Bankomachia

Dodano:   /  Zmieniono: 
Wyłączenie Hanny Gronkiewicz-Waltz z przesłuchań praktycznie zawiesza prace komisji na kilka miesięcy
  Gdy w 334 r. przed naszą erą król Persów Dariusz III został zaatakowany przez Aleksandra Macedońskiego, miał wszystko, co potrzeba, aby odnieść szybkie miażdżące zwycięstwo. Z ponaddziesięciokrotnie liczniejszą, działającą na własnym terenie armią Dariusz III był wręcz skazany na sukces. Mimo tych przewag król perski poniósł jedną z największych porażek w historii wojen. Popełniał błąd za błędem, działał bez planu, przyjmował bitwy na niekorzystnym terenie, wreszcie - kilkakrotnie stchórzył. Ta historia poniekąd przypomina wojnę, jaką prezes NBP Leszek Balcerowicz toczy z sejmową komisją śledczą ds. sektora bankowego. Balcerowicz ma wszystko, co potrzeba do odniesienia miażdżącego zwycięstwa: poparcie większości mediów, wiedzę merytoryczną większą niż cała komisja razem wzięta, ale konsekwentnie unika starcia. W ostatnim tygodniu Balcerowicz po raz kolejny dał do zrozumienia (pierwszy raz miał zeznawać 31 sierpnia), że nie będzie w stanie stawić się przed komisją w wyznaczonym terminie. Zapewne liczy na to, że Trybunał Konstytucyjny orzeknie 21 września niekonstytucyjność komisji i tym samym problem składania zeznań zniknie.
Prezes NBP twierdzi, że jego pojawienie się przed sejmową komisją może nawet zachwiać stabilnością złotego (co ciekawe, nie miał takich obiekcji, kiedy w 2005 r. stawał przed komisją ds. prywatyzacji PZU) i "narazić gospodarkę na wstrząsy". - Podobne zastrzeżenia były zgłaszane przy okazji komisji śledczej ds. PKN Orlen, jak się okazało - bezpodstawnie. Jeżeli zostaną zachowane te same standardy, to gospodarka nie odczuje prac komisji - uważa Andrzej Sadowski, wiceprezydent Centrum im. Adama Smitha. Taktyka prezesa NBP przypomina działania agentów perskich, którzy szerzyli wśród macedońskich wojsk pogłoski, jakoby podnoszenie broni przeciw Dariuszowi III miało wywołać gniew bogów i spowodować koniec świata. Nic takiego się jednak nie stało.

Konflikt interesów
To, że prezes NBP będzie najważniejszym świadkiem komisji śledczej, było wiadomo od chwili jej powstania (podkreśla to sam szef NBP, uważając komisję za próbę "ukarania" go za niezależność). - Tryb pracy komisji jest taki, że przesłuchania świadków będą prowadzone w konkretnych sprawach. Prezes NBP na pewno będzie wzywany kilka razy - zapowiada Artur Zawisza, poseł PiS, szef bankowej komisji śledczej. Zapewne zapowiedź wielokrotnego przesłuchiwania odstrasza prezesa NBP od pojawienia się przed komisją. Trudno jednak nie zauważyć, że Leszek Balcerowicz sam ukręcił bat na siebie, twierdząc, że od 1997 r. nie działa w Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych CASE. Co więcej, Balcerowicz zeznał przed komisją ds. PZU, że "nie jest członkiem rady fundacji CASE". Tymczasem obejmując funkcję prezesa NBP w 2001 r., zrzekł się tylko funkcji przewodniczącego rady fundacji CASE, ale pozostał jej członkiem. Dziś Balcerowicz zaprzecza, jakoby miał powstać konflikt interesów w wyniku łączenia przez niego funkcji prezesa NBP z funkcją członka rady fundacji CASE. W dodatku szefem CASE jest żona prezesa NBP Ewa Balcerowicz (jej przesłuchanie przed komisją również jest planowane). Ta fundacja nie tylko otrzymuje pieniądze od komercyjnych banków nadzorowanych przez szefa NBP (jako przewodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego), ale także od samego banku centralnego. Z uzyskanych przez nas dokumentów wynika, że w 2002 r. fundacja CASE otrzymała z banku centralnego 55 tys. zł, rok później - 38 650 zł, a w 2004 r. - 49 909 zł. CASE utrzymuje w swym sprawozdaniu za 2004 r., że dostała w tymże roku z NBP ponad 64 tys. zł.
