Testament Ericha Kocha

Testament Ericha Kocha

Dodano:   /  Zmieniono: 
"Wprost" dotarł do sensacyjnych zapisków Ericha Kocha, osławionego gauleitera Prus Wschodnich. Wynika z nich między innymi, że Bursztynową Komnatę, przedmiot targów o własne życie z władzami komunistycznej Polski, Koch mógł ukryć w Krasnem, w swym dawnym latyfundium. Nikt jej tam jeszcze nie szukał Kochany bracie, kochana siostrzenico, drodzy krewni i przyjaciele, ta moja ostatnia wola ogłoszona zostanie, gdybym nie przeżył mającej się odbyć jutro operacji..." - tak brzmi początek testamentu gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha. Fragmenty tego dokumentu zdobył "Wprost". Oprócz testamentu hitlerowskiego dygnitarza w rękach prywatnego kolekcjonera - którego odnaleźliśmy - znajdują się notatki i korespondencja zbrodniarza. Być może kryją one wiedzę o losach Bursztynowej Komnaty. Ta wiedza, jak wynika z dokumentów, pozwoliła Kochowi uniknąć stryczka, choć w 1959 r. prawomocnym wyrokiem skazano go na śmierć. Koch nie został ułaskawiony, ale wyroku nie wykonano, licząc na to, że skazaniec ujawni, gdzie ukryto skarby III Rzeszy. Dzięki umiejętnej grze z władzami PRL udało mu się przeżyć aż do roku 1986 - umarł we śnie w wieku 90 lat. Koch był jedynym, poza Rudolfem Hessem, zbrodniarzem hitlerowskim skazanym po wojnie, któremu udało się w więzieniu dożyć sędziwego wieku. Czy jego skarby, a wśród nich Bursztynowa Komnata, spoczywają w Krasnem, gdzie miał latyfundium? Byłby to całkowicie nowy trop dla poszukiwaczy skarbu.
Przez ostatnie trzy miesiące "Wprost" prowadził negocjacje z kolekcjonerem, któremu udało się zdobyć zapiski Kocha z więzienia w Barczewie. Niestety, nie zgodził się on udostępnić całości dokumentów i nosi się z zamiarem sprzedania ich do Niemiec. "Wprost" dotarł też do ewangelickiego biskupa Józefa Pośpiecha, który w ostatnich latach życia Kocha sprawował nad nim opiekę duszpasterską. Zaledwie tydzień po rozmowie z "Wprost" sędziwy hierarcha zmarł. Zdążył nam jednak przekazać kopie swoich notatek robionych po rozmowach z Kochem. Do pierwszego spotkania pastora Pośpiecha z byłym gauleiterem doszło w 1980 r. Koch nie był zadowolony z poprzedniego księdza, który go odwiedzał. Może dlatego, że ów duchowny przeszedł przez piekło obozów koncentracyjnych i był dla zbrodniarza bardzo surowy.
Ralf Meindel, niemiecki historyk i biograf Kocha, uważa, że wspomniane dokumenty mają ogromną wartość historyczną. Koch nie był postacią tak prominentną, jak Goebbels czy Göring, ale należał do ścisłego kręgu władz NSDAP i był bliskim współpracownikiem Hitlera. Żeby zrozumieć, jak wielkie znaczenie mają te dokumenty, trzeba sięgnąć do biografii Kocha.

Stary towarzysz w NSDAP
Przyszły wielkorządca Prus Wschodnich i części Polski oraz komisarz Rzeszy na Ukrainie przyszedł na świat w 1896 r. w Ebberfeld w Nadrenii. Pochodził z ubogiej rodziny. Jako młody człowiek działał w stowarzyszeniach młodzieży ewangelickiej. - Pod koniec życia miał żal do Kościoła. Twierdził, że o nim zapomniano, a on uważał, że pomógł swojemu Kościołowi - mówił "Wprost" biskup Pośpiech. Koch nie zdobył wykształcenia i znalazł pracę na kolei. Wybuch I wojny światowej sprawił, że znalazł się w wojsku na froncie wschodnim opodal Baranowicz. W armii pod wpływem kolegi stał się socjalistą. Jak wielu weteranów wojny, po powrocie z frontu nie potrafił sobie znaleźć miejsca w nowej rzeczywistości. Początkowo zaangażował się w ruch socjalistyczny. W 1921 r. w jego ręce wpadła broszura zatytułowana "Hakenkreutz". Młodzi socjaliści rychło do swej ideologii dodali przymiotnik "narodowy".
