Kłopoty z leasingiem?

Kryzys, który jest odczuwalny także w Polsce, skłania do zastanowienia się nad sposobami radzenia sobie z zaistniałą sytuacją ekonomiczną. Orzech do zgryzienia mają przede wszystkim przedsiębiorcy, w szczególności ci, którzy w czasach hossy korzystali z leasingu jako metody finansowania swoich inwestycji. Są oni zagrożeni z jednej strony zmniejszającą się opłacalnością inwestycji, z drugiej - zobowiązani są do realizowania zapisów umów leasingu. Ponadto część z nich, mając na względzie dotychczasową sytuację na rynku walutowym, decydowała się na tzw. leasing denominowany, w którym raty leasingowe płatne są w walucie obcej np. euro, co przy aktualnych kursach walutowych powoduje znaczne zwiększenie kosztów obsług leasingu.

Nawarstwienie się niekorzystnych czynników zewnętrznych wymaga od przedsiębiorców szybkiego reagowania na zmieniającą się sytuację ekonomiczną. Odnosząc się do samego pojęcia leasingu należy wskazać, że przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, nabyć rzecz (pojazdy, maszyny itp.) od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie. Korzystający z kolei zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Strony umowy leasingu mogą ustalać podstawy wypowiedzenia formułując zapis, iż w razie zajścia określonych okoliczności przysługiwać im będzie uprawnienie do wypowiedzenia umowy. Najczęściej w umowach uprawnienie to jest przyznawane finansującemu na wypadek zajścia wskazanych w umowie zdarzeń. Mając to na względzie, korzystający powinien tekst umowy dokładnie przeanalizować.

Trzeba podkreślić, że wypowiedzenie umowy leasingu jest kłopotliwe nie tylko dla korzystających, ale również dla finansujących. Spółki leasingowe są finansowane w oparciu o kredyty bankowe i w sytuacji niewypłacalności klientów problemy mają same spółki. Nawet skuteczne odebranie przedmiotów leasingu i późniejsza ich sprzedaż może nie zrekompensować zaangażowania finansowego spółek leasingowych. Im więcej niespłaconych umów, im pełniejsze magazyny i parkingi odebranych przedmiotów leasingu tym większe problemy dla spółek leasingowych. Ta wzajemna zależność finansujących i korzystających powinna prowadzić do ugodowego kończenia sporów i większej elastyczności we wzajemnych relacjach.

W sytuacji spodziewanych kłopotów z płynnością finansową przedsiębiorca powinien:

1. Dokładnie przeanalizować zapisy podpisanych umów leasingu i ogólnych warunków umów leasingu tzw. pod kątem konsekwencji związanych z nawet chwilowym ich nie realizowaniem.

2. W sytuacji nawet czasowych problemów finansowych powinien skontaktować się z finansującym i negocjować późniejszą wpłatę raty leasingowej, tak aby nie doszło do wypowiedzenia umowy leasingu przez finansującego, co wiązać się może z dodatkowymi kosztami, możliwością odbioru przez finansującego przedmiotu leasingu, a nawet sporem sądowym.

3. W sytuacji skrajnej korzystający w swoim interesie powinien samodzielnie szukać przedsiębiorcy, który byłby zainteresowany przejęciem (cesją) leasingu bądź nabyciem przedmiotu leasingu od finansującego.

4. W sytuacji odebrania przedmiotu leasingu przez finansującego i późniejszej jego sprzedaży, należy mieć na względzie, że finansujący nie zajmują się zawodowo sprzedażą pojazdami czy maszynami i może się zdarzyć sytuacja sprzedaży przedmiotu leasingu po wartości niższej od rzeczywistej. Jest to oczywiste, że taka sytuacja jest niekorzystna dla korzystającego.

Dariusz Ożga

Prawnik „Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni"