Karta wydana przez bank, umożliwia dokonywanie dowolnych płatności oraz dostęp do gotówki w ramach pieniędzy zgromadzonych na rachunku bankowym lub udzielonego przez bank limitu do karty. Zwykle za jej pomocą realizujemy transakcje w punktach handlowo-usługowych lub podejmujemy środki z bankomatu. Jednak karta karcie nierówna. Czasem nie zdajemy sobie sprawy, jakie dodatkowe funkcje może posiadać plastik i jakie potrzeby spełnimy przy jego pomocy.
Agnieszka Lidke-Orzechowska z Departamentu Rachunków Płatności i Kart ING Banku Śląskiego, ekspert portalu Zafinansowani.pl wyjaśnia jakie są różnice pomiędzy kartami oraz na co powinniśmy zwrócić uwagę wybierając najlepsza kartę dla siebie biorąc pod uwagę jej funkcję i nasze potrzeby. Karty możemy podzielić na: debetowe, kredytowe, przedpłacone i obciążeniowe (z odroczonym terminem płatności, czyli typu charge).
Karty debetowe
Karty debetowe to karty płatnicze standardowo wydawane przez banki do kont. Umożliwiają one dokonywanie zakupów oraz wypłatę gotówki najczęściej w granicach kwoty zgromadzonej na rachunku bankowym, ale czasem także powiększonej o przyznany przez bank limit kredytowy przyznany do tego rachunku. Wszystkie transakcje kartą wymagają autoryzacji zwykle jest to wprowadzenie kodu PIN lub podpisu, w przypadku transakcji zbliżeniowych do 50 zł za autoryzację uznawane jest zbliżenie karty do terminala. Może się również zdarzyć, że mimo iż transakcja jest zbliżeniowa, do 50 zł klient zostanie poproszony o podanie PINu lub podpis. Często kartą debetową wydaną do rachunku możemy również płacić przez internet. Wystarczy, że w ustalimy odpowiedni limit dla takich transakcji, a będziemy mieli możliwość bezpiecznych płatności za zakupy. W przypadku transakcji internetowych konieczne jest podanie danych karty oraz kodu CVV lub CVV2. Autoryzacja może mieć postać: kodu SMS, kodu jednorazowego na wydanej przez bank karcie czy też kodu wygenerowanego przez token. Dodatkowo cześć polskich banków wymaga dodatkowej weryfikacji użytkownika poprzez usługę 3D Secure.
Karty debetowe są najliczniejszą grupą kart, z których korzystają Polacy. Obecnie szacuje się, że ponad 80 proc. użytkowników kart posiada właśnie ten rodzaj karty do końca marca 2013 roku Polacy byli posiadaczami 25,7 mln kart debetowych (statystki NBP, Informacja o kartach płatniczych, I kwartał 2013). Co więcej, ich liczba stale rośnie. Zwiększa się również liczba kart z funkcją zbliżeniową w stosunku do kart bez możliwości dokonywania transakcji bezstykowych.
W polskich bankach pojawiły się również karty NFC, które umożliwiają płatności telefonem. Technologia ta jest nadal czymś nowym jednak niewykluczone, że będzie ona co raz szerzej wykorzystywana.
Karty kredytowe umożliwiają klientowi korzystanie z oferowanego przez bank limitu kredytowego. Aby go uzyskać, musimy złożyć odpowiedni wniosek, na podstawie którego zostanie oceniona nasza zdolność kredytowa i ewentualnie przyznany kredyt. Zasady spłaty kredytu ustalane są przez banki, ale z reguły klient ma możliwość wyboru dogodnego cyklu rozliczeniowego, w ramach którego będą rozliczane transakcje kartowe i spłacane zadłużenie. Na polskim rynku banki oferują najczęściej karty kredytowe z okresem bezodsetkowym dla transakcji bezgotówkowych, dzięki czemu możemy korzystać z darmowego kredytu przez określony przez bank czas. Transakcje gotówkowe w większości banków są obarczone odsetkami od razu po ich wykonaniu. Zwykle mamy też możliwość posiadania karty kredytowej bez konieczności posiadania rachunku bieżącego w banku. Karty kredytowe są drugim pod względem liczebności produktem na rynku produktów płatniczych w Polsce zaraz po karcie debetowej. Inaczej jest w większości krajów zachodnich, gdzie pod względem popularności plasują się one na pierwszym miejscu. Pod koniec marca 2013 r. łączna liczba kart kredytowych wyniosła w naszym kraju 6,3 mln sztuk (statystki NBP, Informacja o kartach płatniczych, I kwartał 2013).