Koch został przywódcą lokalnej komórki NSDAP. Do końca życia chlubił się jednym z najniższych numerów legitymacji partyjnej, co stawiało go w gronie "alte Genossen" - starych towarzyszy. Jak wspomina w odkrytym przez "Wprost" testamencie, był związany ideologicznie z lewym skrzydłem partii nazistowskiej. "Jako przyjaciel Gregora Strassera i jego brata Ottona należałem do współzałożycieli partii" - pisze. Przyjaźni ze Strasserami omal nie przypłacił życiem.W 1928 r. Gregor Strasser, będący wówczas w partii osobą numer 2, wysłał Kocha do Prus Wschodnich.

Gauleiter
W Prusach Wschodnich gauleiter zorganizował de facto partię od początku. Odniósł sukces. W wyborach we wrześniu 1930 r. NSDAP zdobyła połowę głosów. Koch - jako członek parlamentu - pierwszy raz w życiu zyskał stabilizację finansową. Walki frakcyjne w NSDAP nasiliły się, gdy pojawiła się szansa przejęcia przez tę partię władzy. Hitler, potrzebując pieniędzy na kampanie wyborcze, zaczął się zwracać w kierunku wielkiego biznesu i arystokracji, których ideologiczni socjaliści w rodzaju Strasserów uważali za największych wrogów.
Nad NSDAP pojawiło się widmo schizmy, ale Strasser spuścił z tonu i rozłam zażegnano. Koch z własnej inicjatywy podjął się mediacji między Strasserem a Hitlerem. Jak wspomina, Hitler przyjął go w swoim monachijskim mieszkaniu chłodno. "Antagonizm między nim a Strasserem nie ma nic wspólnego z polityką, wynika z osobistego stosunku Strassera do niego" - wspominał po latach. Führer nakazał Kochowi, by nie wtrącał się w spory wewnątrzpartyjne. Mimo klęski mediacji gauleiter notuje: "Wierzyłem nadal w Hitlera i jego socjalistyczne posłannictwo". 30 stycznia 1933 r. Hitler z rąk Paula von Hindendburga odebrał nominację na kanclerza Rzeszy.
Hindenburg, który miał w Prusach Wschodnich majątek ziemski, uważał Kocha za bolszewika i szczerze go nie cierpiał. Przyczyny niechęci prezydenta republiki weimarskiej do szefa NSDAP w Prusach Wschodnich miały też zapewne i inne podstawy. Koch zdobył najprawdopodobniej dokumenty związane z tzw. aferą Osthilfe - pomocy dla junkrów pruskich, w którą był zamieszany Hindenburg. Właśnie szantaż w tej sprawie mógł sprawić, że Hindenburg, niechętny nazistom, zdecydował się oddać władzę kanclerską Hitlerowi.
Latem 1933 r. Hitler zaproponował Kochowi objęcie urzędu nadprezydenta Prus Wschodnich, i to wbrew sprzeciwowi Hindenburga. Tę sprawę Koch zrelacjonował w szkicu swego życiorysu przechowywanym w IPN: "Latem 1933 r. Hitler wezwał autora niniejszego do Monachium, tam w obecności Hessa i Ficka oświadczył dosłownie: Staruszek [Hindenburg - C.G.] oświadczył mi, że o ile mianuję pana prezydentem prowincji Prus Wschodnich, to on ustąpi. On [Hindenburg] nie może tego zrobić ludziom swojego stanu, aby radykalnego socjalistę, takiego jak pan, mianować na prezydenta". Mimo sprzeciwu prezydenta Koch objął swoją funkcję jesienią 1933 r. Bez wątpienia mógł się poszczycić sukcesami. Jako pierwszy gauleiter doniósł Hitlerowi o zlikwidowaniu w swojej prowincji bezrobocia. Poprzez miejscowego duchownego Müllera, którego wyniósł do godności biskupa Rzeszy, zneutralizował też wpływy Kościoła ewangelickiego.

Noc długich noży
Koch niemal cudem przeżył "noc długich noży", kiedy Hitler wraz z Göringiem i Himmlerem rozprawiali się z SA Ericha Röhma i opozycją strasserowską. Nie ma wątpliwości, że Koch jako przyjaciel Gregora Strassera był na listach proskrypcyjnych. "Siedziałem w restauracji Traube [w Berlinie w czerwcu 1934 r. - C.G.] nieopodal zoo. Zostałem ostrzeżony w ostatniej chwili przez znajomego kelnera" - wspominał po latach. Informacja przekazana przez kelnera musiała pochodzić z bardzo wysokich kręgów. W szczegóły logistyczne �nocy długich noży" prócz Hitlera byli wtajemniczeni jedynie Göring i Himmler. Koch postanowił się ukryć i przeczekać. Schronienie znalazł w mieszkaniu wspomnianego biskupa Müllera.
Ostrzeżenie było poważne. 30 czerwca pod pozorem próby przewrotu zorganizowanej jakoby przez Röhma ludzie Hitlera wymordowali przywódców wewnątrzpartyjnej opozycji. Gregora Strassera rozstrzelano w siedzibie gestapo przy Prinz Albrechtstrasse. Hitler postanowił, że Koch pozostanie na stanowisku.

