Urząd przeliczył wartość nominalną pomocy na tzw. ekwiwalent dotacji netto, na kwotę, która stanowi realną korzyść uzyskaną przez stocznię z tytułu otrzymanej pomocy publicznej. W przypadku negatywnej decyzji KE, zwrot obejmowałby właśnie ten ekwiwalent; stocznia musiałaby zwrócić 135 mln zł.
Według dyrektora Departamentu Monitorowania Pomocy Publicznej UOKiK Piotra Pełki, "kwota ta obejmuje gwarancje KUKE i Skarbu Państwa dla Stoczni Gdynia na statki budowane w Stoczni Gdańsk". Jej wysokość została przesłana przez Urząd do KE na podstawie wyliczeń instytucji udzielających pomocy oraz samych stoczni.
O kwocie 600-700 mln zł pomocy publicznej dla gdańskiej stoczni mówił podczas poniedziałkowej debaty w Gdańsku premier Donald Tusk. Wyjaśnił, że składały się na nią umorzone zobowiązania wobec partnerów publicznych, w tym m.in. Skarbu Państwa, urzędu miejskiego w Gdańsku, izby skarbowej oraz poręczenia i gwarancje kredytowe w wysokości ok. 500 mln zł.
Po wysłuchaniu debaty wiceszef Solidarności Stoczni Gdańsk Karol Guzikiewicz zażądał powołania sejmowej komisji śledczej w sprawie prywatyzacji zakładu. Jego zdaniem, premier kłamał w czasie debaty ze związkowcami i podał nieprawdziwe informacje dotyczące pomocy publicznej. Według przedstawicieli stoczni pomoc wyniosła jedynie 80 mln zł.
Rzecznik NIK Paweł Biedziak powiedział we wtorek PAP, że dopiero w połowie czerwca będą znane wyniki kontroli NIK dotyczące prywatyzacji polskich stoczni oraz przyznanej im pomocy publicznej. W drugiej połowie czerwca raport NIK w tej sprawie ma być przesłany do Sejmu.
W unijnym prawie brak jest przepisów określających precyzyjnie metodę obliczenia przyznanej pomocy państwa, podlegającej ewentualnie zwrotowi. Ostatnie słowo w tej sprawie należy do KE.
Komisja opiera się głównie na danych przekazanych przez kraje członkowskie, które są zobowiązane do powiadomienia o udzielonej pomocy. KE zakłada, że są one prawdziwe, jednak w przypadku jakichkolwiek podejrzeń, może nakazać ich skorygowanie.
Obliczenie pomocy publicznej często nie sprowadza się tylko do wsparcia w postaci dotacji i subwencji. W grę mogą wchodzić zwolnienia, ulgi, umorzenia podatkowe, czy rozłożenie podatku na raty. Możliwe są też preferencyjne, częściowo umarzane kredyty, albo takie operacje, jak czasowe nabycie udziałów spółki czy konwersja zadłużenia przedsiębiorstw.
Trudności z oszacowaniem pomocy mogą się pojawić w przypadku poręczeń i gwarancji kredytowych lub sprzedaży majątku publicznego poniżej wartości rynkowej czy na preferencyjnych warunkach.
Obowiązujące w Polsce rozporządzenie z 2004 r. w tej sprawie wprowadza przelicznik pomocy na tzw. ekwiwalent dotacji brutto (EDB), czyli realną korzyść uzyskaną przez przedsiębiorstwo z tytułu pomocy, bez uwzględnienia podatku. Określa ono szczegółowymi wzorami matematycznymi, jak liczyć pomoc w przypadku dotacji, ulgi podatkowej, zwolnienia podatkowego, dokapitalizowania, zwolnienia od wpłat z zysku, gwarancji, pożyczek i kredytów, poręczeń, umorzeń i zaniechań poboru podatków, odroczenia terminów płatności czy przyspieszonej amortyzacji itd.
Zgodnie z prawem UE, pomoc publiczna jest co do zasady zakazana, a wyjątki od tej reguły podlegają zatwierdzeniu przez KE. Pomoc publiczna zakłócająca konkurencję na wspólnym unijnym rynku musi być zwrócona.
KE nie podjęła jeszcze decyzji w sprawie pomocy przyznanej przez kolejne polskie rządy stoczni Gdańsk. Jej zatwierdzenie zależy od tego, czy inwestor przedstawi plan restrukturyzacji gwarantujący długoterminową rentowność zakładu. KE domaga się m.in. zamknięcia dwóch z trzech pochylni, na co zgodził się właściciel stoczni, firma ISD. Ostatnią, przesłaną 8 maja wersję planu restrukturyzacji KE uznała za krok w dobrym kierunku. Domaga się jednak poprawek w zakresie gwarancji finansowania budowy w stoczni wież wiatrowych.
pap, keb