SZKWAŁ DO PRZODU
W 80 LAT DOOKOŁA ŚWIATA
OLGIERD BUDREWICZ ma trzy pasje: podróże, pisanie i Warszawę. Dwie pierwsze stały się jego sposobem na życie. W 1946 r. ukończył prawo i został oddelegowany na aplikację do jednego z warszawskich sądów. Po jednym dniu pracy wiedział już, że prawo w powojennej Polsce to nie będzie zajęcie dla niego. Został podróżnikiem i reporterem, m.in. „Przekroju" i „Wprost", napisał ponad 40 książek. Był już na sześciu kontynentach, był też na Antarktydzie. Kiedyś pojawiła się propozycja, by wysłać Budrewicza w kosmos...
Pierwszą zagraniczną podróż odbyłem w 1956 r. - statkiem handlowym popłynąłem na Morze Śródziemne. Już nigdy potem iluminacja czegokolwiek, nawet Paryża czy Nowego Jorku, nie zrobiła na mnie takiego wrażenia. Najważniejszą podróżą mojego życia była wyprawa przez Czarną Afrykę, w górę rzeki Ubangi. Płynęliśmy łodzią o nazwie „Szkwał do przodu". To było zanurzenie się faceta z Marszałkowskiej w dżunglę, spływ w głąb Conradowskiego „Jądra ciemności". Podróżowanie jest dla mnie trochę tym, czym rozmowa z ludźmi sprzed stuleci.
W Europie - poza Londynem, Paryżem czy Akwizgranem - polecam wyspy Aran oraz płaskowyż Burren w Irlandii. Znajdują się tam tuziny jaskiń i tuneli, kamiennych grot i grobowców.
W Afryce zachwycił mnie przede wszystkim Madagaskar - ojczyzna Malgaszów, którzy osiedli na afrykańskiej wyspie, przybywając tu półtora tysiąca lat temu gdzieś z okolic Indonezji.
Jerozolima jest wspaniała, ale odwiedzając Izrael, wytrwały podróżnik powinien zajrzeć do Safe-du - jednego z centrów ortodoksyjnych Żydów. Uważają oni, że Tora może z powodzeniem pełnić funkcję konstytucji.
Będąc na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, warto przejechać przez Dolinę Śmierci. Nazwa pobudza wyobraźnię, wywołuje obrazy z awanturniczych książek i filmów.
Spośród wielu znakomitych miejsc do nurkowania polecam Pa-lau na Pacyfiku. Wody archipelagu są tak nafaszerowane różnokolorowymi rybami i dwuskorupowy-mi gigantycznymi mięczakami, że podwodny świat wydaje się tu całkowicie nierealny.
W ekwadorskim San Antonio de Pichincha, nieopodal stolicy kraju - Quito, znajduje się środek świata. Na pomniku niewyszukanej urody umieszczono tablicę z trzema zerami, określającymi szerokość geograficzną: O stopni, O minut, O sekund.
Podróżując po świecie, warto zejść z utartych szlaków choćby po to, by dać się zaskoczyć.
Olgierd Budrewicz
AFRYKA
EGIPT
KAIR - poza historycznymi zabytkami jedną z atrakcji stolicy Egiptu jest największy z tutejszych bazarów - CHAN AL-CHALILI. W tym labiryncie uliczek zabudowanych sklepikami można kupić dosłownie wszystko. Inne godne uwagi miejsca to wielki meczet AL-AZHAR, zwany „jaśniejącym". Świątynię wybudowano w 970 roku. Od ponad tysiąca lat wykłada się tu medycynę, astronomię, matematykę i prawdy Koranu. Warto zobaczyć także koptyjskie kościoły, wśród których najciekawszy jest AL-MU'ALLAQA, nazywany kościołem zawieszonym. Świątynia wspiera się na belkach umocowanych między dwiema basztami starej rzymskiej bramy.
Turyści o mocniejszych nerwach powinni zajrzeć do MIASTA UMARŁYCH - to cmentarz zamieszkany przez ludzi, których przodkowie byli strażnikami grobów bogatych Egipcjan (łącznie spoczywa tam ponad 3 min osób).
ALGIERIA
Warto wyruszyć szlakiem oaz: najładniejsza znajduje się w EL KANTARA (55 km na północ od Biskiry), zaś 250 km od Algieru rozpościera się oaza BOU SAADA, gdzie 24 tysiące palm daje cień wspaniałemu meczetowi. EL OUED to miasto burz piaskowych i fatamorgan. Latem panuje tu 60-stopniowy upał, zimą temperatura sięga zera stopni. Dzięki specjalnym piaskochronom udało się tu sztucznie stworzyć oazę, gdzie rośnie pół miliona daktylowców, których owoce uznawane są za najlepsze na świecie.
MAROKO
FEZ to najpiękniejsze średniowieczne stare miasto w świecie islamu (IX w.), wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
MARRAKESZ, zwany perłą południa, leży u stóp gór Atlas. Klejnotem architektury i sztuki orientalnej są grobowce Saady-tów, dawnych władców Maroka.
DOLINA RZEKI DADES to najpiękniejsza dolina w Maroku, nazywana krainą tysiąca kazb, czyli arabskich zamków i twierdz, (jest ich tu kilkaset). W rejonie tym popularny jest zwyczaj palenia wodnej fajki.
MALI
TIMBUKTU powstało w średniowieczu: w okolicach tego miasta wciąż żyją niezależne plemiona Tua-regów - koczowników wywodzących się z rasy białej. Panuje wśród nich matriarchat.
Równie tajemniczym ludem są Dogoni, żyjący w ŚRODKOWYM MALI, w wioskach położonych na skraju PŁASKOWYŻU BAN-DIAGARA. Dogoni kultywują praktyki animistyczne. Swoich zmarłych grzebią w jaskiniach.
WYBRZEŻE KOŚCI SŁONIOWEJ
JAMUSUKRO, stolica kraju, wcześniej rodzinna wioska prezydenta Felixa Houphouet-Boigny, zmarłego przed 11 laty twórcy niepodległości kraju. Najważniejszą budowlą stolicy jest kopia Bazyliki św. Piotra w Rzymie (w skali 1:1).
KENIA
GÓRA KENIA to drugi najwyższy szczyt Afryki (5199 m n.p.m.). Masajowie nazywają ją Erukenya, czyli góra mgieł, bo przez 9 miesięcy w roku zakrywa ją mgła.
Rezerwatowi zwierząt MASAI MARA dorównują tylko tanzański park Serengeti i Kriiger National Park w RPA. Jeśli ma się szczęście, można tu zobaczyć pasące się obok siebie słonie, żyrafy, bawoły, gnu, zebry czy gazele.
MADAGASKAR
W zachodniej części wyspy, na północ od MORONDAWY, rozciąga się obszar ze wspaniałymi baobabami. Niedaleko Moronda-wy znajduje się trudno dostępny rezerwat gór o igłowatych koronach - TSINGY DE BEMARAHA, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI
KAPSZTAD, po angielsku Cape Town, to najpiękniejsze miasto Afryki. Nowoczesne, wysokie biurowce górują nad kolonialnymi domami z przełomu XIX i XX wieku oraz typowymi angielskimi pubami. Największą atrakcją Kapsztadu jest Table Mountain - Góra Stołowa, na którą można wjechać kolejką z obrotowymi wagonikami. Amatorzy mocniejszych wrażeń mogą zjechać na dół na linie.
Koniecznie trzeba też pojechać na pobliski PRZYLĄDEK DOBREJ NADZIEI i popatrzeć, jak zderzają się fale dwóch oceanów: Atlantyckiego i Indyjskiego. W grudniu przypływają tu wieloryby. W licznych szkołach dla nurków można też zamówić nurkowanie w klatce, wokół której kłębią się rekiny.
Niedocenianym miastem RPA jest DURBAN - największy port w Afryce. W dzielnicy portowej jest wiele klubów, gdzie grają zespoły złożone z białych, Murzynów i Hindusów. W pobliżu
Durbanu warto odwiedzić wioski Zulusów, najbardziej rozwiniętego plemienia zachodniej Afryki.
KNYSNA to południowoafrykański kurort w stylu kolonialnym nad Oceanem Indyjskim. W tutejszych restauracjach podaje się najlepsze afrykańskie wino i owoce morza.
NAMIBIA
WYBRZEŻE SZKIELETOWE, zajmujące północną część pustyni Na-mib, kryje wiele wraków statków, które zostały zepchnięte na płyciznę przez silne fale morskie.