Drugi Stalin
Koch do końca był lojalny wobec Hitlera. Führer odwdzięczył mu się, odwołując z Prus Wschodnich jego głównego przeciwnika Ericha von dem Bacha-Zelewskiego, gruppenführera SS. Wojna z Polską znacznie zwiększyła zakres władzy Kocha. Czerpał z niej również osobiste korzyści. Przejął m.in. latyfundia magnackie: Krasne i Nacpolsk. W Krasnem zburzył pałac wzniesiony przez Krasińskich i wzniósł nowy, na podobieństwo Kancelarii Rzeszy. Bywali w nim dostojnicy Rzeszy, pałac zaś zapełniał się zrabowanymi dobrami kultury. Koch wybrał też miejsce na kwaterę główną Hitlera w Wilczym Szańcu.
Majątek Kocha powiększył się wraz z początkiem wojny ze Związkiem Sowieckim. Gauleiterowi Prus Wschodnich powierzono funkcję komisarza Rzeszy na Ukrainie. Dorobił się rychło przydomka "drugi Stalin". W aktach procesu Kocha zachowały się zeznania o licznych okrucieństwach jego siepaczy. Jedną z metod stosowanych zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie było zmuszanie dzieci do występowania w charakterze katów swoich rodziców. Przeciw polityce Kocha protestowali nawet inni gauleiterzy, szczególnie odpowiedzialny za politykę wschodnią Alfred Rosenberg.

Bursztynowa tajemnica
Królewiec, w którym mieściła się siedziba Kocha, zamieniono w twierdzę. Nadprezydent i gauleiter nie zamierzał jednak ginąć pod gruzami III Rzeszy. Zrabowane w Polsce i na Ukrainie dobra polecił wywieźć. Kazał zdemontować zrabowaną w 1941 r. w Carskim Siole Bursztynową Komnatę. Zapakowano ją w skrzynie i wywieziono. Po wojnie wielokrotnie podejmowano próby odnalezienia Bursztynowej Komnaty. Do tej pory na mapie poszukiwań nie pojawiły się jednak dwa miejsca dobrze znane Kochowi - jego latyfundia w Krasnem i Nacpolu. Zwłaszcza to pierwsze miejsce nadawało się na kryjówkę - leżało w okolicy prawie nie zamieszkanej, bo mieszkańców Krasnego i okolicznych wiosek pod rządami gauleitera wysiedlono. Koch utrzymywał, że posiadłość w Krasnem nie była przeznaczona dla niego. "W Krasnem zbudowano dla Hitlera - na jego rozkaz i za jego pieniądze - kwaterę główną. Zazdroszczono mi i atakowano mnie z tego powodu. Przez tę budowę zyskałem zainteresowanie Hitlera" - pisze Koch. Jeśli jest prawdą, że w Krasnem planowano stworzyć kwaterę Hitlera, to mogły tam powstać schrony podobne do tych w Wilczym Szańcu. Formalnie latyfundium w Krasnem należało do Urzędu Powierniczego Wschód. Ani w polskich, ani w niemieckich archiwach nie ma dokumentacji dotyczącej budowli wzniesionych w Krasnem z woli Kocha. Pałac, na wieść o zbliżaniu się Rosjan, na rozkaz gospodarza wysadzono w powietrze.
Dwa lodołamacze wiozące Kocha i jego majątek ruszyły w kwietniu w odyseję po Bałtyku, nie zabierając ani jednego uchodźcy. Kilka portów skandynawskich odmówiło przyjęcia statków. W końcu Koch, już w cywilnym ubraniu, dotarł do Niemiec. Miał wystarczająco dużo kosztowności, by umknąć aliantom. Mimo że był jednym z najbardziej poszukiwanych nazistów, udało mu się ukrywać pod nazwiskiem majora Rolfa Bergera w Haasenmoor nieopodal Hamburga aż do 1949 r., kiedy na skutek donosu aresztowali go Brytyjczycy.

Polisa na życie
Na proces Koch czekał 10 lat. Władze PRL usiłowały wydobyć z niego zeznania na temat ukrytych dobór kultury, przede wszystkim Bursztynowej Komnaty. Dopiero 9 marca 1959 r. skazano go na śmierć. I tu zaczęła się przedziwna gra, której ślady zachowały się w teczce 768A akt Kocha.