- Stawianie się w dwuznacznej sytuacji nie było mądrym posunięciem ze strony Leszka Balcerowicza. Powinien ustąpić z fundacji albo sprawić, by przestała przyjmować wpłaty od banków - mówi "Wprost" Leila Mustanoja, szefowa Transparency International w Finlandii. - Jeżeli prezes NBP uważa, że w jego sytuacji nie ma konfliktu interesu, widać nie rozumie tego pojęcia. W USA taka sytuacja byłaby niemożliwa, ponieważ członkowie Rezerwy Federalnej rezygnują ze wszystkich innych funkcji w momencie objęcia stanowiska - mówi "Wprost" prof. John Boatright z Wydziału Etyki Biznesu uniwersytetu w Chicago. Jak się dowiedział "Wprost", podczas przesłuchania Balcerowicza posłowie odczytają mu raport z zasad etyki obowiązujących w Europejskim Banku Centralnym i amerykańskiej Rezerwie Federalnej. Wynika z niego, że tamtejsze prawo drobiazgowo reguluje, co jest dozwolone, a co nie. A niedozwolone jest, żeby prezes banku centralnego był członkiem fundacji, która przyjmuje wpłaty od komercyjnych banków.

Paraliż postępowy
Opóźnianie stawienia się przed komisją nie poprawia sytuacji Leszka Balcerowicza. Na razie początek jej prac jest pasmem pomyłek i falstartów nie świadczących dobrze o przygotowaniu parlamentarzystów do pracy. Można zaryzykować twierdzenie, że im później Balcerowicz trafi przed komisję, tym bardziej kompetentni będą posłowie. Obecnie zdarza im się błądzić we mgle. Na przykład 30 sierpnia poseł Adam Hofman z PiS zgłosił wniosek o powołanie na świadka byłego prezesa Banku Gdańskiego Edmunda Tołwińskiego. Problem w tym, że Tołwiński od 10 lat nie żyje. Członkowie komisji dowiedzieli się o tym dzięki SMS-
-owi, który wysłała osoba oglądająca obrady w telewizji.
Prace komisji sparaliżował apel Kazimierza Marcinkiewicza, aby nie powoływano na świadków osób prowadzących kampanię przed wyborami samorządowi w październiku 2006 r. Dla opinii publicznej miało to wyglądać jak dżentelmeński gest w stosunku do jego najpoważniejszej konkurentki Hanny Gronkiewicz-Waltz. Przy okazji Marcinkiewcz chronił także własną osobę, ponieważ jest na liście świadków komisji bankowej. W 2006 r., gdy z włoskim bankiem UniCredit negocjowano warunki, na jakich miało dojść do fuzji Pekao SA z BPH, był premierem.
Wyłączenie Hanny Gronkiewicz-Waltz z przesłuchań praktycznie zawiesza prace komisji na kilka miesięcy. To właśnie ona jako szef banku centralnego była przewodniczącą Komisji Nadzoru Bankowego w latach 1992-2000 i nadzorowała polski system bankowy. Aż 17 z 20 spraw badanych przez komisję dotyczy tego okresu. Nie wiadomo, czy wniosek Marcinkiewicza był zagrywką obliczoną na to, że nie zostanie przegłosowany (PiS ma cztery głosy na dziesięć w komisji), w każdym razie w ostatniej chwili Marek Sawicki z PSL wstrzymał się od głosu, a Małgorzata Ostrowska z SLD podniosła rękę "za" i ku zaskoczeniu członków komisji wniosek przeszedł. W ten sposób Ostrowska po raz kolejny spowolniła prace. Wcześniej na każdy wniosek o wezwanie na świadka prezesa banku centralnego Ostrowska odpowiadała serią wniosków o wezwanie pozostałych członków zarządu i rady nadzorczej. Zanim pozostali członkowie komisji zorientowali się, że Ostrowska nie próbuje niczego wyjaśnić, a jedynie opóźnia prace komisji, w kilku pierwszych sprawach przegłosowano wezwanie kilkudziesięciu świadków, których przesłuchanie potrwa miesiące.

Drogo jak w banku
Polityczne wojny są najbardziej spektakularnym elementem prac komisji, ale przesłaniają właściwy cel jej powołania. Przypomnijmy, że komisja powstała po to, aby wyjaśnić, dlaczego Polacy płacą za usługi bankowe jedne z najwyższych cen na świecie. Komisja zapewne napiętnuje na przykład bierność nadzoru bankowego i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Klasycznym przykładem tej bierności jest z pozoru błaha sprawa opłat za przelewy międzynarodowe. Formalnie, zgodnie z wymogami UE, przelewy wewnątrzunijne powinny kosztować tyle samo, ile krajowe w tej samej walucie. Tymczasem w Polsce nagminne jest pobieranie opłat trzy, cztery razy większych. W sytuacji gdy ponad 660 tys. Polaków legalnie pracuje za granicą i przesyła do domu pieniądze, zyski banków ignorujących prawo unijne są naprawdę duże. Polskiemu UOKiK nie przeszkadza, że korzystanie z karty kredytowej kosztuje rocznie średnio 73 euro, podczas gdy w Niemczech 50 euro - i nawet to jest kwestionowane przez tamtejszy urząd.