LUDERITZ to niemieckie miasteczko rybackie z końca XIX wieku. Nieopodal na jednej z wysp znajduje się rezerwat rekinów.
DOBRE ADRESY:
KAIR
www.cairotourist.com
www.egipt.amra.pl
www.egipt.pl
* Piramidy - by zobaczyć z bliska kompleks piramid, trzeba zapłacić 25 zł. Drugie tyle kosztuje wejście do Wielkiej Piramidy. Wieczorami odbywa się atrakcyjne widowisko typu „światło i dźwięk"; bilet 20 zł.
* Muzeum Egipskie, www.egyptianmu-seum.gov.eg - bilet wstępu kosztuje 15 zł, ale za obejrzenie mumii trzeba dopłacić kolejne 15 zł.
* Kościół Najświętszej Marii Panny - główna świątynia Kościoła koptyjskiego. W pobliżu znajduje się kościół św. Sergiusza, zbudowany w miejscu, gdzie przed ucieczką z Egiptu miała się schronić Święta Rodzina, oraz bogato zdobiony, okrągły kościół św. Jerzego. Wstęp wolny.
* Amr ibn al-As - najstarszy i zarazem jeden z najpiękniejszych meczetów w Kairze. Wzniesiono go w VII w. Wstęp 5 zł.
* Memfis - położona na południe od Kairu była stolica Egiptu. Dziś zostały już tylko ruiny, które można zwiedzić za 10 zł. Warto też pojechać do Sakka-ry, gdzie znajduje się kompleks piramid większy niż w Gizie. Wstęp 15 zł.
KENIA
www.magicalkenya.com www.visit-kenya.com
* Nairobi - Muzeum Narodowe, www.mu-seums.or.ke, oprócz zbiorów archeologicznych i etnograficznych prezentuje ciekawą ekspozycję ornitologiczną oraz park węży. Wstęp 10 zł.
* Mombasa - główny port w tym rejonie Afryki. Przy wejściu do portu wznosi się Fort Jezus, którego budowę rozpoczęli w XVI w. Portugalczycy (wstęp-10zł). Na północ i południe od Mombasy ciągną się piękne plaże.
* Lamu - archipelag wysp na Oceanie Indyjskim z najstarszym w Kenii miastem. W Łamu można wynająć żaglówki nazywane dhow. Cena - od 50 zł za krótki rejs.
* Amboseli - królestwo słoni. W tym parku narodowym najłatwiej zobaczyć duże stada tych największych mieszkańców Afryki. Opłata za wjazd 120 zł. Ceny safari w całej Kenii (uwzględniające transport, przewodnika i opłatę wjazdową) -od 200 zł za dzień.
* Naivasha - malownicze jezioro będące siedliskiem wielu gatunków ptaków oraz hipopotamów. Rejs po jeziorze kosztuje 50 zł. Przejażdżka konna po okolicy - 60 zł za godzinę. Na jednym z brzegów jeziora mieści się osada El-samere (www.elsa-trust.org) gdzie swego czasu mieszkały Joy Adamson i lwica Elza. Wstęp 15 zł.
KAPSZTAD
www.gocapetown.co.za
www.cape-town.org
capetown.webpark.pl
* Zamek Dobrej Nadziei - wzniesiona pod koniec XVII w. kamienna forteca jest jednym z najstarszym obiektów w tej części Afryki. Znajduje się tu m.in. wystawa militariów.
* False Bay - plaże nad zatoką są okupowane przez surferów. Lekcja dla początkujących wraz z wypożyczeniem sprzętu kosztuje 250 zł. Warto też odwiedzić Plażę Otoczaków (koło miasteczka Simon), zamieszkaną przez tysiące pingwinów.
* Two Ocean Aqua-rium, www.aqua-rium.co.za - fauna i flora oceanów Atlantyckiego i Indyjskiego. Dodatkową atrakcją jest możliwość nurkowania w zbiorniku z rekinami i żółwiami
AMERYKA POŁUDNIOWA
WENEZUELA
SALTO DEL ANGEL to najwyższy wodospad na świecie: 979 m (w porze deszczowej) strumienia wody spadającej z Diabelskiej Góry (2560 m n.p.m.). Wodospad jest atrakcją wenezuelskiego Parku Narodowego Canaima. Odkryto go dopiero na początku XX wieku.
RORAIMA to masyw górski położony blisko granicy z Brazylią, który wznosi się ponad 2810 m nad poziom dżungli. Na jego szczytach zachowała się wyjątkowa fauna i flora, na przykład nieska-
czące żaby i rośliny pożerające owady. Na szczycie znajduje się dużo mostów skalnych i niezwykłe formy skał. Jest tam także jeziorko z licznymi koloniami kryształów górskich.
Miasto MERIDA leży u podnóża wenezuelskich Andów. Najdłuższa na świecie kolejka linowa (12,5 km) wwozi turystów na wysokość 4670 m n.p.m. Atrakcją Meridy jest również lodziarnia wpisana do „Księgi rekordów Guin-nessa" - oferuje ponad tysiąc smaków lodów.
PERU
SPŁYW DORZECZEM AMAZONKI
jest możliwy, jeśli samolotem dolecimy do YURIMAGUAS. Stamtąd można płynąć rzeką HUALLAGA do ląuitos, największego miasta w peruwiańskiej dżungli, a potem w dół do Brazylii. Prawie pięć stuleci temu poruszała się tędy jedna z największych i nieudanych wypraw konkwistadorskich. Werner Herzog poświęcił temu wydarzeniu film „Aguirre, gniew boży".
KANION RZEKI GOLCA jest dwa razy głębszy od Wielkiego
Kanionu - ściany wznoszą się na wysokość 3200-4200 m. W 1981 r. kanion odkryli Polacy studiujący w USA. Jeden z wodospadów nazwano imieniem Jana Pawia II. Bazą wypadową do wyprawy kanionem jest miasto Are-quipa.
Warto pojechać do miasteczka HUARAS położonego u stóp najwyższego szczytu w Andach - HUASCARAN (6768 m). Z przewodnikiem można się wybrać w podróż (na wysokości 4000 m) do CHAVIN DE HUAN-TAR - kolebki jednej z najstarszych kultur peruwiańskich (1500 r. p.n.e.). Park Narodowy HUASCARAN to jedno z najpiękniejszych miejsc w peruwiańskich Andach.
BOLIWIA
Nieopodal miasta Potosi wznosi się CERRO RICO (Bogata Góra) - szczyt, na którym znaleziono niegdyś pokłady srebra i ołowiu. Ruiny kilkudziesięciu kopalń są dostępne dla zwiedzających.
Obok położone jest SALAR DE UYUNI - największe na świecie solnisko, pozostałość po wyschniętym jeziorze o powierzchni około 12 tyś. km2 - jest to już część Brazylii. Można się tam zatrzymać w hotelu z soli.
BRAZYLIA
O pierwszeństwo z wielkim karnawałowym szaleństwem walczy w RIO DE JANEIRO tradycja obchodzenia sylwestra na plaży CO-PACABANA. Warto też zobaczyć mecz piłki nożnej w tym mieście - nie ma wielkiego znaczenia, czy gra Yasco da Gama, czy Flamengo: widok kilkudziesięciu tysięcy Bra-zylijczyków cieszących się z gola wart jest zachodu.
Najbardziej charakterystyczną budowlą Rio jest gigantyczny posąg Chrystusa Zbawiciela. Warto też obejrzeć kościół i klasztor Benedyktynów z 1590 r., wybudowane w XVII wieku klasztory Santo António, Sao Bento oraz Misericor-dia, o sto lat młodszą katedrę Can-delarie i XIX-wieczny pałac królewski.
Gdy Eleonora Roosevelt ujrzała WODOSPAD NA RZECE IGUAQU (na pograniczu brazylijsko-argen-tyńskim), powiedziała: „Przy nim Niagara przypomina strumień wody lecący z kranu w kuchni". Wodospad na Iguacu jest czterokrotnie wyższy od Niagary: woda spada tu z krawędzi Wyżyny Brazylijskiej w leżący 82 m poniżej wąwóz o nazwie Diabelska Gardziel. Huk wodospadu słychać w promieniu 24 km.
ARGENTYNA
W BUENOS AIRES koniecznie trzeba zobaczyć dzielnicę portową LA BO-CA założoną przez włoskich imigrantów. Latem ludzie tańczą tu tango do godzin nocnych. La Boca cieszy się opinią dzielnicy artystycznej, choć mieszkają w niej głównie biedacy.