Artur Giesler, gauleiter Kraju Warty, kolega Kocha, został stracony publicznie. Głowę pod stryczek dał też gauleiter Gdańska. Koch, który miał więcej przewin na koncie, grę o życie poprowadził mistrzowsko, najpierw wykorzystując chorobę, potem zaś obiecując ujawnienie tajemnic. W dokumentach zachowały się wielokrotne monity władz więziennych do prokuratury z zapytaniem, czy można wykonać egzekucję na Kochu. Kilkakrotnie kierowano Kocha na badania lekarskie, bo oficjalnym powodem odwlekania wykonania wyroku była choroba. "Nie dolegają mu żadne choroby przewlekłe ani obłożne" - brzmiały diagnozy. Mimo to z prokuratury prawie co roku przychodziły pisma: "Nakaz wstrzymania egzekucji pozostaje w mocy".

Paszport dla zbrodniarza
W 1967 r. Koch zachorował naprawdę. Stwierdzono u niego raka pęcherza moczowego. O tym, jak cennym więźniem był dla peerelowskich władz, niech świadczy to, że przewieziono go na operację do Łodzi, do najlepszego wówczas szpitala zajmującego się tego typu przypadkami. Właśnie wtedy Koch napisał testament przechowywany przez kolekcjonera w Barczewie. Operacja się powiodła i w następnych latach diagnozy lekarskie stwierdzały jednoznacznie, że Koch jest zdrowy. Koch w więzieniu w Barczewie cieszył się przywilejami, jakich nie mieli przetrzymywani tam polscy więźniowie polityczni. Otrzymywał papier oraz przybory do pisania i - co niezwykłe w tamtych czasach - prenumerowano dla niego prasę niemiecką i pozwalano mu oglądać telewizję. Z czasem Koch zaczął liczyć na zwolnienie, szczególnie gdy rodzina rozpoczęła starania o zwolnienie Hessa z więzienia w Spandau. Ambasada RFN wystawiła nawet Kochowi paszport.
W 1980 r. Koch zaczął przyjmować polskiego pastora Józefa Pośpiecha. - Był on wtedy już schorowanym staruszkiem, choć dobrze się trzymał. Miał żal do władz, że go nie zwalniają. Przyznał, że z trudem przychodzi mu odmawianie słów: "I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczany naszym winowajcom". Czuł się skrzywdzony. Po pewnym czasie pogodził się z Bogiem i po wielu latach przyjął komunię świętą - powiedział "Wprost" tuż przed śmiercią biskup Pośpiech. W 1984 r. Koch wynajął adwokata i zaczął się starać o zwolnienie. Co ciekawe, z formalnego punktu widzenia miał ku temu wszelkie podstawy. Polskie prawo stanowiło, że po 25 latach od uprawomocnienia wyroku egzekucji nie można już wykonać. W ówczesnym kodeksie karnym najwyższą karą pozbawienia wolności było 25 lat. Sąd pozostał jednak głuchy na te prośby. Mimo że Koch kilkakrotnie uniknął gwałtownej śmierci, zmarł w sposób naturalny, podczas snu. Czy przed śmiercią zdradził komuś tajemnicę Bursztynowej Komnaty?
Więcej możesz przeczytać w 51/52/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 51/52/2003 (1099)

  • Na stronie - Huśtawka na karuzeli28 sty 2008Podobno jesteśmy tak zbudowani, że brakuje nam tego, czego mamy dosyć. Z tego powodu zapewne listonosze spędzają urlop na wczasach wędrownych, górnicy pod kołdrą, a konie jeżdżą na wczasy w siod-le. W PRL żyliśmy jak na huśtawce, co było nie do...3
  • Peryskop28 sty 2008Dwa kilogramy Polski Nie więcej niż dwa kilogramy - tyle mogą ważyć świąteczne paczki wysyłane do polskich żołnierzy w Iraku. W paczkach nie może być alkoholu i leków. Edyta Gąsiorowska ze Szczecina, żona chorążego Jacka Gąsiorowskiego z...6
  • Dossier28 sty 2008Donald TUSK wicemarszałek Sejmu RP, lider Platformy Obywatelskiej "To, że SLD nie pali się do skrócenia kadencji Sejmu, zaczyna być coraz bardziej zrozumiałe. Kiedyś premier Miller powiedział, że dziwi się karpiom, które głosują...7
  • Poczta28 sty 2008Równi i równiejsi Stronami (podmiotami, sygnatariuszami) Unii Europejskiej nie są obywatele, lecz reprezentujące ich państwa. Całkowicie nieuzasadnione jest zatem uzależnianie liczby głosów w radzie unii od liczby...11
  • Kadry28 sty 200811
  • M&M28 sty 2008 KAŻDEMU WEDŁUG POTRZEB Czym choinka bez bombek, czym bez psa pancerni, tym bez wkładu Leppera intelekt Jaskierni.12
