"Konkluzje szczytu nie określają, do jakiego kraju to może być stosowane, wiec jest to klauzula otwarta" - powiedział na codziennym briefingu KE jej rzecznik Amadeu Altafaj-Tardio. - Ale KE uważa, że powinniśmy uniknąć wprowadzenia zbyt wielu nowych warunków i nadmiernych zabezpieczeń, tak, by zapewnić jak najszybszą implementację decyzji ze szczytu 21 lipca i silne finansowanie nowego programu dla Grecji".
Przypomniał, że zaapelował o to 3 sierpnia przewodniczący KE Jose Barroso w liście do przywódców państw strefy euro. "KE chciałaby, by wszystkie części porozumienia (ze szczytu) zostały przyjęte do końca miesiąca. Im szybciej tym lepiej, by przywrócić zaufanie na rynkach" - dodał.
Klauzula o zabezpieczeniach została uzgodniona z myślą o Finlandii, gdzie już podczas wiosennej kampanii wyborczej, zdominowanej antyeuropejską retoryką partii Prawdziwi Finowie, większość partii sprzeciwiała się udziałowi Finlandii w pakietach pomocowych dla ratowania państw euro w potrzebie. Socjaldemokraci, skąd wywodzi się obecna minister finansów Jutta Urpilainen, zgodzili się wejść do koalicji rządowej tylko pod warunkiem odpowiednich zabezpieczeń w zamian za pożyczkę dla Grecji.
Fiński udział w pakiecie pomocowym dla Grecji, choć jest niewielki, ma kluczowe znaczenie, ponieważ kraj ten jest jednym z sześciu członków strefy euro cieszących się najwyższą oceną AAA od agencji ratingowych.
Ogłoszenie porozumienia między Atenami a Helsinkami spowodowało jednak, że także inne mniejsze kraje strefy euro - jak wynika z wypowiedzi prasowych przedstawicieli ich rządów - wyraziły wolę uzyskania podobnych zabezpieczeń. Mowa na razie o Austrii, Holandii, Słowenii i Słowacji.
"Nie może być modelu tylko dla jednego kraju" - powiedział rzecznik rządu Holandii. "Model musi być otwarty i dla innych państw strefy euro. Chcemy się tego dowiedzieć" - powiedział rzecznik austriackiej minister finansów. Także słoweńskie ministerstwo finansów zapowiedziało, że będzie starało się o "podobne gwarancje". "To nie do zaakceptowania, by cześć krajów nie uzyskała zabezpieczeń, podczas gdy inne tak" - powiedział z kolei w czwartek słowacki minister Ivan Miklosz.
Przedstawiciel rządu Grecji zapewnił w piątek agencję AFP w Atenach, że na razie nie prowadzi się negocjacji o zabezpieczeniach w zamian za pożyczki z żadnym nowym (po Finlandii) krajem. Eksperci są jednak zgodni, że Grecja nie jest w stanie zapewnić wszystkim gwarancji - chyba że zdecydowanie podniesiona zostanie wielkość pakietu pomocowego.
Jak wyliczył portal "EUobserver", Finlandia, Austria, Holandia, Słowenia i Słowacji w sumie pokrywają zaledwie 11 proc. nowej pomocy, wiec póki o gwarancje nie wystąpi jakiś duży kraj, nie ma dużego ryzyka. Ale jak komentuje się w Brukseli, postawa tych kilku państw wyraźnie podważa poczucie solidarności między 17 członkami eurolandu.
pap, em