PARK NARODOWY LOS GLA-CIARES obejmuje jeziora Argentino i Yiedma. Do jednego z tych jezior -Lago Argentino - wpada, dzieląc je na dwie części (całkowicie raz na cztery lata), najwyższy lodowiec świata - Perito Moreno, który wznosi się na wysokość 60-70 m.
W Parku Narodowym Los Gla-ciares znajduje się również najdłuższy lodowiec na świecie - Upsa-la (30 km), oddalony od miasta El Calafate o 45 km. Oba lodowce można oglądać zarówno z lądu (są organizowane wyprawy z przewodnikiem), jak i z wody (wycieczki statkami do lodowca lub pod lodowymi mostami i oglądanie go prawie od wewnątrz).
SAN CARLOS DE BARILOCHE w stanie Rio Negro, nad jeziorem Nahuel Huapi, to argentyńskie Zakopane.
CHILE
Park Narodowy TORRES DEL PAINE leży na południu Chile, w Andach Patagonii. Obejmuje południowo-wschodni kraniec największego w Ameryce Południowej pola lodowego - Hielo Sur.
W okolicach PUERTO MONTT znajduje się największe w Chile skupisko niemieckich kolonii. Zakładano je od połowy XIX wieku.
DOBRE ADRESY
RIO DE JANEIRO
www.riodejaneiro--turismo.com.br
* Corcovado www.corcova-do.com.br - wznosząca się nad miastem góra kojarzona jest przede wszystkim ze stojącym na jej szczycie posągiem Chrystusa Zbawiciela. Można wjechać kolejką. Bilet - 40 zł.
* Maracan - jeden z największych stadionów świata. Przy stadionie czynne jest muzeum. Bilet na mecz - od 15 zł (miejsca stojące), zwiedzanie stadionu - 8 zł.
* Tijuca - park narodowy na obrzeżach miasta. Zorganizowana wyprawa do puszczy - 100 zt (pół dnia).
* Paqueta - malownicza wyspa w zatoce. Można się po niej poruszać tylko pieszo lub na rowerze. Między miastem a wyspą jest stałe połączenie promowe. Rejs łodzią po zatoce kosztuje od 25 zł.
* Favelas - dzielnice nędzy pokrywające wzgórza otaczające miasto. Zorganizowana trzygodzinna wycieczka po fa-velach - 70 zł.
AMERYKA PÓŁNOCNA I ŚRODKOWA
KANADA
TORONTO - atrakcją tego miasta jest CASA LOMA - ogromna rezydencja z basztami i wieżyczkami, mieszanka średniowiecznej fantazji i technologii z początku ubiegłego wieku.
W OUEBECU trzeba zobaczyć kościół Najświętszej Marii Panny Zwycięskiej, bazylikę Najświętszej Marii Panny z Quebecu, cytadelę z pierwszej polowy XIX wieku oraz monumentalny hotel Chateau Frontenac z XIX wieku. Ten hotel to największa na półkuli zachodniej egzemplifikacja francuskiego triumfalizmu architektonicznego.
Warto zajrzeć do Chapelle des Ursulines - klasztoru zbudowanego w XVIII wieku dla sióstr urszulanek. Zachowało się tam malowidło wykonane przez zakonnika imieniem Luc. Przedstawia ono Świętą Rodzinę w wersji kanadyjskiej -
Józef podaje Marii dziecko z plemienia Huronów.
Ulubionym zimowym kurortem kanadyjskiej i amerykańskiej wyższej klasy średniej jest WHISTLER położony około 1,5 godziny jazdy od Vancouver. Niewysokie góry (do 2500 m) otoczone są lasami cedrowymi.
WYSPA KSIĘCIA EDWARDA to najmniejsza prowincja Kanady. To tu rozgrywała się akcja powieści „Ania z Zielonego Wzgórza" Lucy Maud Montgomery. Warte odwiedzenia są także tutejsze plaże i pola golfowe.
USA
SEWARD, jedna z najstarszych osad na ALASCE, leży około 200 km na południe od Anchorage. Można się stamtąd wybrać w rejs małym wycieczkowym statkiem po okolicznych fiordach. W okolicach Se-ward można uprawiać sporty zimo-
we, spływać kajakiem, wędkować bądź pojeździć psim zaprzęgiem.
PARK NARODOWY WRANGELL - ST. ELIAS jest największym parkiem w USA: spotykają się tam cztery łańcuchy górskie południowej Alaski (góry Chugach, Alaska, św. Eliasza i Wrangla). Tu znajduje się dziewięć z szesnastu najwyższych szczytów Stanów Zjednoczonych.
WASZYNGTON - poza szlakiem historyczno-rządowo-muzealnym, którego reklamować nie trzeba (muzea są tam bezpłatne), godne polecenia są dwie dzielnice obfitujące w dobre puby: Georgetown i Adams Morgan. Pierwsza jest typową dzielnicą w stylu angielskim, druga to etniczna mozaika - od kubańskich dyskotek przez brazylijskie restauracje po bary prowadzone przez emigrantów z Ghany.
Centrum MIAMI BEACH zbudowano w pierwszym dwudziestoleciu XX wieku w stylu art deco. Nadmorski OCEAN BOULEVARD jest wieczorami odwiedzany przez tłumy: tu przechadzają się także gwiazdy amerykańskiego show-biz-nesu. Właśnie tam miał swój dom zamordowany kilka lat temu znany projektant Gianni Yersace.
DOBRE ADRESY
KANADA
QUEBEC
www.quebecregion.com www.bonjour-quebec.com
* Muzeum Cywilizacji, www.mcq.org - wstęp 25 zł (bilet obejmujący dwa sąsiednie muzea - 35 zł).
* Cytadela, www.lacrta-delle.qc.ca - wzniesiona przez Francuzów i rozbudowana przez Brytyjczyków forteca składa się z 25 budynków (najstarsze są z końca XVII w.). Stacjonuje tu jedyny francuskojęzyczny pułk w Kanadzie. Codziennie o godz. 10.00 odbywa się uroczysta zmiana warty. W prochowni mieści się muzeum wojska. Zwiedzanie cytadeli - 20 zł.
* Muzeum Ouebecu, www.mnba.qc.ca - muzeum sztuki kanadyjskiej na terenie parku bitewnego (ponad 20 tyś. eksponatów). Wstęp 30 zł.
USA
LASVEGAS
www.lasvegas.com
* The Strip - mieszczą się tam najwspanialsze hotele z kasynami. Każdy hotel słynie z dodatkowych atrakcji. Przed Mirage co kwadrans wybucha wulkan, a w środku można obejrzeć białe tygrysy i delfinarium (wstęp 50 zł). Hotel Treasure Island organizuje gigantyczny, bezpłatny spektakl z udziałem syren i piratów. W Imperiał Pałace zgromadzono ponad 300 słynnych samochodów, w tym rolls-royce'a cara Mikołaja II. pa-ckarda cesarza Hirohito i mercedesa Hitlera (wstęp 30 zł). MGM Grand słynie z najlepszych walk bokserskich (bilety 400--4000 zł). W Mandalay Bay jest akwarium z 15 gatunkami rekinów (wstęp 65 zł). Wśród szczytów drapaczy chmur można się przejechać kolejką pędzącą z prędkością 100 km/h (bilet 40 zł). Przy hotelu Paris stoi kopia wieży Eiffla (skala 1:2). na którą można wjechać windą (bilet 35 zł). Z kolei w hotelu Venetian odtworzono weneckie kanały (pływanie gondolą - 50 zł).
SAN ANTONIO w Teksasie to miasto, w którym drapacze chmur sąsiadują z hiszpańską architekturą początku XIX wieku. Znajduje się tam słynna twierdza Alamo, w której amerykańscy osadnicy bronili się przed Meksykanami (nikt nie przeżył). Niedaleko miasta znajduje się PANNA MARIA - osada założona przez śląskich emigrantów, przybyłych tu w 1854 r.
PITTSBURGH (STAN PENSYLWANIA) - w tym dawnym mieście przemysłowym stalownie i fabryki przerobiono na hotele i restauracje. Największą atrakcją architektoniczną jest strzelista neogotycka Cathedral of Learning, główna siedziba tutejszego uniwersytetu. W środku znajduje się 40 pokojów - każdy w stylu narodowości, które tworzyły mozaikę etniczną miasta (polska sala urządzona jest w stylu renesansowym).
W HUMBOLDT REDWOODS
STATE PARK na północy Kalifornii zachował się prehistoryczny las z najwyższymi żywymi pomnikami przyrody. Tamtejsze sekwoje liczą ponad dwa tysiące lat, a średnica ich pnia często osiąga 10 metrów.
