Wszyscy muzułmanie dążą do tego, aby ich zmarli byli pochowani nie później niż 24 godziny po śmierci. Według nich dłuższy pobyt zwłok bez pochówku grozi uwięzieniem duszy zmarłego w jego ciele, a co za tym idzie, jej poważne kłopoty z dotarciem do raju. Rzadko w Islamie wnika się w przyczyny zgonu, gdyż wszyscy wierzą, że skoro Allah chciał czyjejś śmierci, nikt nie powinien wnikać w to, jaki sposób śmierci wybrał dla zmarłego Bóg. Dlatego praktycznie nie są znane w tym kręgu kulturowym sekcje zwłok. Co prawda, ostatnio ekshumowano Jasera Arafata, którego ponoć otruli współpracownicy. Był to powód polityczny, który przeważył wszystkie argumenty religijne.
Uroczystości pogrzebowe organizuje się szybko i o miejscu złożenia do grobu decyduje miejsce, w których doszło do śmierci. W zasadzie, pogrzeb odbywa się w pobliżu miejsca zgonu. Czasami zamożni muzułmanie praktykują przewożenie ciała do rodzinnych stron zmarłego ,do rodowych mogił. Transport zwłok do Ojczyzny zdarza się wyjątkowo rzadko. Bywa w przypadku członków grup rządzących lub rodzin królewskich. Tak było z pochówkiem Amanullah Chana (1.06 1892 – 25.04.1960), który zmarł na banicji w Szwajcarii, a został pochowany w Dżalalabadzie.
W Afganistanie, gdy ktoś umiera, wtedy do domu zmarłego przychodzi rodzina i bliscy znajomi by rozpocząć wijar 'żałobę, wspominki'. Zane sogwar 'żałobniczki' siadają w pomieszczeniu lub na podwórzu, gdzie na marach leży ciało i zaczynają 'zori' zawodzić unisono, girja 'płakać', bić się po twarzy i szarpać sobie włosy. Ktoś czyta wersety z Koranu. Sogwar trwa kilka godzin, aż płaczki nie osłabną z wyczerpania, twarze ich nie opuchną od klapsów, a oczy nie staną się czerwone od wylanych łez.
Po pewnym czasie ciało jest obmywane (wyjątek stanowi ciało szahida 'męczennika', którego krew jest świętą) i owijane bawełnianym całunem. Ciała dzieci , czasami pokrywa się kwiatami i układa na czaparkat lub czorpoi 'łóżko afgańskie' i na nim przenosi się go na cmentarz. Nie używa się trumien. Dla europejczyków cmentarze w Afganistanie są smutne, ponure i przypominają wysypiska kamieni. Sterczące pionowo kamienie są wskazówką, że to jest miejsce wiecznego spoczynku. Kamienie ustawione prostopadle do głowy i nóg oznaczają grób męski, a wzdłuż grobu u głowy i nóg oznaczają grób żeński. Na cmentarzu kobiety nie odgrywają już znaczącej roli, stają w grupce i lamentują. Przy wykopanym dole, odbywają się dżinaza 'modlitwy katafalkowe', a potem ciało składane jest do grobu, zawsze ukierunkowanym z północy na południe. na prawym boku i twarzą w kierunku Mekki.
Zasypany grób rzadko pokrywa się dodatkowymi ozdobami, poza cienką, kamienną płytą z wyrytym imieniem i nazwiskiem zmarłego. Często pomija się daty urodzenia i śmierci. Niekiedy opisuje się okoliczności śmierci.
Po żałobnych obrządkach, rodzina rozdaje hajrat - jałmużnę, zgromadzonym na ceremonii biedakom. Biedacy zawsze licznie pojawiają się na takich uroczystościach, oczekując na hojność rodziny zmarłego. Im zamożniejsza jest rodzina zmarłego, tym więcej gości idzie w kondukcie, a to jest znak dla okolicznych biedaków, że hajrat będzie większy i do większej ilości wyciągniętych dłoni trafi datek.
Po pochówku rodzina i przyjaciele spotykają się w domu zmarłego na fateh-honi 'stypę i wspominki. Uroczystości te trwają od jednego do trzech dni; jedzenie, czytanie Koranu, wspominanie dokonań, miłych historii związanych ze zmarłym są zasadniczymi punktami ceremonii. Podobnie jak z weselem czy też obrzezaniem, gospodarze wydawali ogromne kwoty na zorganizowanie uroczystości, a zasada "czym chata bogata" często była i nadal bywa doprowadzana do absurdu. Za czasów Prezydenta Dauda rząd afgański zaapelował do rodaków by ci uroczystości żałobne w meczetach organizowali od rana do południa.
