Zobacz, ile zarabia się na nielegalnym wywożeniu leków z kraju

Zobacz, ile zarabia się na nielegalnym wywożeniu leków z kraju

lekarstwa
lekarstwa
Z nielegalnym wywozem leków boryka się nie tylko Polska.

Wartość nielegalnego wywozu leków z kraju, w 2017 roku, szacowana jest na 2 mld zł. Polscy pacjenci regularnie mają problem z dostępnością do około 200 leków, w tym także ratujących życie. Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada walkę z tzw. mafią lekową, a w połowie czerwca w życie weszły przepisy, które nakazują objęcie leków tzw. Rejestrem Zgłoszeń Przewozu Towarów (SENT).

Nielegalny wywóz leków nazywany jest odwróconym łańcuchem dystrybucji. A to dlatego, że jedyna dopuszczalna prawem ścieżka wygląda tak: od producenta lek trafia do hurtowni farmaceutycznej, stamtąd do apteki, a potem do pacjenta. W nielegalnym wywozie leków leki z aptek trafiają do hurtowni eksportujących leki.

– Pierwsze sygnały o tym, że leki zaczynają być wywożone z Polski pojawiły się po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Poważny braku lekarstw w aptekach zaczął się jednak w 2012 roku. Wprowadzono wtedy sztywne ceny i marże na leki refundowane, które sukcesywnie tanieją. To wynik cyklicznych negocjacji resortu zdrowia z producentami – mówi Łukasz Gołębiewski, Ekspert ds. Przemysłu Farmaceutycznego, DNB Bank Polska S.A.

To spowodowało, że leki w Polsce są znacznie tańsze niż w Niemczech, czy Francji. Ten sam lek może kosztować w Polsce około 100 zł, podczas gdy w krajach Europy Zachodniej 100 euro. I tak na przykład Infanrix Hexa, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz polio kosztuje w Polsce około 200 zł. Dla porównania, w Niemczech trzeba za nią zapłacić powyżej 80 euro (czyli niemal dwa razy drożej). Podobna różnica jest pomiędzy ceną tej szczepionki w Polsce i Wielkiej Brytanii, gdzie kosztuje ona około 100 funtów. Tak jest także z innymi lekami.

Nazwa leku

Cena w Polsce (w zależności od stopnia refundacji)

Cena w Niemczech

Cena w Wielkiej Brytanii

Przeznaczenie leku

Convulex 500 mg x 100 sztuk

3,56 - 44,61 PLN

28,75 - 36,46 EUR

17,15 GBP

Lek przeciwdrgawkowy

Clexane 40 mg x 10 ampuek

35,49 - 112,62 PLN

58,98 - 59,02 EUR

45,40 GBP

Lek przeciwzakrzepowy

Neulasta 6 mg

0,00 - 3169,53 PLN

1739,77 - 1740,26 EUR

ok. 2000 GBP

Stosowany w przypadku neutropenii

Braki leków dotyczą grupy blisko 200 specyfików, które pojawiają się regularnie na listach publikowanych przez Ministerstwo Zdrowia. Problem dotyczy głównie preparatów antynowotworowych, przeciwzakrzepowych, przeciwastmatycznych i nowoczesnych insulin, a więc leków ratujących życie chorych. Zgodnie z tzw. ustawą antywywozową na liście umieszczane są te leki, których brakuje w 5 proc. aptek w danym województwie.

Z wyliczeń agend rządowych, w tym Generalnego Inspektora Farmaceutycznego, wynika że z Polski rocznie nielegalnie są wywożone leki o wartości średnio 2 mld zł. Dla porównania rynek sprzedaży leków w 2017 roku był wart 37 mld zł, a wartość legalnego eksportu produktów leczniczych wyniosła w 2017 roku 994 mln euro, czyli około 4,4 mld zł.

Problem ten dotyczy nie tylko Polski, ale również innych krajów. – W Unii Europejskiej z podobną kwestią boryka się Słowacja, Rumunia czy Bułgaria. W tym ostatnim kraju wartość nielegalnie wywiezionych leków sięga 50 mln euro – mówi Łukasz Gołębiewski.

Mimo podejmowanych działań legislacyjnych, w tym zakładających karanie osób, zajmujących się tym procederem, rozwiązanie tego problemu będzie bardzo utrudnione przez fakt, iż ceny lekarstw w Polsce są i w średnim terminie dalej będą niższe od ceny tych samych lekarstw w krajach, do których trafiają. Nieprawidłowości w obrocie leków zostały już dostrzeżone przez europejskie agencje takie jak: HMA (the Heads of Medicine Agencies), EMA (European Medicines Agency) oraz Radę i Komisje Europejską.

– Temat jest dość trudny, bo równoległy import i eksport produktów leczniczych jest zgodną z prawem formą handlu w ramach jednolitego rynku. Na przykład w Niemczech apteki są prawnie zobowiązane do pozyskiwania co najmniej pięciu procent swoich zapasów poprzez import równoległy– kończy Łukasz Gołębiewski.