KALIFORNIJSKA DOLINA ŚMIERCI - park narodowy i pomnik przyrody Kalifornii. To najgorętsze miejsce na ziemi (notowano tu już 57°C). Góra Telescope, ogniwo grzbietu Panamint, wznosi się na prawie 4 tyś. metrów. Piękny widok na nią rozciąga się z Badwa-ter - najgłębszej depresji zachodniej półkuli (86 m poniżej poziomu morza).
Fontanna przed HOTELEM BELLAGIO W LAS VEGAS to bodaj jedyna na świecie grająca
przez całą dobę (najwspanialsze dzieła światowej muzyki klasycznej - Mozarta, Beethovena, Bacha, Chopina) konstrukcja tego typu: wykorzystuje siłę strumienia wody. Znajduje się tam jedna z największych na świecie kolekcji malarstwa (m.in. Monet, van Gogh, Rembrandt).
MESA VERDE w południowym KOLORADO potwierdza świetny poziom rzemiosła budowlanego starożytnych Indian. W obszernym kom-
pleksie piaskowych domów mieści się 200 ówczesnych apartamentów.
MEKSYK
W stanie CHIHUAHUA znajdują się groty zamieszkane przez Indian Tarahumara. Od nazwy ich plemienia część łańcucha górskiego Sierra Mądre Occidental wraz z kanionem Barranca del Cobre nazywa się Sierra Tarahumara.
Na przylądku SAN JOSE DEL CABO i w mieście CABO SAN LU-CAS (a właściwie pomiędzy nimi) znajdują się plaże ze wspaniałymi miejscami do nurkowania w pobliżu zatopionych statków. Miłośnicy golfa znajdą tam pola golfowe, urządzone tuż przy plaży.
MIASTO CUERNAYACA, Stolica stanu Morelos, było siedzibą
Hernana Cortesa, konkwistadora, który podbił Meksyk. W jego pałacu znajduje się obecnie Museo de Cuauhnahuac. W Cuernavaca można zwiedzić zarówno preko-lumbijskie piramidy, jak i najstarsze kościoły w Meksyku. Miasto słynie też z najlepszych hoteli i restauracji w tym kraju, znajdujących się w zabytkowych willach kolonialnych.
Do TAXCO DE ALARCÓN, miasta w południowo-zachodnim Meksyku (w stanie Guerrero), powinni pojechać miłośnicy biżuterii i szlachetnych kamieni. To właśnie w Taxco corocznie odbywają się targi srebra. Miasto słynie również z dorocznych uroczystości Misterium Męki i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, obchodzonych podczas Wielkiego Tygodnia. Członkowie bractw pokutnych (Encruza-dos, Flagelantes i Animas) kultywują średniowieczne wielkopostne tradycje, biczując się.
Na półwyspie Jukatan warto zobaczyć nadmorskie CAMPECHE - perłę hiszpańskiej architektury kolonialnej. Całe miasto zostało kilka lat temu odrestaurowane za pieniądze UNESCO.
DOBRE ADRESY
* Wielki Kanion - wiele rodzajów wycieczek do wyboru. Za 1200 zł można dolecieć do kanionu małym odrzutowcem, tam przesiąść się do helikoptera, a następnie na ponton. Taniej jest wypożyczyć samochód (wjazd 40 zł). Na miejscu można zobaczyć trójwymiarowy film IMAX z podróży po kanionie (40 zł).
USA
SAN FRANCISCO
www.sfgate.com
www.sfvisitor.org
* Most Golden Gate, www.goldengate.org - oddany do użytku w 1937 r. Dla ruchu pieszego otwarty jest w ciągu dnia. Przejazd w stronę miasta - 20 zł.
* Fisherman's Wharf - dawniej port rybacki, a obecnie centrum turystyczne. 2 przystani 39. i 41. można wypłynąć w rejs po zatoce (od 70 zł). Stąd też dostaniemy się do słynnego więzienia na wyspie Alca-traz (działało w latach 1933-63). Odbywał w nim karę m.in. Al Capo-ne. Bilet za 50 zł obejmuje prom i zwiedzanie (wieczorem 100 zł). Za 50 zł można popłynąć na „rekreacyjną" wyspę Angel (wynajęcie roweru 120 zł).
* Museum of Modern Art, www.sfmoma.org - kolekcja kilkudziesięciu tysięcy obrazów, rzeźb, projektów architektonicznych, instalacji artystycznych czy fotografii od początków XX wieku. Bilet 40 zł.
MEKSYK
www.visitmexico.com
www.mexonline.com
www.virtualmex.com
* Meksyk - trzecie co do wielkości miasto na świecie. Nie można ominąć Narodowego Muzeum Archeologii; wstęp 15 zł. Warto popływać po kanałach w Xochimilco; wynajęcie lodzi dla kilkunastu osób - 50 zł za godz.
* Acapulco - w tym kurorcie trzeba zobaczyć popisy nurków z La duebrada, którzy za kilka złotych skaczą do oceanu z ponad 40 m.
* Baja California - półwysep, na który zjeżdżają miłośnicy wielorybów. Modne są kilkudniowe spływy kajakowe (można z bliska przyjrzeć się tym ssakom). Krótki rejs łodzią po zatoce - od 100 zł.
DOMINIKANA
www.dominicanrepu-blic.com www.hispaniola.com - informacje przydatne dla turystów wybierających się na wyspę (podzieloną między Dominikanę i Haiti) www.dominikana.pl
Cabarete -jedna z najlepszych plaż windsurfingo-wych na świecie. Jednodniowy kurs - 200 zł.
Samana www.sama-na.org.do - miasteczko to niczym by się nie wyróżniało, gdyby nie fakt, ze zatoka przy nim to ulubione miejsce godowe wielorybów (styczeń - marzec). Można wypłynąć łodzią na zatokę; ceny od 100 zł za pół dnia.
GWATEMALA
Godna zobaczenia jest ANTIGUA - stara stolica kraju, gdzie dominuje fantastyczna architektura barokowa. Obok schludnych kamieniczek stoją ruiny kościołów nie odbudowanych po trzęsieniu ziemi, które nawiedziło to miasto w XIX wieku. Amerykanie przyjeżdżają tu na kursy hiszpańskiego i salsy. Warto wynająć przewodnika i wejść z nim na pobliski wulkan.
Gwatemala to najbardziej indiański kraj w Ameryce Środkowej (ponad połowa mieszkańców). Chcąc poznać bliżej zwyczaje Indian, warto się wybrać do miasteczka TODOS SANTOS (WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH) położonego 2,5 tyś. m n.p.m. w górach Cuchumatanes. Zamieszkują je prawie wyłącznie potomkowie Majów, którzy na co dzień chodzą w tradycyjnych strojach i żyją według starych zwyczajów. Za drobną opłatę przewodnicy zabiorą nas w góry albo urządzą ceremonię odganiania złych duchów z udziałem szamana.
BELIZE
Wyspa TURNEFFE jest turystycznym rajem - leży u wybrzeży BELIZE, byłej angielskiej kolonii zamieszkanej w większości przez potomków afrykańskich niewolników. To raj dla miłośników nurkowania: w zatoce jest podobno największa hodowla niedrapieżnych rekinów.
KOSTARYKA
Ze względu na bogactwo fauny jest nazywana ogrodem zoologicznym bez krat i klatek. Jest tam dwadzieścia parków narodowych oraz dwadzieścia pięć rezerwatów. Atrakcją Kostaryki są także czynne wulkany, leżące u ich stóp puszcze tropikalne oraz wybrzeża morskie ze wspaniałymi plażami.
DOMINIKANA
Najpopularniejsza plaża na wyspie nazywa się PLAYA DORADA i znajduje się w Puerto Pląta. Turystów przyciąga także odrestaurowana starówka SANTO DOMINGO, która przypomina typowe miasteczko w sercu hiszpańskiej Andaluzji. W późnogotyckiej katedrze pochowano KRZYSZTOFA KOLUMBA, który poprosił, żeby po śmierci przewieziono jego ciało właśnie na tę rajską wyspę.
DOBRE ADRESY
KOSTARYKA
kostaryka.org
www.visitcostarica.com
www.costarica.com
* Monteverde - rezerwat z ponad 500 gatunkami zwierząt. Możliwe są wędrówki piesze, konne i „spacer w chmurach" (po mostach zawieszonych przy wierzchołkach drzew - 60 zł). Wstęp-35 zł. Jazda na linach nad wierzchołkami drzew- 160 zł.
