Posłowie usunęli z projektu ustawy definicję "budownictwa społecznego", z zasady objętego 7-proc. podatkiem VAT, która miała objąć całość budownictwa mieszkaniowego. Według opozycji, dzięki której definicja znalazła się wcześniej w ustawie, taki zapis powodował, że budownictwo mieszkaniowe byłoby opodatkowane 7-procentową stawką VAT na stałe, a nie tylko w okresie przejściowym wynegocjowanym z UE - czyli do końca 2007 roku.
Rząd i posłowie koalicji, którzy optowali za usunięciem tej definicji i związanych z tym pakietu poprawek, twierdzili, że taki zapis byłby niezgodny z prawem Unii Europejskiej, a jego stosowanie naraziłoby Polskę na wysokie kary. Komisja Finansów Publicznych wpisała bowiem do znajdującego się w ustawie katalogu towarów i usług opodatkowanych 7-procentowym VAT-em m.in. materiały budowlane wykorzystywane w budownictwie społecznym.
"Szósta dyrektywa Unii Europejskiej mówi twardo, że VAT na materiały budowlane nie może mieć zredukowanej stawki. W momencie gdy wprowadzimy 7-procentową stawkę, łamiemy dyrektywę Unii Europejskiej. Dodatkowo skutki budżetowe (obniżki stawki) szacujemy na poziomie od 385 mln zł do 400 mln zł" - powiedział minister finansów Andrzej Raczko.
Dodatkowym argumentem za usunięciem definicji budownictwa społecznego i związanego z nim pakietu poprawek był brak jednoznacznego zapisu o 7-procentowej stawce na same mieszkania. Według niektórych ekspertów mogłoby to spowodować opodatkowanie gotowych mieszkań podstawową 22-procentową stawką już od 1 maja tego roku.
Podniesienie z chwilą przystąpienia do UE stawki VAT na materiały budowlane do 22 proc. z 7 proc. obecnie spowoduje wzrost cen mieszkań, przede wszystkim jednak spowoduje znaczny wzrost kosztów inwestycji budowlanych inwestorów indywidualnych. "Nie jest możliwe, aby taka podwyżka VAT nie skutkowała barierę cenową dla indywidualnego budownictwa mieszkaniowego" - powiedziała poseł Zyta Gilowska (PO).
Jak tłumaczył Raczko pytany o prace nad ustawą o refundowaniu podwyżki VAT na materiały dla indywidualnych inwestorów, przygotowywany projekt ma dotyczyć wszystkich podatników, a kompensata VAT będzie polegała na pomniejszaniu o wartość zwiększonego podatku innych należności podatkowych inwestora. Prawo unijne nie przeszkodziło jednak koalicjantom w poparciu kilku poprawek opozycji stojących w sprzeczności z VI Dyrektywą UE o VAT. Sejmm.in. niemal jednogłośnie przyjął poprawkę posła Artura Zawszy (PiS) dotyczącą 7-proc. preferencyjnej stawki na artykuły dziecięce.
Nieoczekiwanie przeszła również inna poprawka opozycji zakładająca całkowite zwolnienie z podatku usług dostępu do internetu. Sejm jednogłośnie zdecydował, że zwolnione będą usługi dostępu do sieci internet świadczone na rzecz uczniów, studentów, szkół, zakładów kształcenia nauczycieli, placówek oświatowych, szkół wyższych, wyższych szkół zawodowych i placówek naukowych PAN. Zwolniona z VAT będzie także usługa "na dostęp wdzwaniany i szerokopasmowy" dla użytkowników indywidualnych.
Sejm zwolnił też z podatku VAT przychody z osobistej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej.
Projekt rządowy zakładał, że każda osoba, która zawiera umowy- zlecenia lub umowy o dzieło w tym zakresie będzie musiała płacić VAT, o ile jej roczne obroty z tego tytułu przekroczą równowartość 10 tys. euro.
Posłowie zdecydowali również o opodatkowaniu 7-proc. stawką towarów przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej. Zgodnie z zapisem zgłoszonym przez posłów Józefa Gruszkę (PSL) i Janusza Lisaka (UP) z preferencyjnej stawki mogłoby korzystać 35 grup towarów, m.in. radiotelefony, zestawy komputerowe i oprogramowanie, sprzęt ochrony osobistej, pojazdy i samochody specjalistyczne oraz wyposażenie samochodów sanitarnych. Również tę poprawkę Sejm przyjął niemal jednogłośnie. W trakcie wcześniejszych prac nad ustawą Ministerstwo Finansów opowiadało się przeciwko jej wprowadzeniu wskazując, że może ona stanowić duże pole do nadużyć.
Posłom PSL udało się także przeforsować wprowadzenie 7-proc. stawki na wyroby sztuki ludowej oraz rękodzieła i rzemiosła ludowego i artystycznego. I tę poprawkę przyjęto niemal jednogłośnie.
Koalicja SLD-UP nieznaczną liczbą głosów przegrała głosowanie nad sposobem rozliczania VAT przy zakupie samochodów osobowych wykorzystywanych do działalności gospodarczej. Sejm przyjął najbardziej radykalną w tej sprawie poprawkę posła Marka Zagórskiego (SKL), która znosi w ustawie ograniczenia dotyczące odliczania podatku VAT przy zakupie aut osobowych.
Obecnie nie można odliczać VAT przy kupowaniu samochodów osobowych. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy auto ma homologację ciężarówki. Dotyczy to również pojazdów "z kratką", czyli samochodów osobowych o odpowiednio zwiększonej ładowności (powyżej 500 kg) i oddzielonej kratą części załadunkowej.
Według wersji projektu ustawy, który wyszedł z sejmowej Komisji Finansów Publicznych, VAT przy zakupie samochodów osobowych byłby odliczany tylko w części. Wartość odliczenia nie mogłaby przekroczyć 3 tys. zł, a ustawa dodatkowo definiowała samochód osobowy.
Poprawka dotycząca aut jest prawdopodobnie najbardziej kosztowną z punktu widzenia dochodów budżetowych. Minister finansów Andrzej Raczko nie chciał podać szacunków strat, jakie budżet poniesie, jeśli wejdzie ona w życie.
Zdaniem szefa resortu finansów część poprawek przyjętych przez Sejm jest nie tylko kosztowna dla budżetu, ale także jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej. Według Raczki rząd będzie się starał przekonać senatorów do przywrócenia niektórych zapisów z pierwotnej wersji projektu.
em, pap