Na razie beneficjantami działań komisji są firmy public relations. We wszystkich największych bankach, których będą dotyczyć prace komisji, powołano specjalne zespoły merytoryczne, których zadaniem będzie monitorowanie jej prac i ewentualne przygotowywanie członków zarządu do zeznań. Na czym będą polegać te działania, można było zobaczyć w ubiegłym tygodniu, gdy jedna z dużych spółek konsultingowych firmowała raport, z którego wynikało, że polskie usługi bankowe są drogie, gdyż banki musiały dużo wydać na informatyzację.

TAJNA BROŃ KOMISJI
Oburzenie Leszka Balcerowicza wywołała publikacja "Życia Warszawy" o liście, który wpłynął do komisji śledczej. Autor listu donosi, że Wojskowe Służby Informacyjne są w posiadaniu notatki Stanisława Jana Szczęsnego, byłego oficera służb, a także dyrektora Departamentu Spółek Strategicznych MSP. Ma z niej wynikać, że w 1999 r., podczas wizyty ówczesnego ministra finansów Leszka Balcerowicza i Alicji Kornasiewicz (wówczas wiceministra skarbu) w Paryżu (towarzyszył im Szczęsny), doszło do korupcyjnych uzgodnień w sprawie sprzedaży banku Pekao SA przedstawicielom Unicreditu. Balcerowicz zareagował ostro, wysyłając doniesienie do prokuratora na autora artykułu i szefa komisji śledczej. Tymczasem komisja tylko wszczęła procedurę weryfikacji donosu. Jak ustaliliśmy, notatki jeszcze nie odnaleziono, ale likwidator WSI Antoni Macierewicz potwierdził, że Szczęsny był oficerem WSI. Jak się dowiedział "Wprost", ważnym wątkiem prac komisji jest pokazanie roli tajnych służb w sektorze finansowym. Jak ustaliliśmy, w najbliższym czasie komisja wystąpi do IPN o akta z lat 1989-1990, które będą dotyczyć aktywności tajnych służb (wojskowych i cywilnych) w sektorze bankowym. Tajną bronią komisji ma być Zdzisław Kierzkowski, emerytowany kontroler Najwyższej Izby Kontroli, który sprawdzał największe prywatyzacje, a dziś pomaga posłom.

Fot: A. Jagielak, M. Stelmach
Więcej możesz przeczytać w 36/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 36/2006 (1238)

  • Na stronie - Na złość15 gru 2006, 15:00Jesteśmy małymi zawistnikami i złośliwcami: tym mniejszymi, im bardziej górnolotnymi w deklaracjach3
  • Skaner15 gru 2006, 15:00AFERA Zamach na Gudzowatego Zostałem zatrudniony do przeprowadzenia wraz z wynajętą do tego celu grupą porwania Tomasza Gudzowatego albo, gdyby to się nie udało, zabicia Aleksandra Gudzowatego". Takie słowa usłyszał Aleksander Gudzowaty 8...3
  • Playback15 gru 2006, 15:00Premier Jarosław Kaczyński i José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji Europejskiej © A. Jagielak14
  • Ryba po polsku - Polska jak Dunajec15 gru 2006, 15:00Tak przywykliśmy do przełomów, że bez choć jednego historycznego przełomu tygodniowo żyć nie możemy15
  • Z życia koalicji15 gru 2006, 15:00ANDRZEJ LEPPER MA DWIE TWARZE. Obie opalone. Pierwsza to twarz męża stanu, pomstującego na Macierewicza i użalającego się nad Bartoszewskim. Druga to stara, znana gęba ludowego bohatera, walczącego o supersam i wyścigi na Służewcu. Czy w ślad za...16
  • Z życia opozycji15 gru 2006, 15:00JAK WIADOMO, TYGODNIK "OZON" UPADŁ. Zdarza się. Głównym właścicielem pisma był poseł Platformy Obywatelskiej Janusz Palikot - jak wynika z rankingu "Wprost" całkiem dziany biznesmen. Trudno zatem zrozumieć, dlaczego zespołowi...17
  • Wprost przeciwnie - Hossa, czyli bessa15 gru 2006, 15:00Wzrost gospodarczy rozcieńczy się w "dziurze Kluzy"18
