Tak ocenił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w orzeczeniu z dnia 5 października 2016 r. o sygn. I SAB/Bk 4/16 Spółka złożyła do Naczelnika Urzędu Skarbowego deklarację VAT-7, w której wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu w terminie 25 dni, w wysokości około 1 miliona PLN.
Naczelnik Urzędu Skarbowego wszczął wobec Spółki kontrolę podatkową w przedmiocie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości rozliczania podatku VAT. Naczelnik nie zakończył postępowania podatkowego, które wszczęte zostało w lipcu 2014 r., aż do chwili obecnej. Każdorazowo Naczelnik zawiadamiał Spółkę o zmianie przewidywanego terminu zakończenia kontroli, podając przy tym przyczyny przedłużenia oraz wskazując nowe przewidywane terminy jej zakończenia.
Spółka w związku z ciągle przedłużającą się kontrolą podatkową złożyła skargę na przewlekłe prowadzenie czynności dowodowych w ramach kontroli podatkowej, do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku.
Istota sporu z tej skargi dotyczyła tego, czy prowadzenie przez Naczelnika kontroli podatkowej względem Spółki nosi znamiona przewlekłości. Sąd wskazał, że z przewlekłością postępowania mamy do czynienia, gdy w określonym przepisami terminie organ nie podejmie żadnych czynności w sprawie lub, gdy wprawdzie prowadzi postępowanie w sprawie, jednakże mimo ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem stosownego aktu lub nie podjął czynności, ponieważ prowadzi postępowanie w sposób nieefektywny poprzez wykonywanie czynności w dużym odstępie czasu lub podejmuje czynności pozorne czy też zbędne.
O przewlekłości, zdaniem Sądu, można mówić wówczas, gdy postępowanie prowadzone jest w sposób opieszały, niesprawny i nieskuteczny, w sytuacji gdy sprawa mogła być załatwiona w terminie krótszym.
Sąd podkreślił także, że kontrola podatkowa nie może w jakimkolwiek zakresie utrudniać funkcjonowania przedsiębiorstwa podatnika. Zagwarantowanie podatnikowi możliwości normalnego funkcjonowania przedsiębiorstwa w trakcie kontroli i postępowania podatkowego związane jest między innymi z czasem trwania takich procedur. Sąd uznał, że prowadzenie kontroli podatkowej przez ponad dwa lata, przy dalszym braku możliwości określenia terminu jej zakończenia, nie może być uznane za nieprzewlekłe niezależne od przyczyn takiego stanu.
Powyższy wyrok stanowić może przełom w podejściu sądów do bezzasadnie przedłużanych kontroli podatkowych. Kolejne, zbędne czynności podejmowane przez urzędników w ramach kontroli podatkowych, takich jak weryfikowanie podmiotów, z którymi podatnik nie prowadził nawet transakcji może zostać uznane w większej mierze za nieefektywne prowadzenie czynności przez organy podatkowe. Należy podkreślić, że powyżej opisany wyrok jest nieprawomocny i Naczelnikowi Urzędu Skarbowego przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Zobacz szkolenia z kontroli podatkowej:
Grzegorz Niebudek
Wykładowca Akademii Biznesu MDDP