WAŻNIEJSZE CEREMONIE RELIGIJNE
Prawie 98% Afgańczyków wyznaje Islam. W związku z tym, całe życie publiczne i prywatne zdeterminowane jest przez tę religię.
Należy dodać, iż wszyscy deklarują się jako głęboko wierzący muzułmanie, którzy skrupulatnie przestrzegają kanony zawarte w Koranie i kochają bezgranicznie Proroka Mohammada. Najlepiej to widać w okresie Ramazanu, miesięcznego postu, który jest bardzo skrupulatnie przestrzegany w miejscach publicznych (w domach bywa różnie). Innym symptomem pobożności Afganczyków są modlitwy. Każdy sunnita modli się pięć razy na dobę, a szyici tylko trzy razy. Niektórzy niemuzułmanie podają mylnie, że modlitwę odmawia się pięć/trzy razy dziennie! Będąc gościem w afgańskim domostwie, byłem świadkiem jak wszyscy męscy mieszkańcy zbierali się w ogrodzie o 04.00 rano i odmawiali modlitwę. Opisywałem taką ceremonię i kanony Islamu w swojej pierwszej książce.
Święta religijne w Afganistanie:
• Aszura (10 muharrama) – najważniejsze święto imamickie. Aszura jest kulminacją miesiąca żałoby, który rozpoczyna się pierwszego dnia roku. Aszura upamiętnia męczeńską śmierć trzeciego imama Husajna, który w 680 r. został zabity w bitwie pod Karbalą przez wojska kalifa omajjadzkiego. W Afganistanie to święto celebrują tylko szyici
• Urodziny Proroka (Mawleed al Nabi) Sunnici obchodzą je dwunastego dnia trzeciego miesiąca roku – w tym dniu wspominają zarówno narodziny, jak i śmierć Proroka. Szyici obchodzą je pięć dni później.
• Święto Ofiary (afg. Eid e Qurban) – najważniejsze święto muzułmańskie, trwa cztery dni i jest związane z zakończeniem pielgrzymki do Mekki.
• Święto Przerwania Postu (afg Ejd-e Fetr,) – jedno z najważniejszych, obchodzone na koniec ramadanu. W tym dniu dziękuje się Bogu za przetrwanie postu i przebaczenie wszystkich grzechów. Ważnym elementem święta jest wspólna, uroczysta modlitwa w meczecie i odwiedzanie krewnych oraz przyjaciół.
Jak wszyscy ludzie w Oriencie Afgańczycy kochają celebrować dzień świąteczny, czynią to z głębokiego przekonania oraz by się popisać przed wszystkimi znajomymi i nieznajomymi. kupują sobie i rodzinom nową odzież, mieszkanie lub dom są wysprzątane, a stół ugina się od obfitości jadła (kogo na to stać). Podczas spotkań wymienia się życzenia "Oby Bóg zaakceptował Twój post i modlitwy Twe."
Wpływy Islamu w Afganistanie są tak silne, że nie można sobie wyobrazić państwowego święta bez obecności mułłów, Koranu i wspólnych modłów.
W Afganistanie, gdy ktoś umiera, wtedy do domu zmarłego przychodzi rodzina i bliscy znajomi by rozpocząć wijar 'żałobę, wspominki'. Zane sogwar 'żałobniczki' siadają w pomieszczeniu lub na podwórzu, gdzie na marach leży ciało i zaczynają 'zori' zawodzić unisono, girja 'płakać', bić się po twarzy i szarpać sobie włosy. Ktoś czyta wersety z Koranu. Sogwar trwa kilka godzin, aż płaczki nie osłabną z wyczerpania, twarze ich nie opuchną od klapsów, a oczy nie staną się czerwone od wylanych łez.
Po pewnym czasie ciało jest obmywane (wyjątek stanowi ciało szahida 'męczennika', którego krew jest świętą) i owijane bawełnianym całunem. Ciała dzieci , czasami pokrywa się kwiatami i układa na czaparkat lub czorpoi 'łóżko afgańskie' i na nim przenosi się go na cmentarz. Nie używa się trumien. Dla europejczyków cmentarze w Afganistanie są smutne, ponure i przypominają wysypiska kamieni. Sterczące pionowo kamienie są wskazówką, że to jest miejsce wiecznego spoczynku. Kamienie ustawione prostopadle do głowy i nóg oznaczają grób męski, a wzdłuż grobu u głowy i nóg oznaczają grób żeński. Na cmentarzu kobiety nie odgrywają już znaczącej roli, stają w grupce i lamentują. Przy wykopanym dole, odbywają się dżinaza 'modlitwy katafalkowe', a potem ciało składane jest do grobu, zawsze ukierunkowanym z północy na południe. na prawym boku i twarzą w kierunku Mekki.
