"Nigdy nie byłem tajnym współpracownikiem UB" - napisał w odpowiedzi jeden z duchownych - o. Niward Karsznia. Swój list skierował do ks. Zaleskiego oraz do kard. Dziwisza i do szefa krakowskiego IPN Ryszarda Terleckiego.
"List ten zostaje upubliczniony po uzgodnieniu tego z ks. Niwardem. Chodzi o to, by opinia publiczna poznała odpowiedzi nie tylko z opinii czy przekazu, ale takie, jakie są i by mogła sama ocenić bieg wydarzeń" - powiedział rzecznik krakowskiej kurii ks. Robert Nęcek.
Zakonnik tłumaczy w liście, że jego kontakty z funkcjonariuszem tajnych służb "trudno nazwać rozmową". "To były monologi, stek wynurzeń, zgorzkniałych wyrzutów, pretensji. Nie było natomiast żadnych wycieczek osobowych, donosów, niczego, co by godziło w miłość Boga i bliźniego".
"Tych kilka narzuconych rozmów, jakie miałem z funkcjonariuszem na stopie wojennej nie mają żadnych cech współpracy. Zgoda na rozmowę nie oznacza tym samym zgody na współpracę. To są dwie różne sprawy. Dla mnie zgoda na współpracę byłaby niezgodna z moim sumieniem i na to nigdy bym się nie zgodził" - podkreślił o. Karsznia.
"Gdybym miał uznać się za tajnego współpracownika to tak samo postąpiłbym wbrew swojemu sumieniu, a tego nie mogę zrobić. Dlatego jeszcze raz ci oświadczam, że prawda o mnie jest we mnie" - napisał zakonnik.
Ks. Tadeusz Isakowicz - Zaleski powiedział, że list dotarł na jego adres, ale on nie miał jeszcze okazji, by go przeczytać. "Zresztą postanowiłem, że nie upublicznię listy księży, do których napisałem, zanim raport, nad którym pracuję, nie będzie gotowy. Nazwiska tych 15 duchownych poza mną znał jedynie kardynał Dziwisz" - powiedział Isakowicz-Zaleski.
"Upublicznienie listu przez kurię to sygnał dla pozostałych księży, by odpowiedzieli w podobnym tonie" - uważa ks. Isakowicz - Zaleski. Zresztą w listach, które wysyłałem nie pisałem 'byłeś tajnym współpracownikiem', ale że ktoś jest zarejestrowany jako TW".
Duchowny zapowiada, że w jego książce, która do końca września ma być gotowa do druku, ukażą się fotokopie akt IPN oraz odpowiedzi osób, do których napisał. "Ktoś zaprzecza. Ma takie prawo. Ja opublikuję kopie akt i odpowiedzi. Czytelnicy sami będą mogli osądzić" - podkreśla ks. Isakowicz-Zaleski.
W najbliższych dniach Isakowicz-Zaleski zamierza opracować informacje dotyczące kolejnych duchownych uwikłanych we współpracę z SB; wyśle listy i da im czas na odpowiedź do połowy września.
Ks. Isakowicz-Zaleski wrócił do badań pod koniec czerwca. W maju musiał jej przerwać, po tym jak otrzymał z krakowskiej kurii pismo, w którym metropolita krakowski udzielił mu upomnienia kanonicznego i zaapelował, by ksiądz bez jego zgody nie podejmował żadnych działań w tej sprawie.
22 czerwca po spotkaniu metropolity z duchownym osiągnięto porozumienie, że badania będą kontynuowane, ale ewentualna publikacja musi być wsparta dokumentami.
Ks. Isakowicz-Zaleski apelował o samooczyszczenie duchownych i ujawnienie, kto współpracował, w lutym tego roku. Wkrótce po jego wystąpieniu w Archidiecezji Krakowskiej została powołana Komisja "Pamięć i Troska". Komisja ta przygotowała memoriał, zawierający zasady moralne, które muszą być uwzględnione przy ocenie postaw duchownych, podejrzewanych o współpracę z SB.
W memoriale, którego tekst na razie nie został opublikowany, według kard. Dziwisza jest wezwanie, by ci, którzy czują się winni, publicznie do winy się przyznali. Podczas procesji Bożego Ciała metropolita krakowski przeprosił w imieniu Kościoła Krakowskiego tych, którzy uważają, że zostali skrzywdzeni przez kapłanów współpracujących ze służbami bezpieczeństwa.
pap, ab