  • Playback28 sty 200812
  • Macocha Śnieżki uniewinniona28 sty 2008Według najnowszych badań baśniofilów, Królewna Śnieżka nie padła ofiarą złej macochy, ale rodzonej matki. Podczas międzynarodowego kongresu filologów w Poczdamie Heinrich Dickerdoff, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Baśni,...12
  • Fotoplastykon28 sty 200814
  • Germania28 sty 2008Niemcy rządzące Europą - o to chodzi w zamieszaniu wokół europejskiej konstytucji Niemcy odegrały kluczową rolę w budowie Europy, więc nadszedł czas, by teraz bronić Niemiec" - powiedział przed rozpoczęciem brukselskiego szczytu premier Szwecji...16
  • Eurofikcja28 sty 2008Mistyfikacje zamiast realiów są podstawą jednoczenia Europy Komentarze zachodniej prasy na temat obecnego stanu integracji europejskiej mogą wprawić polskiego czytelnika w stan pomieszania. Mało jest w nich triumfalistycznej retoryki o jedności...20
  • Praktyczna pani28 sty 2008Danuta Hübner będzie najlepszym komisarzem Unii Europejskiej - dla Francji i Niemiec Oklaskami przyjęli brukselscy urzędnicy w listopadzie 2001 r. nominację Danuty Hübner na stanowisko szefa Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. "Nareszcie...23
  • Duma Polski28 sty 2008Powiedzmy sobie szczerze: mało kto wpada w entuzjazm, gdy dowiaduje się, że jesteśmy z Polski. Nawet przychylność jest raczej wyjątkiem. Funkcjonariusze straży granicznej i celnicy na lotniskach na widok polskiego paszportu zazwyczaj przybierają...26
  • Wojny Kisiela28 sty 2008Nagrody Kisiela 2003: socjalizm nie, wypaczenia tak Wojna nie przychodzi wtedy, gdy gotowi są na nią wszyscy, lecz wtedy, gdy gotowi są na nią niektórzy" - pisał Stefan Kisielewski. Gotowi na wojnę ze skorumpowanym państwem, głupotą i populizmem...32
  • Konstytucja Buzka28 sty 2008Lekarstwo na raka biurokracji ponad 80 lat temu znalazł przodek premiera Jerzego Buzka. Trzeba je tylko zastosować Trzech Buzków z pokolenia dziadków premiera Jerzego Buzka znalazło się w "Wielkiej encyklopedii powszechnej". W światowej...36
  • Alfabet koalicji28 sty 2008Anita Błochowiak - zrobiła w SLD chyba największą karierę: od Panny Nikt do znanej amatorki toalet i mocnych wrażeń. Posłanka SLD zasłynęła nie tylko dzięki pedałom i ich kolorowym skarpetkom. Wcześniej wykazała się szczególną predylekcją...40
  • Alfabet opozycji28 sty 2008Amfetamina - specyfik popularny w kołach zbliżonych do Ligi Polskich Rodzin. Handlował nim pewien młody ligowiec, a poseł Gabriel Janowski (już, niestety, nie w lidze) czerpał zeń energię i natchnienie do swych licznych przygód. Warto...42
  • Ubodzy krezusi28 sty 2008Miliony zarabiane przez mistrzów sportu to propagandowa bzdura "Trzy miliony dolarów w trzy lata zarobi polski nastolatek" - napisały gazety, gdy koszykarz Maciej Lampe podpisał kontrakt z New York Knicks. Lampe tych milionów nigdy nie zobaczy....44
  • Oskarżona Grażyna K.28 sty 2008Po wyroku NSA oczyszczającym Romana Kluskę wydawało się, że polowanie na biznesmenów zostało przynajmniej ograniczone. Nic z tego! Teraz obiektem polowania z nagonką została Grażyna Kulczyk. Ona oraz należąca do niej firma Fortis powinny być jak...48
  • Nałęcz - Rozwiązać państwo!28 sty 2008Nasi politycy już dzień po przegranych wyborach szukają rewanżu na rywalach Posłowie Prawa i Sprawiedliwości oraz Ligi Polskich Rodzin zgłosili wnioski o skrócenie kadencji Sejmu, czyli o natychmiastowe rozwiązanie parlamentu. Takie propozycje są...48
  • Wydarzenia - Polska 200328 sty 2008Adam Małysz jako pierwszy skoczek w historii po raz trzeci z rzędu zdobywa Puchar Świata, a do tego dwa złote medale mistrzostw świata: jeden za wszystkich Powołano sejmową komisję śledczą do zbadania afery Rywina: rywinoterapia...50
  • Powiedzenia roku28 sty 2008My jesteśmy partią godną, jesteśmy partią o bardzo dużym zapleczu społecznym i nasz elektorat oczekuje od nas postawy godnej tego poparcia, jakie mamy w narodzie JERZY JASKIERNIA szef klubu SLD Rząd próbuje przekonać Wysoką Izbę, że...50
