Obóz Wielkiej Polski. Narodowcy jednoczą się przeciw sanacji

Obóz Wielkiej Polski. Narodowcy jednoczą się przeciw sanacji

Dodano: 
Roman Dmowski
Roman Dmowski Źródło: Wikimedia Commons / domena publiczna
Kilka miesięcy po zamachu majowym, 4 grudnia 1926 roku podczas zjazdu organizacji prawicowych w Poznaniu powstał Obóz Wielkiej Polski. O OWP pisano jako o organizacji radykalnie prawicowej, a nawet faszystowskiej.

Głównym celem OWP było zjednoczenie szerokich kręgów narodowych, opozycyjnie nastawionych do rządów sanacyjnych sprawujących władzę po zamachu majowym. Na czele stała Wielka Rada, w której składzie znaleźli się m.in. Roman Dmowski (z tytułem Wielkiego Oboźnego), Tadeusz Bielecki i Roman Rybarski. Za godło wybrano Szczerbiec owinięty w biało-czerwony sztandar, a za znak rozpoznawczy – pozdrowienie rzymskie.

Obóz Wielkiej Polski

Obóz stosunkowo szybko wyrósł na poważną siłę polityczną, stając się najliczniejszym ruchem politycznym z blisko trzystu tysiącami członków w całej Polsce, zwłaszcza w Wielkopolsce, na Pomorzu, Śląsku i w Warszawie. W ich programie podkreślano wagę interesu narodowego, którego trzeba bronić przez walkę z rosnącymi wpływami mniejszości narodowych – chciano doprowadzić do ich całkowitego wykluczenia z życia publicznego oraz spolonizowania mniejszości słowiańskich.

Głównego wroga upatrywano w Niemcach, a samemu państwu niemieckiemu zamierzono odebrać Górny i Dolny Śląsk, ziemię lubuską, Pomorze oraz Warmię i Mazury. Nie udało się jednak doprowadzić do zjednoczenia całej polskiej prawicy.

Obóz Wielkiej Polski w starciu z sanacją

Z kolei rządzący starali się w jak największym stopniu ograniczyć wpływy tej organizacji – już w maju 1927 r. zaczęły się aresztowania, a kulminacja represji nastąpiła w latach trzydziestych.

W 1932 r. odbyło się 150 procesów działaczy OWP. Równocześnie sanacja przeprowadziła akcję rozwiązywania struktur regionalnych Obozu, co zakończyło się w marcu 1933 r. jego zdelegalizowaniem. Wśród oskarżeń wysuwano przede wszystkim aspekt „ekscesów i zaburzeń”, „podsycania nienawiści rasowej i partyjnej” oraz „podburzania ludności przeciwko władzom państwowym”.

Artykuł Zjazd inauguracyjny OWP został pierwotnie opublikowany na stronie Muzeum Historii Polski. Materiał opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.

Czytaj też:
Nie tylko Piłsudski i Dmowski. Ojcowie Niepodległości – to im zawdzięczamy odrodzenie Polski