W raporcie "Sytuacja na rynku kredytowym - wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych" NBP wskazuje, że w pierwszym kw. 2009 r. doszło do "silnego ograniczenia podaży kredytu we wszystkich segmentach rynku kredytowego."
Według autorów raportu, bardzo wysoka niepewność co do przyszłej koniunktury utrudnia bankom poprawną wycenę ryzyka kredytowego. Poza tym wiele banków zmniejszyło podaż kredytu ze względu na nasilające się ograniczenia kapitałowe. Było to szczególnie widoczne w odniesieniu do kredytów dla przedsiębiorstw.
Na spadek podaży kredytu wpływa też, w ocenie banków, pogorszenie jakości portfela kredytowego. NBP zwraca jednak uwagę, że do spadku akcji kredytowej przyczyniło się również osłabienie popytu na kredyt, zarówno ze strony przedsiębiorstw, jak i gospodarstw domowych.
Z danych NBP dotyczących kredytów dla przedsiębiorstw wynika, że w I kwartale 2009 r. ponad 50 proc. banków zaostrzyło kryteria udzielania kredytów, a ponad 80 proc. podniosło marże kredytowe.
"Więcej banków zdecydowało się na zaostrzenie polityki kredytowej wobec małych i średnich przedsiębiorstw niż wobec dużych" - czytamy.
Wzrósł udział kredytów zagrożonych w portfelu kredytów dla przedsiębiorstw. "Procent banków wskazujących na ten czynnik rośnie systematycznie od połowy 2008 r. i wyniósł blisko 63 proc. Blisko połowa banków zdecydowała się zaostrzyć politykę kredytową pod wpływem rosnącego ryzyka branży" - wskazuje raport.
Wśród najbardziej ryzykownych branż banki wskazują sektor powiązany z rynkiem nieruchomości (deweloperzy, firmy budowlane, przemysł meblarski) oraz w znacznym stopniu uzależniony od eksportu (przemysł motoryzacyjny, chemiczny, metalurgiczny, branża transportowa).
W II kwartale 2009 r. banki spodziewają się dalszego zaostrzenia polityki kredytowej względem przedsiębiorstw. "Oczekiwany jest niewielki wzrost popytu na kredyty krótkoterminowe i dalszy spadek popytu na kredyty długoterminowe" - informuje raport.
Podobnie jak w przypadku kredytów dla firm, połowa banków zaostrzyła kryteria udzielania kredytów mieszkaniowych.
"Około 50 proc. banków podniosło marże, a 35 proc. ograniczyło maksymalny poziom LTV (wskaźnik określający wartość kredytu w stosunku do wartości zabezpieczeń). Kolejne cztery banki wycofały z oferty kredyty walutowe" - wskazuje raport.
Wynika z niego ponadto, że 70 proc. banków odczuło spadek popytu na kredyty mieszkaniowe, a ponad połowa z nich określiła go jako znaczny. "Banki spodziewają się niewielkiego zaostrzenia polityki kredytowej i pogłębienia się spadku popytu na kredyt" - czytamy.
Także połowa banków zaostrzyła warunki dotyczące udzielania kredytów konsumpcyjnych. Zmiana była jednak mniej dotkliwa niż w przypadku kredytów dla firm i mieszkaniowych.
Około jedna czwarta banków podniosła marże kredytowe, a jedna trzecia - koszty kredytu nie związane z odsetkami.
W II kwartale 2009 r. banki przewidują dalsze zaostrzenie polityki kredytowej i stabilizację popytu na kredyty konsumpcyjne.
Jak informuje NBP, uzyskane od przewodniczących komitetów kredytowych banków odpowiedzi mogą nie uwzględniać stanowiska innych pionów banku niż pion kredytowy. Ankieta została przeprowadzona na przełomie marca i kwietnia 2009 r. wśród 30 banków, których łączny udział należności od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego wynosi 84 proc.
ND, PAP