  • Wydarzenia - świat 200328 sty 2008"Stara Europa" wypowiada zimną wojnę USA: przepaść atlantycka Autorka bestsellerowych wspomnień Hillary Clinton mierzy w Biały Dom: first Mrs. President? Epidemia SARS na Dalekim Wschodzie: tygrysia dżuma52
  • Lista nieobecności28 sty 2008POLSKA Roman Andrzejewski Żył 65 lat Biskup włocławski, krajowy duszpasterz wsi. Z zamiłowania - filolog klasyczny. 16 lat dojeżdżał maluchem z Włocławka do Lublina, by na KUL wykładać literaturę antyczną. Zmarł z powodu niewydolności układu...54
  • Giełda i wektory28 sty 2008Hossa Świat Kruszenie muru Polskie Centrum Handlowe powstaje w Berlinie. Inwestorem jest szwedzki SEB-Bank oraz niemiecka firma Grundstucksges - dowiedział się "Wprost". W siedmiopiętrowym budynku znajdą się polskie sklepy, restauracje,...58
  • Klub pięciu kontynentów28 sty 200825 najbogatszych emigrantów z Polski Barbara Piasecka-Johnson (162. miejsce na liście najzamożniejszych ludzi świata "Forbesa") nadal jest najbogatszą emigrantką polskiego pochodzenia. Jej majątek w ciągu roku zmalał jednak aż o 200 mln dolarów....60
  • Mitomania globalna28 sty 2008Pięć najbardziej szkodliwych mitów ekonomicznych We współczesnym świecie popełniono tak wiele błędów gospodarczych, że trudno wybrać najpoważniejsze lub najśmieszniejsze. Pięć koncepcji (i ich twórcy) ma jednak zasługi szczególne. Co gorsza,...70
  • Manifest kapitalistyczny28 sty 2008Własność prywatna, czyli tajemnica powstania nowoczesnej cywilizacji Kiedy w 1848 r. Marks i Engels wypowiedzieli w "Manifeście komunistycznym" wojnę własności prywatnej, uderzyli w samo serce - nie tylko kapitalizmu. Także w serce współczesnej...72
  • Rok bandytów i znachorów28 sty 2008Rekomendacje "Wprost" do Nagrody Złamanego Grosza 2003 Gdyby Grzegorzowi W. Kołodce dano dłużej pokierować naszymi finansami, spełniłaby się jego wizja, że jedynym ratunkiem dla Polski jest nasycenie gospodarki (która jest jak wyschnięta gąbka)...76
  • Filantropia spekulacyjna28 sty 2008Jak upada George Soros - "piąte mocarstwo świata" Niespełna 74-letni George Soros kreuje się na współczesnego Zorro. Jednego dnia jest bezlitosnym spekulantem, wygrywającym finansowe stracia z najpotężniejszymi państwami (w 1992 r. w ciągu kilku...82
  • Santa Claus na procesorach28 sty 2008Za elektroniczne gadżety Amerykanie płacą o jedną trzecią mniej niż Polacy W tym roku pod choinką co drugi Amerykanin znajdzie elektroniczny supergadżet. Supernowoczesny. I supertani. Sprzedawane w tym roku w Ameryce telefony komórkowe coraz...85
  • Załatwione odmownie - Podglebie cywilizacji28 sty 2008Putinowska koalicja jest "wydmuszką", zza której wygląda twarz kolejnego samodzierżcy Aresztowanie rosyjskiego miliardera Chodorkowskiego, tak jak wcześniejsze aresztowania innych biznesmenów, wstrząsnęło moskiewską giełdą. Zachwiało też...86
  • Balcerowicz wprost - Na tle liderów28 sty 2008To liberalne reformy zredukowały w Polsce szkodliwą interwencję państwa i dały ludziom wolność Wbrew populistycznym atakom Polska generalnie nie zmarnowała lat, które upłynęły od upadku socjalizmu. Świadczą o tym wyniki badań prowadzonych m.in....88
  • 2x2=4 - Smutne refleksje o stanie państwa28 sty 2008Społeczeństwo obywatelskie przegrywa u nas z centralistyczną mentalnością Centralizm ma się u nas znowu coraz lepiej, a państwo coraz gorzej. Wydatki budżetowe na administrację, i to głównie centralną, wzrastają najszybciej. Ich hierarchia...89
  • Supersam28 sty 2008Domowa filharmonia Przezroczysty i głęboki - tak określa się dźwięk wydobywający się ze wzmacniacza Unison Research S2K. Odbiór muzyki płynącej z kolumn jest identyczny jak w sali koncertowej. Wzmacniacz równie dobrze jak muzykę...90