Zarówno karty kredytowe jak i debetowe mogą być dodatkowo chronione przez usługę 3D Secure, która polega na dodatkowym potwierdzeniu w systemie transakcji dokonywanych przez internet. Pozwala ona na jeszcze bezpieczniejsze korzystanie ze wszystkich funkcjonalności kart.
Karty obciążeniowe
Karty obciążeniowe (zwane również kartami charge) pozwalają na korzystanie z przyznanego przez bank miesięcznego limitu wydatków, który jest niezależny od wysokości środków dostępnych na bieżącym rachunku. Różnią się one od kart kredytowych tym, że wykorzystany limit nie jest dobrowolnie spłacany przez użytkownika karty, ale rachunek posiadacza takiej karty jest raz w miesiącu obciążany przez bank o kwotę odpowiadającą wykorzystanemu limitowi kredytowemu. Uzyskanie karty obciążeniowej wymaga od nas posiadania konta w banku, w którym ubiegamy się o wydanie karty, przez określony czas. Zostanie ono przeanalizowane pod kątem regularności i wysokości wpływów. Czasem wymagane jest też przedstawienie gwarancji bankowej na określoną kwotę, np. w postaci lokaty terminowej. Po przejściu odpowiednich procedur bank przyznaje nam kartę obciążeniową i wyznacza miesięczny limit przypisanych do niej wydatków, do którego będziemy mogli wykonywać operacje bez względu na bieżący stan konta. Po upływie tego okresu zostaną one podsumowane, a nasz rachunek zostanie obciążony o odpowiednią kwotę. Na koniec marca 2013 r. liczba kart obciążeniowych wynosiła w Polsce 303,5 tys. sztuk (statystki NBP, Informacja o kartach płatniczych, I kwartał 2013).
Karty przedpłacone
Karty przedpłacone stanowią w wielu krajach wygodną i bezpieczną formę kieszonkowego dla osób młodych, która sukcesywnie wypiera gotówkę. Mogą być też podarowane jako prezent lub zakupione przez firmę w celu udzielenia pracownikom premii. Klient kupujący kartę przedpłaconą ma możliwość doładowania jej dowolną kwotą. Kartą przedpłaconą można dokonywać płatności w punktach handlowo-usługowych, a także wypłacić gotówkę w bankomacie. Na rachunek karty wpłacamy dokładnie taką sumę, jakiej potrzebujemy, ale w każdej chwili możemy ją uzupełnić o dodatkowe środki. Karty przedpłacone mogą ponadto mieć formę wirtualną, czyli nie posiadamy fizycznej karty a jedynie widzimy ją w naszej bankowości internetowej, co pozwala na dokonywanie bezpiecznych płatności przez internet lub telefon. Taki wariant karty przedpłaconej posiada w swojej ofercie np. ING Bank Śląski. Jest to karta przeznaczona dla klientów indywidualnych i przedsiębiorców, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Dane niezbędne do dokonania transakcji na odległość (numer karty, data ważności) udostępniane są w sposób bezpieczny w systemie bankowości internetowej. Kod CVV2 czyli trzycyfrowy kod służący autoryzacji transakcji bezgotówkowej na odległość jest wysyłany za pośrednictwem SMS-a na numer telefonu komórkowego dedykowanego do otrzymywania kodów autoryzacyjnych.
Karty pod lupą
Większość banków w Polsce posiada w swojej ofercie zarówno karty kredytowe, debetowe, charge, jak i przedpłacone. Ten sam rodzaj karty może być jednak wyposażony w dodatkowe funkcjonalności oraz opcje takie jak ubezpieczenie, pakiet usług dodatkowych, priority pass czy IAPA. Dlatego zanim zdecydujemy, z którego banku chcemy otrzymać kartę, przeanalizujmy nie tylko tabelę opłat i prowizji, ale weźmy również pod uwagę dodatkowe benefity płynące z posiadania karty, które ułatwią i uprzyjemnią dokonywanie płatności np. możliwość zamówienia karty z indywidualnie wybranym wizerunkiem.