Zasypany grób rzadko pokrywa się dodatkowymi ozdobami, poza cienką, kamienną płytą z wyrytym imieniem i nazwiskiem zmarłego. Często pomija się daty urodzenia i śmierci. Niekiedy opisuje się okoliczności śmierci.
Po żałobnych obrządkach, rodzina rozdaje hajrat - jałmużnę, zgromadzonym na ceremonii biedakom. Biedacy zawsze licznie pojawiają się na takich uroczystościach, oczekując na hojność rodziny zmarłego. Im zamożniejsza jest rodzina zmarłego, tym więcej gości idzie w kondukcie, a to jest znak dla okolicznych biedaków, że hajrat będzie większy i do większej ilości wyciągniętych dłoni trafi datek.
Po pochówku rodzina i przyjaciele spotykają się w domu zmarłego na fateh-honi 'stypę i wspominki. Uroczystości te trwają od jednego do trzech dni; jedzenie, czytanie Koranu, wspominanie dokonań, miłych historii związanych ze zmarłym są zasadniczymi punktami ceremonii. Podobnie jak z weselem czy też obrzezaniem, gospodarze wydawali ogromne kwoty na zorganizowanie uroczystości, a zasada "czym chata bogata" często była i nadal bywa doprowadzana do absurdu. Za czasów Prezydenta Dauda rząd afgański zaapelował do rodaków by ci uroczystości żałobne w meczetach organizowali od rana do południa.
WAŻNIEJSZE CEREMONIE RELIGIJNE
Prawie 98% Afgańczyków wyznaje Islam. W związku z tym, całe życie publiczne i prywatne zdeterminowane jest przez tę religię.
Należy dodać, iż wszyscy deklarują się jako głęboko wierzący muzułmanie, którzy skrupulatnie przestrzegają kanony zawarte w Koranie i kochają bezgranicznie Proroka Mohammada. Najlepiej to widać w okresie Ramazanu, miesięcznego postu, który jest bardzo skrupulatnie przestrzegany w miejscach publicznych (w domach bywa różnie). Innym symptomem pobożności Afganczyków są modlitwy. Każdy sunnita modli się pięć razy na dobę, a szyici tylko trzy razy. Niektórzy niemuzułmanie podają mylnie, że modlitwę odmawia się pięć/trzy razy dziennie! Będąc gościem w afgańskim domostwie, byłem świadkiem jak wszyscy męscy mieszkańcy zbierali się w ogrodzie o 04.00 rano i odmawiali modlitwę. Opisywałem taką ceremonię i kanony Islamu w swojej pierwszej książce.
Święta religijne w Afganistanie:
• Aszura (10 muharrama) – najważniejsze święto imamickie. Aszura jest kulminacją miesiąca żałoby, który rozpoczyna się pierwszego dnia roku. Aszura upamiętnia męczeńską śmierć trzeciego imama Husajna, który w 680 r. został zabity w bitwie pod Karbalą przez wojska kalifa omajjadzkiego. W Afganistanie to święto celebrują tylko szyici
• Urodziny Proroka (Mawleed al Nabi) Sunnici obchodzą je dwunastego dnia trzeciego miesiąca roku – w tym dniu wspominają zarówno narodziny, jak i śmierć Proroka. Szyici obchodzą je pięć dni później.
• Święto Ofiary (afg. Eid e Qurban) – najważniejsze święto muzułmańskie, trwa cztery dni i jest związane z zakończeniem pielgrzymki do Mekki.
• Święto Przerwania Postu (afg Ejd-e Fetr,) – jedno z najważniejszych, obchodzone na koniec ramadanu. W tym dniu dziękuje się Bogu za przetrwanie postu i przebaczenie wszystkich grzechów. Ważnym elementem święta jest wspólna, uroczysta modlitwa w meczecie i odwiedzanie krewnych oraz przyjaciół.
Jak wszyscy ludzie w Oriencie Afgańczycy kochają celebrować dzień świąteczny, czynią to z głębokiego przekonania oraz by się popisać przed wszystkimi znajomymi i nieznajomymi. kupują sobie i rodzinom nową odzież, mieszkanie lub dom są wysprzątane, a stół ugina się od obfitości jadła (kogo na to stać). Podczas spotkań wymienia się życzenia "Oby Bóg zaakceptował Twój post i modlitwy Twe."
Wpływy Islamu w Afganistanie są tak silne, że nie można sobie wyobrazić państwowego święta bez obecności mułłów, Koranu i wspólnych modłów.