  • Fotoplastykon15 gru 2006, 15:00Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Bankomachia15 gru 2006, 15:00Wyłączenie Hanny Gronkiewicz-Waltz z przesłuchań praktycznie zawiesza prace komisji na kilka miesięcy20
  • Lewy wrześniowy15 gru 2006, 15:00Jarosław Kaczyński jest dla młodej polskiej lewicy tym, kim Charles de Gaulle był dla zbuntowanych studentów w 1968 r.24
  • Scenariusz Kuronia15 gru 2006, 15:00Przez całe lata 80. Jacek Kuroń liczył, że kierownictwo PZPR rozpocznie negocjacje z Lechem Wałęsą i jego doradcami28
  • Nie słucham Kaczyńskiego!15 gru 2006, 15:00Rozmowa z Lechem Wałęsą31
  • Uniwersalny esbek15 gru 2006, 15:00Płk Lesiak zawsze rozpracowywał opozycję - zarówno w PRL, jak i w III RP32
  • Giełda15 gru 2006, 15:00Hossa Świat Pluton zysków Wielkich zysków spodziewają się producenci gadżetów po decyzji Międzynarodowej Unii Astronomicznej o zdegradowaniu Plutona do kategorii planet karłowatych. W sklepach internetowych natychmiast pojawiły się koszulki,...36
  • 100 najbogatszych w Europie Środkowej i Wschodniej15 gru 2006, 15:00Dobrą passę i pęczniejące konta od popadnięcia w niełaskę u rządzących i finansowych tarapatów wciąż dzieli w postkomunistycznej Europie bardzo cienka linia38
  • Pomost Europy15 gru 2006, 15:00Rozmowa z Zygmuntem Berdychowskim, przewodniczącym rady programowej Forum Ekonomicznego w Krynicy70
  • 2 x 2 = 4 - Władza à discrétion15 gru 2006, 15:00Demagogią i walką z inteligencją można wygrać wybory, ale nie rządzić nowoczesnym państwem72
  • Supersam15 gru 2006, 15:0074
  • Prêt-à-porter dla psów15 gru 2006, 15:00Burberry i Gucci rozszerzyły swą ofertę o ubrania i gadżety dla psów. Firma brytyjska przedstawiła kolekcję płaszczy i kombinezonów dla czworonogów. W zestawie można znaleźć też sweter i obrożę z charakterystycznym dla Burberry'ego kraciastym...74
  • Marka to jest to!15 gru 2006, 15:00Coca-Cola to najcenniejsza marka na świecie. W rankingu firmy Interbrand, która co roku szacuje wartość wizerunkową poszczególnych firm, największy skok w tym roku zanotował Google - wartość tej marki wzrosła w ciągu 12 miesięcy o 46 proc., do 12...74
  • Spinki ze szkła15 gru 2006, 15:00Mody się zmieniają, ale eleganckiemu mężczyźnie nadal nie wypada pokazać się w koszuli bez spinek. Marcin Giebułtowski, współpracujący m.in. z firmą Svarowski, proponuje spinki awangardowe - z ręcznie robionego szkła układanego w kolorowe warstwy,...74
  • Trylogia z Wiednia15 gru 2006, 15:00Wiedeń to jedyna europejska stolica, która ma status pełnoprawnego regionu winiarskiego. Kto jednak kojarzy to miasto wyłącznie z młodymi heurigerami, serwowanymi w ogródkach Greenzingu, jest w błędzie. Otóż, po drugiej stronie Dunaju bracia...74
  • Telefon od Versace15 gru 2006, 15:00Telefony komórkowe stały się takim samym dodatkiem do stroju jak torebka czy pasek. Po tym jak na Paryskim Tygodniu Mody swój pokaz urządziła Nokia, a na Warsaw Fashion Street kolekcję inspirowaną telefonem Siemens pokazała Natacha Pavluchenko,...74
  • Peeling pachnący winem15 gru 2006, 15:00Salvador Dali nie pielęgnował swoich wąsów, a Sophia Loren nie dbała o swoją cerę. Robiły to za nich siostry Maria i Rosy Carita, Hiszpanki, które po przeprowadzce do Paryża stały się fryzjerkami i kosmetyczkami europejskiej bohemy. Pół wieku po...74
  • Uniform sukcesu15 gru 2006, 15:00Mundurek mobilizuje ucznia do pracy nad sobą i zdrowej konkurencji w grupie76
  • Całus, który mówi15 gru 2006, 15:00Jarosław Kaczyński i Andrzej Lepper pocałunkami torują sobie drogę do sukcesu80
  • Czekosmetyki15 gru 2006, 15:00Czekolada jest najlepsza jako kosmetyk i lekarstwo84
