Szefa NBU usunięto ze stanowiska na zwołanym w trybie nadzwyczajnym posiedzeniu parlamentu. Wnioskował o to Blok premier Julii Tymoszenko (BJuT), którego zdaniem Stelmach ponosi winę za dramatyczny spadek wartości hrywny, do którego doszło pod koniec minionego roku. Decyzja ta wywołała niezadowolenie kancelarii prezydenta Wiktora Juszczenki.
"To niezgodne z konstytucją" - oświadczył jeden z jej wiceszefów Ołeksandr Szłapak, ostrzegając, że zwolnienie Stelmacha może doprowadzić do paniki na ukraińskim rynku walutowym.
Prezesa NBU usunięto głosami koalicji BJuT, bloku Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona (wniosek poparło 26 posłów w 72-osobowym klubie) oraz Bloku przewodniczącego parlamentu Wołodymyra Łytwyna. Wniosek poparła także Komunistyczna Partia Ukrainy, wskutek czego uzyskał on 227 głosów w 450-osobowej Izbie.
Dążąc do ukarania Stelmacha za spadek wartości ukraińskiego pieniądza, deputowani zdołali jedynie anulować jego nominację, zatwierdzoną przez Radę Najwyższą w 2004 r. Propozycja, by zwolnić prezesa Banku Narodowego poprzez przywrócenie na to stanowisko jednego z poprzednich prezesów NBU, Serhija Tihipki, nie przeszła.
Kancelaria Juszczenki, która wyraziła protest wobec takich działań parlamentu, uważa, że deputowani nie mieli do nich prawa. Zgodnie z ukraińską konstytucją kandydaturę prezesa NBU wysuwa prezydent, po czym powinna zostać ona zatwierdzona przez większość parlamentarną. Do zwolnienia szefa NBU również potrzebny jest wniosek prezydenta.
Uchwałę Rady Najwyższej, jako niezgodną z prawem, skrytykował także jej były przewodniczący Arsenij Jaceniuk. "Działając w ten sposób dojdziemy do tego, że przywrócimy na stanowisko premiera Wiktora Janukowycza (pełnił tę funkcję przed objęciem stanowiska przez Julię Tymoszenko)" - powiedział w rozmowie z dziennikarzami.
Do gwałtownego spadku wartości hrywny (o połowę) doszło w trzech ostatnich miesiącach ubiegłego roku. Analitycy wskazywali wówczas, że jest to wynik światowego kryzysu finansowego, jednak premier Tymoszenko obarczyła winą za to NBU i prezydenta Juszczenkę. Jej zdaniem krach hrywny miał doprowadzić do usunięcia jej ze stanowiska.
Jak poinformował wiceprezes NBU Anatolij Szapował, od października ub.r. na stabilizację hrywny Bank Narodowy wydał z rezerwy walutowej 11 mld dolarów. Wynosi ona obecnie 30 mld dolarów.
ND, PAP
Pitbul: pies na polityków. Nowy portal rozrywkowy zaprasza!