Phelps znany jest m.in. z badań nad relacjami między poziomem płac a bezrobociem w gospodarce, które prowadził już w latach 60. W swoich pracach tłumaczył, że bezrobocia nie da się do końca regulować przez zmiany poziomu płac, a przymusowe bezrobocie występuje nawet w okresach gospodarczej prosperity.
Według prof. Andrzej Wojtyny, badania Phelpsa udowodniły, że bezrobocie zależy od czynników strukturalnych - m.in. wysokości zasiłków, siły związków zawodowych, klina podatkowego; nie zależy natomiast od polityki pieniężnej lub budżetowej, która może obniżyć bezrobocie tylko w krótkim terminie.
Zdaniem prof. Witolda Orłowskiego, Phelps pomógł "pozbyć się uproszczeń, które obowiązywały w ekonomii w latach 60. i 70". "Ekonomistów, którzy w końcu lat 70. pomogli lepiej zrozumieć świat i pozbyć się pewnych uproszczeń, było oczywiście więcej, ale akurat to, co zrobił prof. Phelps, jest bardzo dobrze znane i jego dorobek ma kluczowe znaczenie" - powiedział.
Phelps urodził się 26 lipca 1933 r. w Evanston (stan Illinois, USA). W 1959 r. otrzymał stopień doktora na Uniwersytecie Yale. Na wydziale ekonomicznym Uniwersytetu Columbia w Nowym Yorku pracuje od początku lat 70.; wcześniej był pracownikiem m.in. uniwersytetów Pensylwania i Yale.
Jest doktorem honoris causa Uniwersytetu w Mannheim i Uniwersytetu "Tor Vergata" w Rzymie. Pełnił funkcję konsultanta OECD oraz Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, a także wiceprezesa Amerykańskiego Związku Ekonomicznego (American Economic Association).
Tegoroczny laureat jest autorem kilkuset opracowań i artykułów z dziedziny ekonomii oraz kilkunastu pozycji książkowych, m.in. na temat inflacji i bezrobocia, czynników wzrostu we współczesnej gospodarce światowej oraz pozycji z zakresu ekonomii politycznej.
Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii przyznawana jest od 1969 r. Jest jedyną nagrodą, której nie przewidywał testament Alfreda Nobla. Pozostałe nagrody przyznawane są od 1901 r. Oficjalna nazwa nagrody brzmi: "Nagroda Banku Szwecji w Naukach Ekonomicznych Pamięci Alfreda Nobla".
pap, ss, ab