* Arenal - aktywny wulkan na terenie jednego z wielu parków narodowych. Częste erupcje zapewniają wspaniałe widoki. Raj dla ornitologów. Przejażdżka konna po rezerwacie - 200 zł (5 godz.).
* Tortuga - wyspa na Pacyfiku z pięknymi plażami, baza wędkarska. Całodniowa wyprawa na nią ze stolicy kosztuje 350 zł. Wynajęcie czteroosobowej łodzi przystosowanej do łowienia marlinów błękitnych (osiągających długość ponad 4 m) kosztuje 1500 zł.
* Pacuare - większość rzek w Kostaryce jest wymarzona do raftingu. Spływ Pacuare kosztuje 400 zł.
* Plaże nad Pacyfikiem - ciągną się wzdłuż całego wybrzeża Oceanu Spokojnego. Jest tutaj bardzo dużo baz surfingowych; całodniowa lekcja od 400 zł.
AZJA
IRAN
ISFAHAN to jedno z najwspanialszych miast świata islamu. Sercem miasta jest skwer imama Chomeiniego z meczetem jego imienia, arkadami i Pałacem Czterech Kolumn. W Isfahanie można podziwiać liczne meczety, minarety, muzea i odwiedzić bardzo kolorowe bazary.
Trzysta kilometrów od Isfahanu leży stare miasto YAZD, uznane przez UNESCO za część kulturowego dziedzictwa ludzkości. To główny ośrodek religijny zoro-astrian - żyje tam 30 tyś. wyznawców Zaratustry, czyli jedna piąta całej wspólnoty. Przy drzwiach do mieszkań znajdują się dwie kołatki: jedna duża i gruba - dla mężczyzn, druga cienka i długa - dla kobiet. Domy są wyposażone w wieże powietrzne - pierwowzór klimatyzacji.
IZRAEL
Sercem JEROZOLIMY jest Stare Miasto otoczone potężnymi, niedawno odremontowanymi murami. Do wnętrza można się dostać przez siedem bram. Jedną z najpiękniejszych jest Brama Damasceńska, wokół której najintensywniej toczy się życie. Miejsca święte dla chrześcijan związane z ukrzyżowaniem, pogrzebaniem i zmartwychwstaniem Chrystusa -Droga Krzyżowa, Bazylika Grobu Świętego czy położona za murami Góra Oliwna - robią wrażenie nawet na osobach niewierzących. Najświętszym miejscem w Jerozolimie jest Wzgórze Świątynne. To tu wznosiła się największa świątynia judaizmu - ta sama, z której Jezus wypędzał kupców. Pozostał po niej jedynie fragment murów - dzisiejsza Ściana Płaczu. To stąd Mahomet rozpoczął swą Nocną Podróż. Meczet Al-Aksa i Kopuła Skały olśnią każdego obieżyświata.
Koniecznie trzeba też zobaczyć pobliskie BETLEJEM - miejsce narodzenia Chrystusa, dzielnicę ortodoksyjnych Żydów, zwaną Mea Shearim, oraz żydowski bazar Ma-hane Yehuda.
SAFED to jedno z centrów ortodoksyjnych Żydów, mistyczne miasto kabalistów. Znajduje się tam grobowiec rabina Szymona bar Jo-chaja, autora podstawowego dzieła kabalistów - księgi "Zohar". W zacisznych synagogach i mrocznych zaułkach najwyżej położonego miasta Izraela snują się rozmodlone postacie. Tutejsi ortodoksi, zwani he-rim, nie uznają Państwa Izrael, nic obchodzą jego narodowych świąt, nie służą w wojsku.
CHINY
Najważniejszym zabytkiem i największą atrakcją PEKINU jest ZAKAZANE MIASTO, cudem uratowane przed wandalami czasów rewolucji kulturalnej. To stąd przez 500 lat rządzili cesarze, którzy rzadko wychodzili poza mury. Dziś Zakazane Miasto jest muzeum. Koniecznie trzeba zobaczyć zespól Letniego Pałacu z ażurowymi altankami, pawilonami, bramami i wieżami, wspaniałą, otoczoną parkiem Świątynię Nieba.
Nieopodal Pekinu znajduje się największa turystyczna atrakcja Azji - Wielki Mur Chiński.
W SFAN, środkowochińskim mieście, można obejrzeć ceramiczną armię sprzed 2 tyś. lat: 6 tysięcy żołnierzy i koni naturalnej wielkości. Terakotowe figury to orszak pogrzebowy cesarza Shi Huangdi z dynastii Cin. Widzowie nie mają bezpośredniego kontaktu z figurami, zabronione jest fotografowanie i filmowanie. Si'an to także grobowce cesarzy, w tym Taizonga (z VII wieku), oraz Wielka i Mata Pagoda Dzikich Gęsi (VII i VIII wiek).
W HUANGLONG w górach Minszan znajduje się rezerwat pandy wielkiej.
W ZHOUKOUDIAN godne obejrzenia są jaskinie, gdzie odkryto tzw. człowieka z Pekinu.
INDIE
W HAMPI w stanie Karnataka (nad rzeką Tungabhadra w południowych Indiach) 500 lat temu znajdowała się stolica regionu.
Mieszały się tam wpływy hinduizmu oraz islamu.
Koniecznie trzeba odwiedzić Miasto Jaskiń na wyspie ELEFAN-TA, położonej u zachodnich wybrzeży Indii, w stanie Maharasztra (w pobliżu Bombaju). W skalnych zboczach wydrążono zespół świątyń jaskiń poświęconych Siwie. Zachowały się jedynie cztery z nich, z niemal sześciometrowym posągiem trzygłowego Siwy-Trimurti.
W północno-wschodnich Indiach, w stanie Assam nad rzeką Brahmaputrą, znajduje się PARK NARODOWY KAZIRANGA, gdzie można zobaczyć nosorożca indyjskiego, słonia indyjskiego, lamparta, bawoła indyjskiego czy tygrysa bengalskiego.
STARE GOA, stolica portugalskich kolonizatorów, miało rywalizować z Lizboną. Najciekawsza jest tu Basilica Bom Jesus, gdzie złożono szczątki św. Franciszka Ksawere-go, hiszpańskiego jezuity, który propagował chrześcijaństwo w tej części świata. Niegdyś była to mekka hipisów, dziś odgrywają oni rolę atrakcji turystycznej.
JAPONIA
Pałac Cesarski w dzielnicy CHIYO-DAKU, gdzie do dziś mieszka cesarz, to jeden z najcenniejszych zabytków historycznej części TOKIO. Zwykli śmiertelnicy na co dzień nie mają wstępu do pałacu, ale przez cały rok można wejść do otoczonego wysokim murem i szeroką fosą WSCHODNIEGO OGRODU.
Warto pospacerować po dzielnicy SHITAMACHI - w plątaninie wąskich, krętych uliczek, wzdłuż których stoją ściśnięte drewniane domki. Tu znajduje się Asakusa ze świątynią Senso-ji. Obok wznosi się pięciopiętrowa pagoda.
WAROWNY ZAMEK HIMEJI na wyspie HONSIU to jedyna tego typu budowla na świecie, w której nigdy nie toczyły się walki.
Warto się wybrać na wycieczkę na KIRISHIMA-YAKU-KOKURIT-SU-KOEN - wyspę wulkaniczną, która jest rezerwatem przyrody.
Zachowały się tam resztki lasu tropikalnego.
MYANMAR, DAWNA BIRMA
Starożytne miasto BAGAN leży na równinie usianej pagodami z różnych wieków. Aby zapewnić sobie pomyślność, rządzący królestwem władcy budowali świątynie -zachowało się tysiąc z pięciu tysięcy istniejących tam budowli.
Atrakcją INWY - miasta wyspy -jest klasztor Bagaya Kyaung, zbudowany z drzewa lękowego.
AMARAPURA - Miasto Nieśmiertelności - jest położone nad jeziorem Taungthaman, które przecina ponadkilometrowy most U Bein, wykonany z 984 tekowych pali.
WIETNAM
HOI AN (prowincja Quang Nam w środkowej części Wietnamu) sto lat temu było portem morskim, do którego przybywali żeglarze z Chin i Japonii. W Hoi Ań warto zobaczyć „małe Chiny", czyli kawałek starych Chin przeniesionych do Wietnamu. Większość budynków ma duże balie, gdzie jeszcze sto lat temu zbierali się kupcy z Kantonu czy Fukienu.
Zamiast do Hanoi można się wybrać do HUE, stolicy prowincji An-nam, dawnego miasta cesarskiego. Panowali tu ostatni w historii kraju cesarze. Podobnie jak w Pekinie mieli swoje Zakazane Miasto oraz monumentalne grobowce za miastem.
