Dwaj rywale - Piłsudski i Dmowski mieli powody do tego, by wzajemnie się nie lubić. Nie dość, że reprezentowali dwie różne wizje polityczne, to jeszcze w ich relację wdał się wątek miłosny. Obydwu działaczy starało się o względy Marii Koplewskiej.
Początkowo, Koplewska przyjaźniła się z Dmowskim, jednak po tym jak zaangażowała się w działalność w PPS, zaczęła więcej swojego czasu spędzać z Józefem Piłsudskim. Ostatecznie, Marszałek "wygrał to starcie" z Dmowskim - poślubił Koplewską 24 marca 1899 r. Wydawać, by się mogło, że wzajemna niechęć dwóch polityków może naprawdę utrudniać sprawy w państwie. Rzeczywistość była jednak inna.
Około miesiąc po tym, jak Rzeczpospolita odzyskała niepodległość, było już wiadomo, że to nie koniec problemów odrodzonego państwa. Ze Wschodu nadchodziły niepokojące wieści, które wskazywały na zagrożenie ze strony bolszewików - dlatego też, Piłsudski zdecydował się wysłać list do Romana Dmowskiego. Prezentujemy jego treść (pisownia oryginalna):
"Przemyśl, 21 grudnia 1918.
Drogi Panie Romanie,
Wysyłając do Paryża delegację, która ma się porozumieć z Komitetem paryskim w sprawie wspólnego działania wobec aljantów, proszę Pana, aby zechciał Pan wszystko uczynić dla ułatwienia rokowań. Niech mi Pan wierzy, że nade wszystko życzę sobie uniknięcia podwójnego przedstawicielstwa Polski wobec aljantów: tylko jedno wspólne przedstawicielstwo może sprawić że nasze żądania zostaną wysłuchane. Troska o tę jedność jest przyczyną że nie spieszyłem się z przystąpieniem do tej sprawy.
Opierając się na naszej starej znajomości, mam nadzieję że w tym wypadku i w chwili tak poważnej, conajmniej kilku ludzi - jeśli, niestety, nie cała Polska - potrafi wznieść ponad interesy partji, klik i grup. Chciałbym bardzo widzieć Pana między tymi ludźmi.
Proszę przyjąć zapewninia mego wysokiego szacunku.
Józef Piłsudski"
I jak pokazuje historia - Dmowski przystał na to "porozumienie ponad podziałami". Tak też, idea wolnej Polski przezwyciężyła ich osobiste antagonizmy.
Źrodło: Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie
Galeria:
Listy Piłsudskiego do Dmowskiego
Około miesiąc po tym, jak Rzeczpospolita odzyskała niepodległość, było już wiadomo, że to nie koniec problemów odrodzonego państwa. Ze Wschodu nadchodziły niepokojące wieści, które wskazywały na zagrożenie ze strony bolszewików - dlatego też, Piłsudski zdecydował się wysłać list do Romana Dmowskiego. Prezentujemy jego treść (pisownia oryginalna):
"Przemyśl, 21 grudnia 1918.
Drogi Panie Romanie,
Wysyłając do Paryża delegację, która ma się porozumieć z Komitetem paryskim w sprawie wspólnego działania wobec aljantów, proszę Pana, aby zechciał Pan wszystko uczynić dla ułatwienia rokowań. Niech mi Pan wierzy, że nade wszystko życzę sobie uniknięcia podwójnego przedstawicielstwa Polski wobec aljantów: tylko jedno wspólne przedstawicielstwo może sprawić że nasze żądania zostaną wysłuchane. Troska o tę jedność jest przyczyną że nie spieszyłem się z przystąpieniem do tej sprawy.
Opierając się na naszej starej znajomości, mam nadzieję że w tym wypadku i w chwili tak poważnej, conajmniej kilku ludzi - jeśli, niestety, nie cała Polska - potrafi wznieść ponad interesy partji, klik i grup. Chciałbym bardzo widzieć Pana między tymi ludźmi.
Proszę przyjąć zapewninia mego wysokiego szacunku.
Józef Piłsudski"
I jak pokazuje historia - Dmowski przystał na to "porozumienie ponad podziałami". Tak też, idea wolnej Polski przezwyciężyła ich osobiste antagonizmy.
Źrodło: Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie
Galeria:
Listy Piłsudskiego do Dmowskiego