  • Samolotnicy15 gru 2006, 15:00Utrzymanie małego samolotu kosztuje tyle, ile utrzymania dużego samochodu86
  • Know-how15 gru 2006, 15:00Zakrzepica turystyczna Ponadczterogodzinna podróż jakimkolwiek środkiem lokomocji może wywołać zakrzepicę. W wyniku tej choroby w żyłach powstają zakrzepy uniemożliwiające prawidłowy przepływ krwi. Uczeni z Centrum Medycznego Uniwersytetu w Leiden...88
  • Ostatni oddech15 gru 2006, 15:00Astma nie jest chorobą, lecz objawem wielu chorób - odkryli naukowcy90
  • Ludzkie zwierzęta15 gru 2006, 15:00Szympansy pocieszają się nawzajem, stają w obronie słabszych i przeżywają żałobę po stracie bliskich94
  • Wszechświat wątpliwości15 gru 2006, 15:00Koniec Wielkiego Wybuchu?96
  • Bez granic15 gru 2006, 15:00Pamięć i Solidarność Trzecia wojna libańska zaczęła się w Izraelu. Jest ostra i wewnętrznie wykańczająca. Z punktu widzenia izraelskich elit, drugą wojnę libańską, trwającą do zawieszenia broni z 14 sierpnia, przegraliśmy. To spowodowało...98
  • Efekt 11 września15 gru 2006, 15:00Choć pięć lat temu celem Al-Kaidy była Ameryka, największego zniszczenia terroryści dokonali w Europie100
  • Doktryna Condoleezzy15 gru 2006, 15:00Ameryka pragmatyków usłyszy głos Polski, gdy będziemy ważnym państwem w Unii Europejskiej106
  • Biznes ci wszystko wybaczy!15 gru 2006, 15:00Białoruś nie wytyka Niemcom zbrodni wojennych, od kiedy Berlin stał się jej głównym partnerem handlowym109
  • Menu15 gru 2006, 15:00KRÓTKO PO WOLSKU W łóżku z panną S. "Nie masz już za grosz intymności" - skarżył się pewien londyński złodziej, zauważony w trakcie wynoszenia telewizora przez internautę aż w Teksasie. W dodatku Amerykanin zawiadomił brytyjską policję. Coraz...110
  • Recenzje15 gru 2006, 15:00 112
  • Dłużnicy, rozdział drugi15 gru 2006, 15:00Krzysztof Krauze jeszcze niedawno deklarował, że teraz zajmie się "jasną stroną życia". Jeśli ktoś potraktował serio te obietnice, może się poczuć nabity w butelkę. "Plac Zbawiciela" jest dziełem niemal tak samo dołującym jak...112
  • Istnieje życie po Stalinie15 gru 2006, 15:00Dymitr Szostakowicz, laureat nagród partyjnych i państwowych, musiał poczuć sporą ulgę w 1938 r. Po skomponowaniu muzyki do propagandowego "Wspaniałego obywatela", mógł zabrać się do tworzenia muzyki do kreskówki "Opowiastki głupiej...112
  • Dylan: reanimacja15 gru 2006, 15:00Trzeba czekać cierpliwie aż do ostatniego utworu - mrocznej, nasyconej przeczuciem zbliżającej się apokalipsy ballady "Ain't Talkin'", by poczuć dreszcz, jaki pojawiał się przy słuchaniu utworów klasy "Ballad Of A Thin Man" czy...112
  • Długi film o bohaterach15 gru 2006, 15:00Oliver Stone uległ presji rodzin ofiar tragedii w WTC: nie pokazał dramatu skazanych na spalenie i zmiażdżenie114
  • Totalny show15 gru 2006, 15:00Edynburg figuruje w "Księdze rekordów Guinnessa" jako największy festiwal na świecie118
  • Pazurem - Popłuczyny15 gru 2006, 15:00Mamy wielowiekową tradycję oblewania pomyjami znienacka. W dodatku zawsze nie tego, co trzeba120
  • Ueorgan Ludu15 gru 2006, 15:00Nr 36 (203) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 4 września 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Komunistycznym samochodom - nie! Już wkrótce w Polsce będzie można kupować chińskie samochody, sprowadzone na zasadzie tzw. importu indywidualnego, bez tzw....121
  • Skibą w mur - Przereklamowanie15 gru 2006, 15:00Kiedy zapewniają nas, że zobaczymy hit roku,najczęściej jest to gniot miesiąca122