BHUTAN
W TAKSHANG - kompleksie klasztorów zawieszonych na skałach w północno-zachodnim dystrykcie PARO - można spotkać kandydatów na pustelników. Na medytacjach spędzają oni 3 lata, 3 miesiące, 3 tygodnie i 3 dni.
INDONEZJA
Społeczność Torajów, zamieszkujących TANA TORAJA (na wyspie Celebes), grzebie zmarłych w grobowcach wykuwanych w skale. Jedna grota należy przez pokolenia do jednej rodziny. Uroczystościom pogrzebowym towarzyszą pokazy tradycyjnej walki Torajów na miecze. Kulminacyjnym momentem jest walka biało-czarnych bawołów oraz rytualna rzeź bawołów i świń, których mięso dzielone jest między gości. Po trwających tydzień uroczystościach szczątki zmarłego zamykane są w zdobionych trumnach, wykonanych z jednego pnia.
Wyspa BALI to raj dl.i turystów - średnia temperatura wynosi tu 27°C. Największym wzięciem cieszy się plaża Kuta, najlepsza na wyspie. Są tu najtańsze noclegi, dlatego to miejsce odwiedza dużo młodzieży. Amatorzy pieszych wycieczek powinni się wspiąć na wulkan Batur. Wart obejrzenia jest także park narodowy Taman Nasional Bali Barat. W przybrzeżnej sawannie żyją tysiące małp, ptaków, antylop, iguan i pytonów. Można się wybrać z przewodnikiem na trekking po dżungli.
DOBRE ADRESY:
JEROZOLIMA www.ierusaiem.muni.il
* Mury obronne - bilety kosztują kilka złotych (w zależności od odcinka i okresu ważności).
* Yad Vashem - centrum upamiętniające Holocaust; wstęp wolny.
* Kościół św. Anny - najpiękniejszy kościół zbudowany przez krzyżowców, wznosi się w miejscu, gdzie sta) dom Anny i Joachima, rodziców Maryi; wstęp 3 zł.
* Muzeum Izraela www.imj.org.il - uwagę zwraca niekonwencjonalny budynek Świątyni Księgi, w którym przechowywane są starożytne zwoje znalezione w okolicach Morza Martwego; bilet 35 zł.
* Bloomf ield Science Muzeum www.ma-da.org.il - interaktywne muzeum nauki i techniki; bilet rodzinny 100 zł.
* Ein Kerem www.ein-kerem-legend.co.il - wioska, w której podobno urodził się Jan Chrzciciel, dziś część Jerozolimy.
* Mini-lsrael www.mi-nisrael.co.il - park z kilkuset najważniejszymi zabytkami odtworzonymi w skali 1:25; bilet 50 zł.
PEKIN
www.beijingtravelreservations.com english.bjta.gov.cn www.beijingpage.com en.beijing-2008.org
* Zakazane Miasto www.dpm.org.cn - wstęp od 20 zł.
* Wielki Mur Chiński - bilety od 10 zł.
* Pałac Letni - cesarski kompleks ogrodowy pod Pekinem, bilet 20 zł.
* Teatr Liyuan - spektakle łączące śpiew, taniec i pokazy akrobatyczne; bilety 15-60 zł.
* Podziemne miasto - sieć korytarzy, które miały służyć za schronienie w wypadku ataku atomowego; wejście 10 zł.
* Pekińskie zoo - znane z hodowli pand; bilet 5 zł.
GOA
www.goa-world.com goa.indiantravelpor-tal.com www.goatourism.org
* Panaji - stolica regionu Goa przypominająca portugalskie miasteczka; rejs po rzece Mandovi (ceny od 10 zł).
* Dudhsagar - gigantyczny wodospad (600 m) przy granicy regionu Goa; ośmiogodzinna wycieczka ze stolicy regionu kosztuje 50 zł.
* Bondla - park krajobrazowy, w którym żyje wiele dzikich zwierząt, m.in. małpy i leopardy. Wizyta z zezwoleniem na robienie zdjęć i przejażdżka na słoniu kosztują kilkanaście złotych.
* Wielka Wyspa raj dla nurków, tutejsze wody kryją wiele wraków. Dzień nurkowania kosztuje około 200 zł, czterodniowy kurs dla początkujących - 1200 zł.
TOKIO
www.japan-guide.com www.tokyoessen-tials.com
* Teatr Kabuki-za - sztuki trwają kilka godzin, ale można wykupić bilet na jeden akt (okoto 35 zł).
* Edo-Tokyo Museum - muzeum poświęcone historii Japonii; wstęp 20 A
* Wieża Tokio - wzorowana na wieży Eiffla. o 13 m wyższa od paryskiego pierwowzoru; wjazd 60 zł.
* Odaiba - futurystyczne centrum rekreacyjne na sztucznej wyspie.
* Omiya - wioska pod Tokio znana z karłowatych drzew bonsai.
BALI
www.bali-paradise.com www.baliguide.com
* Uluwatu - plaża nad zatoką Kuta jest centrum surfingu. Dwugodzinny kurs surfingu - 150 zł.
* Taman Nasional Bali Barat - zwiedzanie parku tylko w towarzystwie uprawnionego przewodnika (od 200 zł za osobę).
EUROPA
FINLANDIA
Prawie trzysta kilometrów za kręgiem polarnym znajduje się jeden z najpopularniejszych fińskich kurortów - SAARISELKA. Na lodowe safari na skuterach śnieżnych zjeżdżają tu tysiące osób z całego świata. Można się tu też nauczyć powozić psim zaprzęgiem. Spragnieni wrażeń mają możliwość przenocowania w domu ze śniegu w Igloo Yillage w pobliskim KAK-SLAUTTANEN.
ESTONIA
HIIUMAA, SAAREMAA i MUHU to trzy bałtyckie wyspy należące do Estonii. Zachowały się na nich stare wioski, wiatraki, miasteczka z zabytkowymi rynkami i kamieniczkami. W stolicy wyspy Hiiumaa - Ku Suuremóisa -można podziwiać XIII-wieczny zamek gotycki.
DANIA
DUŃSKA RIWIERA - po Francuzach i Turkach swoją riwierę mają także Duńczycy. Reklamują ją jako najczystsze plaże w Europie. Riwiera rozciąga się od KOPENHAGI do HELSING0RU. Można tam również obejrzeć zamek Hamleta KRONBORG, dom Karen Blixen w RUNGSTED oraz duński Wawel w ROSKILDE.
NIEMCY
BERLIN - stolica Niemiec walczy z Londynem o miano dubbingowego centrum świata. Najwięcej klubów znajduje się we wschodniej części miasta. Szczególnie polecamy wizytę w założonym przez młodych polskich emigrantów Klubie Polskich Nieudaczników i przylegającym do niego Burger Cafe - dyskotece prowadzonej przez Rosjan.
Bawaria ma najwięcej pięknych zamków i pałaców spośród wszystkich niemieckich regionów. XIX-wieczne zamki Ludwika II HOHENSCHWANGAU i NEU-SCHWANSTEIN stoją w bajkowej scenerii na szi_z.yiacii wzgórz (ten drugi posłużył jako pierwowzór disneyowskiego pałacu Kopciuszka). Ekscentryczny władca wyposażył budowle m.in. w sztuczne groty ze stalaktytami (zamontował też windy i centralne ogrzewanie).
CZECHY
PRAGA - w czeskiej stolicy warto urządzić wycieczkę szlakiem kubi-zmu. Należy ją zacząć w Domu u Czarnej Matki Bożej (pierwszy kubistyczny budynek na świecie, z 1913 r.) przy ulicy Celetnej (to prawie samo serce Pragi), gdzie mieści się oddział czeskiego Muzeum Sztuki Użytkowej, poświęcony wyłącznie czeskiemu kubi-zmowi. Tam też można dostać mapę „kubistycznej" Pragi.
KROMERIŹ - miasto w rejonie Przerowa na Morawach, około 150 km od granicy z Polską. Najlepiej wybrać się tam na weekend. Tamtejszy Pałac Arcybiskupi jest wpisany na listę UNESCO; obok znajduje się piękny park i ogród zoologiczny.
WĘGRY
BUDAPESZT warto odwiedzić choćby ze względu na jego wyjątkowe baseny z gorącą wodą ze źródeł leczniczych. Najbardziej snobistyczny z nich znajduje się w hotelu Gellert. Polecamy RU-DAS - najstarszą łaźnię w Budapeszcie ze wspaniałą kopułą turecką, oraz KIRALY - jedną z najstarszych i najlepiej zachowanych łaźni leczniczych.
