A oscyluje ona wokół tytułowej pamięci - historycznej, dziejowej - oraz tożsamości - katolika, Europejczyka, wreszcie Polaka. Bo Polska odgrywa bardzo ważną rolę w tej papieskiej pracy, który niemal na każdej stronie zaznacza z jakiego dziedzictwa czerpie i gdzie tkwią jego kulturowe korzenie. Polskiego czytelnika, w czasie lektury musi wypełniać wyjątkowa duma (daleka jednak od pychy i próżności) gdy Ojciec Święty i nasz znamienity ambasador przypomina zarówno historię narodu - od początków państwowości po koszmar stalinowskich czasów, przywołuje tradycje polskiej filozofii, polskich świętych jak siostra Faustyna Kowalska czy naszych wielkich twórców kultury jak Modrzewski, Mickiewicz, Moniuszko. Jan Paweł II porusza tu także problemy współczesnej demokracji, a także ojczyzny i patriotyzmu - szczególnie trudne do zdefiniowania w czasach globalizacji.
"Pamięć i tożsamość" to również rzecz o cierpieniu i złu - złu zarówno dziejowym, które m.in. zalało świat w XX wieku w postaci totalitarnych ideologii, ale też o mierze zła, które tkwi w każdym człowieku. Wreszcie o przezwyciężeniu tego zła i odkupieniu. Nie przypadkowo, książkę kończy rozmowa Jana Pawła II z arcybiskupem Stanisławem Dziwiszem odsłaniający kulisy zamachu na Ojca Św. w 13 maja 1981 roku, który po latach pisze "Wszystko to było świadectwem Bożej łaski".
"Pamięć i Tożsamość", wbrew wrażeniom z lektury kilku pierwszych stron, jest książką niezwykle przystępną, napisaną prostym językiem, który opisuje bardzo skomplikowane tematy. Choć niewielka to bardzo skondensowana i poruszająca - powinna się znaleźć w biblioteczce każdego myślącego Polaka.
Marta Sawicka
Jan Paweł II "Pamięć i tożsamość", wydawnictwo Znak, Marzec 2005
Komentarze