  • Front Jedności Zblatowanych28 sty 2008Gdyby politycy mieli honor, okolice Sejmu byłyby usiane zwłokami samobójców i ofiar pojedynków Pojawiła się nowa harmonia społeczna. Coraz częściej słyszy się o towarzyskich imprezach, w których zgodnie uczestniczą politycy, gwiazdy rozrywki,...92
  • Polska królowa28 sty 2008Matka belgijskiej księżniczki Matyldy urodziła się w tym samym szpitalu co Aleksander Kwaśniewski Nareszcie królową będzie prawdziwa Belgijka łącząca podzielonych Flamandów i Walonów - tak w 1999 r. komentowano ślub Matyldy d'Udekem d'Acoz z...96
  • Ład chaosu28 sty 2008Norman Foster kontra Frank Gehry Wielkie bryły geometryczne wcinają się w starą zabudowę miast, często budząc lęk, że nowa architektura to tylko agresja i chaos. Norman Foster, jeden z najsłynniejszych w świecie architektów, świadomie...100
  • Policja duchowa28 sty 2008Czy anioły ingerują w nasze życie? Jeśli wierzysz w istnienie aniołów i nie uznajesz ich za takie same twory wyobraźni jak trole, centaury czy hobbity - nie musisz się wstydzić. Z badań Instytutu Gallupa wynika, że w anioły wierzy 72 proc....104
  • Komisja Śledcza Satyryków28 sty 2008obcy z konstelacji LWA Kiedy zwykła logika i dedukcja zawodzą, jedynym sposobem wytłumaczenia zjawisk niepojętych bywa magia, metafizyka lub fantastyka. Ponieważ wiele wskazuje na to, że w końcowym werdykcie sądu okaże się, iż Rywin z propozycją...108
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Głos mają ryby28 sty 2008Piotrusiu! Wróciłem właśnie z Końskich, miasta w Świętokrzyskiem, gdzie nagrywaliśmy kolejny odcinek "Podróży kulinarnych". Pobyt niezwykle miły i owocny. Wyobraź sobie, że w powiecie koneckim we wsi Kołoniec, opisywanej przez Reymonta w relacji z...112
  • Druga płeć - Mężowi pod choinkę28 sty 2008Każdy mąż chciałby przynajmniej raz dziennie usłyszeć, że jest dla swojej żony bohaterem Jeden z amerykańskich dowcipów brzmi tak: "Oto nadszedł długo oczekiwany moment - właśnie otwarto Centrum Idealnego Męża. W tym supernowoczesnym markecie...114
  • Testament Ericha Kocha28 sty 2008"Wprost" dotarł do sensacyjnych zapisków Ericha Kocha, osławionego gauleitera Prus Wschodnich. Wynika z nich między innymi, że Bursztynową Komnatę, przedmiot targów o własne życie z władzami komunistycznej Polski, Koch mógł ukryć w Krasnem, w swym...116
  • Zwycięzca pustyni28 sty 2008Dawida Josefa Gryna Ben Guriona droga z ziemi polskiej do ziemi obiecanej Trudno sobie wyobrazić nowoczesny Izrael bez geniuszu i pracowitości Dawida Ben Guriona. Godne podkreślenia jest przy tym, że w pierwszym rządzie Państwa Izrael, stworzonym...120
  • Know-how28 sty 2008Nowe dzieci Urana Posługując się teleskopem Hubble'a, naukowcy odkryli dwa niewielkie księżyce Urana. W ten sposób liczba znanych naturalnych satelitów tej planety zwiększyła się do 24. Księżyce mają odpowiednio 12 i 16...122
  • Boski podręcznik28 sty 2008Czy Biblia może być przewodnikiem po starożytności? Cudów opisanych w Księdze Wyjścia, które - wedle Biblii - pomogły uciekającym z egipskiej niewoli Izraelitom, nie trzeba tłumaczyć interwencją Stwórcy. Jak dowodzi prof. Colin Humphreys, fizyk z...124
  • Strachy na Lachy28 sty 2008Duchy, czyli zaburzenia pola magnetycznego i infradźwięki? Duchy opanowały muzeum przemyskiego Zamku Kazimierzowskiego! Nie mający ochoty na spotkania ze zjawami pracownicy muzeum ogłosili strajk i odmówili pracy w nocy. W tym czasie w zamkowych...130
  • Dno skarbów28 sty 2008762 metry do 4 miliardów dolarów Gdy 27 grudnia 1693 r. w pierwszy rejs wyruszał okręt HMS "Sussex" z 80 działami na pokładzie, żaden z 560 członków załogi - z wyjątkiem admirała sir Francisa Wheelera - nie domyślał się, jaki jest docelowy port...134
  • Bez granic28 sty 2008Kontrrewolucjonista Mikołaj Są jeszcze enklawy prawdziwej wolności. Kubańczycy i w tym roku nie będą obchodzić Bożego Narodzenia. W 1969 r. Fidel Castro wykreślił je z listy świąt. Władze są zobowiązane do usuwania z ulic wszystkich świątecznych...138