HAJDUSZOBOSZLO to węgierski kurort często odwiedzany przez Polaków, położony niedaleko Debreczyna. W ubiegłym roku tylko w lipcu i sierpniu spędziło tu urlop prawie 30 tyś. turystów z Polski. Wszystkie napisy w mie ście oraz karty dań w restauracjach są dwujęzyczne: węgierskie i polskie.
HORTOBAGY jest węgierskim parkiem narodowym, w którym można obserwować m.in. zjawisko fatamorgany. Park stanowi część Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
HISZPANIA
W katalońskim miasteczku FIGUE-RES są dwie atrakcje: Muzeum Zabawek i Muzeum Salvadora Da-lego. W tym drugim oprócz prac słynnego surrealisty na ścianach znajdują się niesamowite eksponaty, na przykład „Deszczowa taksówka", czyli czarny Cadillac w fontannie, czy pokój, którego układ przypomina ludzką twarz.
Na południu, w regionie Costa Brava, warto odwiedzić BLANES - duże miasto i port rybacki. Jego największą atrakcją jest zajmujący ponad 5 ha ogród botaniczny MARIMURTRA, położony na północ od miasta na stromym klifie. Rośnie tu 3 tyś. gatunków drzew, krzewów i roślin kwiatowych.
HIERRO jest najmniejszą i najspokojniejszą spośród siedmiu Wysp Kanaryjskich. Żyje tu zaledwie 8 tyś. mieszkańców. Na wyspie znajduje się 500 stożków wulkanicznych (i tylko dwie dyskoteki).
WŁOCHY
MASO CORTO (niem. Kurzras) to alpejska wioska we włoskim Tyrolu Południowym, położona na wysokości 2 tyś. m, u podnóża lodowca Hochjoch (3280 m n.p.m.). Można na nim jeździć na nartach i skakać z nimi na lotni.
RAVELLO, założone przez Rzymian w VI wieku, jest nazywane perłą Włoch. Godna obejrzenia jest tu katedra z XI wieku oraz XIX-wieczne wille z ogrodami - Cimbrone i Rufolo.
ISCHIA to największa wyspa w Zatoce Neapolitańskiej: miasto o tej nazwie jest uzdrowiskiem słynącym z gorących źródeł.
CZARNOGÓRA
KOTOR to najlepiej zachowane na terenie byłej Jugosławii miasto średniowieczne zbudowane przez kupców weneckich.
ŚWIĘTY STEFAN jest miasteczkiem rybackim z XV wieku. Za czasów Tity zostało odrestaurowane i zamienione w jeden wielki hotel. Obecnie to jedno z najmodniejszych miejsc na Adriatyku: wille mają tu m.in. Sylve-ster Stallone i Monika Seles.
FRANCJA
PARYŻ. Montmartre żyjący z dala od turystycznego zgiełku poznamy, odwiedzając ulubione miejsca bohaterki filmu „Amelia". Warto zajrzeć do najstarszej kawiarni na wzgórzu Au Reve, a przy Rue Lepie odnaleźć ukryty dla niewtajemniczonych plac do gry w bule. Mało znana wśród turystów jest także żydowska cześć dzielnicy MARAIS, gdzie mieszczą się m.in. polska restauracja i żydowski sklep z produktami polsko-ży-dowskiej kuchni. Okoliczne lokale przyciągają paryską bohemę.
TAVERNY - w tej podparyskiej miejscowości mieści się grób Vin-centa van Gogha. Taverny słynie również z cydru - napoju tradycyjnie wyrabianego w Normandii i Bretanii.
U brzegów Normandii, na wzgórzu SAINT MICHEL wznosi się klasztor zwany cudem Zachodu. Około ośmiu razy w roku wody oceanu podnoszą się i obmywają całą zabudowę wzgórza. Pozostaje tylko dojazd wąską groblą usypaną w XIX wieku. Główna i jedyna ulica - Grand Rue -jest zabudowana kamieniczkami z XV wieku. Każdego roku przybywa tu ponad 1,6 min turystów.
BANYULS-SUR-MER - nadmorskie miasteczko położone u stóp Pirenejów, przy hiszpańskiej granicy, słynie z najmocniejszego czerwonego wina na świecie. Znajduje się tam prawie 6 tyś. km winnic ułożonych tarasowo.
GRECJA
Okolice świętej góry, czyli RIWIERA OLIMPIJSKA, obejmują południową Macedonię i północną Te-salię. Na zachodzie ciągnie się pasmo malowniczych skalistych wzgórz, na wschodzie - piaszczyste plaże schodzące do morza. Liczne skaliste wysepki rozsiane tuż przy brzegu tworzą naturalne baseny z czystą i ciepłą wodą.
NEI PORI to jeden z najsłynniejszych kurortów: położony u podnóża Olimpu. Znajduje się tu najwięcej w Grecji dyskotek i restauracji.
SANTORINI jest jedną z wysp archipelagu Cyklady, znaną z eksportu słodkich win, ziemi wulkanicznej, pumeksu oraz słodkich pomidorów.
IRLANDIA
WYSPY ARAN to rejon Irlandii, gdzie mówi się prawie wyłącznie po gaelicku. Na trzech wyspach przetrwały stare mury z szaro-nie-bieskich kamieni, średniowieczne wioski z kościołami i gotyckimi zamkami.
NA ZACHODNIM WYBRZEŻU znajdują się tuziny jaskiń i tuneli, rzeźb i płaskorzeźb, kamiennych grot i grobowców. Są tutaj starochrześcijańskie relikty, skamieniałe lasy, wapienne pola, a na nich jeden z najstarszych monumentów Europy - liczący około 5 tyś. lat DOLMEN POULNABRONE . W 1989 r. znaleziono w nim resztki 25 ciał, skorupy naczyń i biżuterię.
DOBRE ADRESY:
BERLIN
www.poloniaberlin.de
www.btm.de
www.berlin.de
* Unter den Linden - reprezentacyjny bulwar Pod Lipami skupia coraz więcej ekskluzywnych restauracji, hotelów i sklepów.
* Reichstag - siedziba niemieckiego parlamentu. Po zjednoczeniu Niemiec budynek został przebudowany, w czym pomagał znany architekt sir Norman Foster; wstęp wolny.
* Museumsinsel - wyspa będąca siedzibą kilku muzeów. Najstarsze z nich - Pergamon - zawiera olbrzymią kolekcję dziet starożytnej Grecji i Rzymu; wstęp 30 zł.
* Tiergarten - byłe tereny łowieckie przekształcono w XIX w. w gigantyczny park. Do parku przylega zoo i akwarium; wstęp do obu obiektów - 65 zł.
* Zamek Charlotten-burg www.spsg.de - wzniesiony w XVI w. zamek był m.in. siedzibą królów pruskich. Poszczególne jego części można zwiedzać osobno. Bilet obejmujący zwiedzanie większości pomieszczeń kosztuje 40 zł. Godne uwagi są też ogrody zamkowe, do których wstęp jest wolny.
PRAGA
www.welcome-to-prague.cz
www.prague.cz
* Hradczany - rezydencja władców Czech. Zamkowa galeria obrazów szczyci się m.in. dziełami Rubensa i Tycjana. Wzdłuż murów biegnie malownicza Złota Uliczka. Bilet obejmujący zwiedzanie całych Hradczan kosztuje 35 zł. Najnowsze atrakcje to tunele wybudowane na polecenie komunistycznego rządu w 19 50 r. i jedno z największych na świecie muzeów zabawek.
* Rynek Staromiejski - od tysiąca lat centrum Pragi. Stoi na nim pomnik Jana Husa, czeskiego reformatora religijnego. Rynek otaczają barkowe kamienice z fragmentami zabudowań romańskich i gotyckich.
* Muzeum Narodowe, www.nm.cz - zróżnicowane tematycznie ekspozycje (m.in. związane 2 historią Czech i Słowacji) można oglądać we wspaniałym neorenesansowym gmachu; wstęp 15 zł.
* Josefov - dzielnica żydowska. Znajduje się tu najstarsza czynna synagoga w Europie - Staronova z 1270 r. Działa też Muzeum Żydowskie, do którego Hitler nakazał zwozić eksponaty z całej Europy, gdyż planował utworzyć w Josefovie muzeum „wymarłej rasy" wstęp 50 zł.
