimo tych niepowodzeń konstytucję uważa się za dokument jak na ówczesne czasy nowoczesny, wprowadzający m.in. postulowany przez Monteskiusza podział władzy na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą.
Dzień 3 maja był świętem państwowym do momentu upadku Rzeczpospolitej - w czasach zaborów świętowanie przyjęcia Konstytucji było zakazane. Obchody Święta Konstytucji przywrócono w 1919 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Świętowanie rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja zostało ponownie zakazane po upadku państwa w 1939 roku. Po wyzwoleniu Polski przez Armię Czerwoną 3 maja świętowano jedynie w 1945 i 1946 roku, a w styczniu 1951 roku oficjalnie zdelegalizowano obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W 1981 roku powrócono do świętowania rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, a od 1990 roku dzień ten stał się jednym z najważniejszych świąt państwowych. Od 2007 roku Święto Konstytucji 3 Maja obchodzi również Litwa, tworząca w 1791 roku wraz z Polską Rzeczpospolitą Obojga Narodów.
US Embassy in Warsaw, Wprost.pl
W imieniu prezydenta Obamy i narodu amerykańskiego pragnę przekazać narodowi polskiemu najlepsze życzenia w związku z obchodzoną 3 maja 224. rocznicą uchwalenia Konstytucji.
Droga przemierzona przez Polskę stała się częścią mojego osobistego doświadczenia. Kilkakrotnie bywałem tu z wizytą i nieprzypadkowo wybrałem Polską na pierwszy etap mojej podróży do Europy Środkowej po objęciu stanowiska sekretarza stanu. Z wielkim wzruszeniem stałem przy grobie byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego i złożyłem wieniec w imieniu narodu amerykańskiego. Byłem pod wrażeniem zmian, jakie się dokonały za życia jednego pokolenia, a które stały się w dużej mierze możliwe dzięki wizji tego niezwykłego człowieka. Premier Mazowiecki był oddanym orędownikiem wolności, praw człowieka i demokracji. Jego spuścizna wciąż stanowi inspirację.
Naród polski dobrze wie, co to znaczy sprzeciwić się tyranii. Historia polskiego sukcesu po upadku komunizmu jest inspiracją dla orędowników wolności na całym świecie. Dowiedliście, jak wiele jest możliwe, kiedy ludzie mogą sami określić i kształtować własną przyszłość.
Stany Zjednoczone z uznaniem odnotowują wsparcie Polski dla społeczeństw obywatelskich od Wschodniej Europy po Północną Afrykę, w tym również wsparcie dla narodu ukraińskiego, wprowadzającego zmiany poprzez reformę konstytucji i wybory. Wysoce sobie cenimy nasze szerokie relacje w obszarze bezpieczeństwa w ramach członkostwa w NATO. Nasze oddziały z dumą służą wraz z polskimi żołnierzami w Afganistanie; ich wspólne poświęcenie zasługuje na słowa wdzięczności. W ubiegłym roku oba nasze kraje zainicjowały program innowacyjny, który przyniesie korzyść obu gospodarkom dzięki wykorzystaniu kreatywności naukowców, przedsiębiorców, innowatorów, finansistów i krzewicieli wiedzy.
Wraz z Polską, która właśnie teraz obchodzi Święto Konstytucji 3 Maja, Stany Zjednoczone działają na rzecz budowy wolnego, zamożnego i demokratycznego świata.
-----
Konstytucja 3 maja
3 maja 1791 roku tzw. Sejm Wielki uchwalił Konstytucję 3 Maja (tzw. Ustawę Rządową) - pierwszy tego typu dokument w Europie, a drugi na świecie (po konstytucji amerykańskiej). Rocznica tego wydarzenia obchodzona jest jako święto państwowe.
Uchwalenie Konstytucji 3 Maja miało, w zamyśle jej autorów, uchronić Rzeczpospolitą Obojga Narodów przed upadkiem dzięki wzmocnieniu władzy wykonawczej i osłabieniu niewydolnych instytucji demokracji szlacheckiej (ze słynnym liberum veto na czele). W rzeczywistości przyjęcie prawa, które mogłoby wzmocnić pozycję Polski przyspieszyło upadek kraju - w dwa lata po przyjęciu Konstytucji 3 Maja, po przegranej wojnie z Rosją, Rzeczpospolita straciła większość pozostawionego jej po I rozbiorze terytorium na rzecz Rosji i Prus, a w 1795 roku państwo ostatecznie zniknęło z mapy Europy po nieudanym powstaniu kościuszkowskim. Mimo tych niepowodzeń konstytucję uważa się za dokument jak na ówczesne czasy nowoczesny, wprowadzający m.in. postulowany przez Monteskiusza podział władzy na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą.
Dzień 3 maja był świętem państwowym do momentu upadku Rzeczpospolitej - w czasach zaborów świętowanie przyjęcia Konstytucji było zakazane. Obchody Święta Konstytucji przywrócono w 1919 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Świętowanie rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja zostało ponownie zakazane po upadku państwa w 1939 roku. Po wyzwoleniu Polski przez Armię Czerwoną 3 maja świętowano jedynie w 1945 i 1946 roku, a w styczniu 1951 roku oficjalnie zdelegalizowano obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W 1981 roku powrócono do świętowania rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, a od 1990 roku dzień ten stał się jednym z najważniejszych świąt państwowych. Od 2007 roku Święto Konstytucji 3 Maja obchodzi również Litwa, tworząca w 1791 roku wraz z Polską Rzeczpospolitą Obojga Narodów.
US Embassy in Warsaw, Wprost.pl