  • Zarząd Europy28 sty 2008Jak w piekle Dantego, tak i w Unii Europejskiej można wyodrębnić siedem kręgów władzy Unia Europejska to z pun-ktu widzenia struktury zarządzania twór przedziwny, bardziej przypominający ZSRR niż nowoczesną demokrację zachodnią. Władza skupiona...140
  • Wojna na śmierć i życie28 sty 2008Rozmowa z Walterem Laqueurem146
  • Menedżerowie śmierci28 sty 2008Do największych sponsorów terroryzmu należą dziś Arabia Saudyjska i Unia Europejska Cherlawy i schorowany Osama bin Laden, główny animator największych zamachów na wolny świat, nie jest typem nieustraszonego bojownika. Nie ma też charyzmy...148
  • Polska na równiku28 sty 2008Władze Wyspy Bożego Narodzenia życzą ci wesołych świąt Welcome to Christmas Is' - wita przybyszów schludny barak portu lotniczego. Po betonowej płycie lotniska spacerują kraby, za płotem stoją wpatrzone w samolot i pasażerów gromadki kobiet z...152
  • Menu28 sty 2008Świat Grecki obłęd El Greco za życia nie zrobił wielkiej kariery. Jego styl wydawał się tak dziwny XVI-wiecznym odbiorcom, że krążyły plotki o rzekomym obłędzie i wadzie wzroku malarza. Nie zdobył uznania Filipa II, musiał opuścić hiszpański...156
  • Bestsellery 200328 sty 2008KINO reż. Peter Weir Pan i WŁadca: Na krańcu świata CinePix Kolejna oscarowa kreacja Russela Crowe'a. Tym razem wciela się w dowódcę brytyjskiej fregaty z początku XIX wieku - Jacka Aubreya. Przez dwa oceany ściga większy i lepiej uzbrojony...158
  • Antyamerykańska obsesja28 sty 2008Kultura staje się dekadencka, gdy przejawia skłonność do krytykowania innych kultur, a samą siebie gloryfikuje W inspirowanej przez Francję europejskiej retoryce "kulturową wyjątkowość" zastępuje "kulturowa różnorodność". W rzeczywistości oba te...162
  • Arcydzieła nijakości28 sty 2008Polscy pisarze nie potrafią zdobywać serc czytelników Witold Gombrowicz powiedział kiedyś, że narodzinom arcydzieła towarzyszy wrzawa, entuzjazm, dźwięk dzwonów. Praktyka pokazuje, że bywa inaczej. Arcydzieła Cypriana Kamila Norwida, Bolesława...166
  • DVDmania28 sty 2008Nowy gatunek telewizyjny, serial na żądanie, powstał dzięki technologii DVD To technika w największym stopniu decyduje obecnie o nowych gatunkach w kulturze popularnej. Nie byłoby blogów jako nowego rodzaju pamiętnikarstwa, gdyby nie komputery i...168
  • Ostra jazda28 sty 2008Rozmowa z KIEFEREM SUTHERLANDEM, kanadyjskim aktorem, odtwórcą głównej roli w serialu "24 godziny"170
  • Przebój na zabój28 sty 2008Superhit przychodzi jak policja, czyli nieproszony Dlaczego jedna piosenka staje się przebojem, a druga - nie, mimo że obie są do kitu? Jak to się dzieje, że tę samą piosenkę nucą w kółko jak ogłupiali zarówno pani ze sklepu, jak i traktorzysta,...172
  • Lwowska kopalnia obrazów28 sty 2008Po raz pierwszy od ponad 60 lat można w Polsce oglądać arcydzieła naszego malarstwa ze Lwowa Można tam zobaczyć obrazy Tycjana, Goi i Rubensa, a przed wojną był jeszcze Rembrandt. Można podziwiać prace Marcello Bacciarellego, Jana Matejki, Józefa...175
  • Kalendarz Sawki 200328 sty 2008178
  • Maliny narwane do picia28 sty 2008Nawet najwięksi twórcy mieli większy kłopot, żeby zrobić dobrą reklamę, niż namalować kolejny obraz John Cleese, jeden z członków Latającego Cyrku Monty Pythona, powtarza, że stworzenie dobrej, zabawnej reklamy jest trudniejsze niż napisanie...180
  • Organ Ludu28 sty 2008TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 51/52 (64/65) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 15 grudnia 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Ballada klerykalno-postĘpowa (zamiast kolędy). Słowa i muzyka - ludowe1) Jak to premier w sondażach...181
  • Skibą w mur - Potwory i spółka28 sty 2008Polityków wiele łączy z bohaterami filmów dla dzieci, na przykład umiejętność wychodzenia z najgorszych wpadek bez szwanku Zawsze miałem podejrzenia, że politycy to postaci z filmów animowanych. Długoletnia obserwacja tej tajemniczej grupy...182