Polska jest trzecim największym producentem cukru w UE po Francji i Niemczech. Jej kwota cukrowa (limit produkcji) 1,67 mln ton rocznie stanowi 9,5 proc. globalnej kwoty unijnej. KE proponuje, aby przyznać Polsce około 11 proc. łącznej sumy rekompensat.
Radykalna reforma rynku cukru ma przynieść, według organu wykonawczego UE, wzrost konkurencji, obniżki cen płaconych przez konsumentów, oszczędności w unijnym budżecie i ulgę producentom w krajach rozwijających się.
Komisarz UE ds. rolnictwa Franz Fischler podkreślił jednak, że propozycja Komisji Europejskiej, aby zrekompensować obniżkę dochodów plantatorom buraków cukrowych z nowych państw Unii Europejskiej w tym samym stopniu co ich kolegom ze starych państw członkowskich, nie wynika ztraktatowego obowiązku przyznania im równych dopłat. Byłoby błędem interpretowanie tej propozycji jako przyznanie, że nowym członkom nowe dopłaty dla rolników należą się z mocy prawa - dodał.
Opierając się na takiej interpretacji Traktatu Akcesyjnego, polski rząd zaskarżył ostatnio w Trybunale Sprawiedliwości UE decyzję Unii o przyznaniu rolnikom z nowych państw na początek tylko częściowych dopłat do produkcji produktów mleczarskich, orzechów i roślin energetycznych.
"Jest wyraźna różnica między zaoferowaniem czegoś, a obowiązkiem zaoferowania czegoś. Jest jasne, że Unia może zaoferować pełny wymiar rekompensaty, ale problem płatności w sektorze mlecznym jest zupełnie czym innym. Idąc do trybunału wyszliście z założenia, że był obowiązek pełnej rekompensaty, a tak nie jest" - powiedział Fischler, pytany o to na konferencji prasowej w Brukseli.
Komisja chciałaby wdrożyć tę reformę w lipcu 2005 roku, ale przedtem musi jeszcze przekonać Radę UE, czyli rządy państw członkowskich. Część z nich, poddana silnej presji rolników i spółek cukrowych, sygnalizowała już poważne zastrzeżenia.
em, pap