LONDYN
www.visitlondon.com
www.transportforlon-don.gov.uk
* Muzeum Brytyjskie, www.thebritishmu-seum.ac.uk - najstarsze publiczne muzeum świata zawierające ponad 6 min eksponatów; wstęp wolny.
* Pałac Buckingham - siedziba rodziny królewskiej; wstęp 80 zł.
Zwiedzającym został też udostępniony nieodległy pałac Kensington, który był siedzibą księżnej Diany; wstęp 80 zł.
* Londyńskie Oko - najwyższe koło widokowe na świecie (średnica 135 m); bilet 85 zł.
* West End - skupisko teatrów wystawiających głównie musicale. W tym sezonie modne są m.in. „Fantom w operze", „Król lew" i „Chicago"; bilety 150-300 zł.
* Kew, www.kew.org - ogrody botaniczne, w których znajduje się ponad 40 tyś. gatunków roślin, jedno z ulubionych miejsc wypoczynku lon-dyńczyków; wstęp 60 zł.
RZYM
www.romaturismo.com
www.enjoyrome.com
www.romeguide.it
* Watykan - wstęp do wszystkich kościołów jest bezpłatny.
* Muzea Watykańskie - zobaczymy tu zarówno egipskie mumie, jak i malarstwo renesansowe; wstęp 55 zł (uwzględnia tez zwiedzanie Kaplicy Sykstyńskiej).
* Koloseum - potężny amfiteatr wzniesiony przez dynastię Flawiuszów w latach 70. naszej ery. Budowla mogła pomieścić ponad 50 tyś. widzów; wstęp 30 zł.
* Forum Romanum - byłe centrum religijne i handlowe imperium. Liczące ponad 2500 lat ruiny można zwiedzać bezpłatnie.
* Kapitol, www.muse-icapitolini.org - wzgórze od wieków jest siedzibą rzymskich władz. Obecnie przy placu zaprojektowanym przez Michała Anioła znajdują się trzy pałace; wstęp 30 zł.
* Panteon - była świątynia pogańska i jeden z najpiękniejszych budynków Wiecznego Miasta; wstęp wolny.
* Termy Karakalli - najlepiej zachowany kompleks łaźni z czasów Imperium Rzymskiego. Mogło z nich korzystać równocześnie 1600 osób; wstęp 25 zł.
* Tyber - wyruszające z centrum Rzymu rejsy po Tybrze docierają prawie do morza; bilet 55 zł.
PARYŻ
www.paristouristoffice.com
www.paryz.pl
* Notre Damę, www.cathedraledepa-ris.com; wstęp 30 zł.
* Luwr, www.louvre.fr: wstęp 40 zt.
* Musee d'Orsay, www.musee-orsay.fr, - muzeum z najbardziej znanymi dziełami impresjonistów, m.in. van Gogha, Cezannea, Moneta i Maneta; wstęp 35 zł.
* Centrum Pompidou, www.cnac-gp.fr Muzeum Sztuki Współczesnej (m.in. prace Picassa i Ma-tissea); wstęp na wszystkie wystawy- 50 zł.
* Montmatre - wzgórze zdominowane przez artystów, znane z licznych kabaretów. By zobaczyć kankana w Moulin Rouge, www.moulinrouge.fr. trzeba zapłacić co najmniej 400 zł. Na szczycie Montmatre znajduje się Bazylika Świętego Serca, z jej kopuły można podziwiać całą okolicę - wstęp 10 zł.
* La Comedie Francaise www.comedie-franca-ise.fr - w działającym od 16 80 r. teatrze wystawiane są sztuki m.in. z udziałem i w reżyserii Andrzeja Seweryna; wstęp od 40 zł.
* Pere-Lachaise - nekropolia, na której pochowani są m.in. Fryderyk Chopin i Jim Morrison.
* Disneyland -jedyny park Disneya w Europie; wstęp 200 zł (150 zł dla dzieci). Bliższy kulturze Francji jest park rozrywki Asteriksa - bilety odpowiednio 150 zł i 100 zł.
AUSTRALIA I OCEANIA
AUSTRALIA
W COOBER PEDY, dokładnie w środku Australii, można spróbować szczęścia w poszukiwaniu opali. Miasteczko przypomina amerykańskie osady poszukiwaczy złota z XIX wieku. Ściągają tu awanturnicy z całego świata.
PORT ARTHUR na Tasmanii można uznać za pierwowzór obozów koncentracyjnych. Znajduje się tam więzienne muzeum: w latach 1830-1877 przez obóz i więzienie przeszło 12,5 tyś. osób.
SYDNEY to najstarsze miasto Australii i jej nieformalna stolica. Do głównych atrakcji miasta zalicza się snobistyczną BONDI
BEACH, operę z charakterystycznymi żaglami oraz olbrzymi most nad zatoką. Sydney ma także stare miasto, zwane THE ROCKS, oraz dzielnicę rozryki i czerwonych latarni - KINGS CROSS. Warto odwiedzić DOMAIN - połączenie oazy spokoju z londyńskim Hyde Parkiem. Wielbiciele zakupów powinni odwiedzić THEOUEEN VICTORIA BUILDING - centrum handlowe, które projektant mody Pierre Cardin uznał za najpiękniejsze na świecie. Budynek o bizantyjskiej architekturze wzniesiono w 1898 roku.
MELBOURNE jest nazywane najbardziej europejskim miastem Australii. Mniejsze niż w Sydney osiedla emigrantów z Wielkiej Brytanii toną w masie dzielnic greckich, włoskich, polskich, żydowskich i tureckich. Koniecznie trzeba się wybrać do dzielnicy St. Kilda. Kiedyś było to centrum seksu, alkoholu i narkotyków, dziś jest to modny ośrodek rozrywki. Atrakcją są także Królewskie Ogrody Botaniczne uważane za jedne z najpiękniejszych na świecie. W weekendowe wieczory odbywają się tu przedstawienia teatralne.
PALAU
To państewko przyciąga bogactwem raf koralowych. Są mniejsze od australijskich, ale żyje tam więcej gatunków ryb i koralowców. To raj dla miłośników nurkowania. Palau to również ROCK ISLANDS - wyspy gęsto zarośnięte, zerodowane, przypominające wielkie grzyby.
NOWA ZELANDIA
W AUCKLAND wielkie wrażenie robi port - jeden z największych na świecie ośrodków żeglarstwa.
Co piąty mieszkaniec tego miasta ma jacht! Nieopodal Auckland znajduje się wygasły wulkan EDEN, a na nim - słynne ogrody pełne egzotycznych kwiatów.
DOBRE ADRESY:
SYDNEY
www.sydney.com.au
www.cityofsyd-ney.nsw.gov.au
* Sydney Opera House www.sydneyopera-house.com - bilety od 100 zt, rezerwacja przez Internet.
* Sydney Harbour - najpiękniejszy naturalny port na świecie. Trzydniowy bilet rodzinny na wszystkie promy kosztuje 600 zt. Ceny krótkich rejsów żaglówkami i łodziami - od 50 zł.
* Sydney Aquarium www.sydneyaqua-rium.com.au - wielkie oceanarium, najnowsze akwarium z fokami ogląda się z podwodnych tuneli. Bilety od 60 zt, rezerwacja przez Internet.
* Taronga Park Zoo www.zoo.nsw.gov.au - ponad 200 charakterystycznych dla Australii gatunków zwierząt. Bilet rodzinny- 180 zł.
* Bondi Beach - najbardziej znana plaża w Sydney. Sześciogodzinna lekcja pływania na desce dla początkujących - 400 zł.
MELBOURNE
www.visitvictoria.com
www.thatsmelbourne.com.au
www.melboume.com.au
* Yarra - rejsy po przecinającej miasto rzece Yarra. Bilet rodzinny - 120zt.
* Melbourne Cricket Ground - www.mcg.org.au - ogromny stadion do gry w krykieta i futbol australijski. Bilet na mecz od 90 zł (miejscówka), zwiedzanie od 30 zt.
* Old Melbourne Gaol - najstarsze więzienie w Melbourne. Można wykupić nocne zwiedzanie w blasku świec. Bilety od 40 zt.
* Royal Botanic Gardens www.rbg.vic.gov.au - ogród botaniczny liczący 150 lat ze wspaniałymi okazami flory, nie tylko australijskiej. Wstęp wolny.
* Melbourne Aquarium www.melbourneaqua-rium.com.au - oceanarium słynące m.in. z hodowli rekinów. Bilety od 60 zł.
* Melbourne Observa-tion Deck www.melbo-urnedeck.com.au - panorama miasta i okolic z 55. piętra. Wstęp od 30 zt.