Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski powiedział przed rozpoczęciem uroczystości, że bitwa o Monte Cassino była drogą otwierającą na Rzym, miała istotne znaczenie nie tylko ze względu strategicznych, ale także ze względu na morale narodu, dla którego to zwycięstwo miało bardzo duże znaczenie. "Bitwa o Monte Cassino była wstępem do wejścia do zjednoczonej Europy. Udowodniliśmy, że sprawy Europy są dla nas tak samo bliskie, jak i naszego kraju" - powiedział Kaczorowski.
Po złożeniu wieńców została odprawiona msza, której przewodniczył biskup polowy Wojska Polskiego gen. dyw. Sławoj Leszek Głódź, który wygłosił okolicznościową homilię.
Uroczyste obchody 60. rocznicy bitwy zakończyły się apelem poległych, podczas którego wspominano polskich żołnierzy, walczących na Monte Cassino, a także na innych frontach całego świata. Oddano salwę honorową. Orkiestra wojskowa zagrała słynne "Czerwone maki na Monte Cassino".
Uczestnik bitwy o Monte Cassino płk Zygmunt Odrowąż-Zawadzki podziękował władzom Polski i Włoch za zorganizowanie rocznicowych obchodów. "Staraliśmy się iść w górę bez względu na straty i wyrwy, jakie poniosły nasze oddziały. Brałem udział w 29 bitwach w czasie II wojny światowej, ale ta bitwa o Monte Cassino wyzwoliła szczególną wolę walki i wielkie morale polskich żołnierzy, co pozwoliło nam zwyciężyć" - powiedział Odrowąż-Zawadzki.
W uroczystościach uczestniczyło około 500 kombatantów z całego świata, w tym około 150 z Polski, a wśród nich 93-letni uczestnik bitwy o Monte Cassino kapelan WP płk o. Adam Studziński.
Prezydent Kwaśniewski spotka się jeszcze w Rzymie z prezydentem Włoch Carlo Azeglio Ciampim oraz z premier Nowej Zelandii panią Helen Clark. Na zakończenie przewidziana jest także audiencja prezydenta Kwaśniewskiego u papieża Jana Pawła II, który w tym dniu obchodzi 84. urodziny.
Bitwa o Monte Cassino, zwana też bitwą o Rzym, rozegrała się w 1944 roku. W dniach 17-25 stycznia, 15-18 lutego i 15-25 marca Niemcy odparli trzy ataki wojsk alianckich. W czasie walk nie zdobyto ani ufortyfikowanych wzgórz, ani znajdującego się u ich podnóża miasta Cassino. Biorące udział w atakach na pozycje niemieckie oddziały amerykańskie, angielskie, hinduskie oraz nowozelandzkie straciły łącznie 54 tys. żołnierzy.
Po nieudanym trzecim natarciu dowódca 8. Armii Brytyjskiej generał Leese zwrócił się do dowódcy 2. Korpusu Polskiego, generała dywizji Władysława Andersa, z propozycją zdobycia wzgórza Monte Cassino przez 2. Korpus Polski.
Pierwsze natarcie 2. Korpusu (11-12 maja), odparte przez Niemców, przyniosło duże straty. Umożliwiło jednak Brytyjczykom, nacierającym równocześnie doliną Liri, przełamanie niemieckiej obrony.
17 maja 2. Korpus wznowił natarcie, które zakończyło się zdobyciem łańcucha wzgórz i nawiązaniem przez polskie patrole styczności z Brytyjczykami. 18 maja rano patrol 12. Pułku Ułanów Podolskich dotarł do opuszczonego nocą przez Niemców klasztoru. W bitwie pod Monte Cassino straty 2. Korpusu wyniosły 924 zabitych, 2930 rannych i 345 zaginionych.
Na stoku Monte Cassino znajduje się polski cmentarz wojskowy, na którym pochowany jest również generał Władysław Anders, który zmarł 12 maja 1970 roku w Londynie.
oj, pap