W myśl nowych przepisów wprowadzanych m.in. do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, odpowiedzialność karna grozić będzie osobom, które publicznie i wbrew faktom przypisują Narodowi Polskiemu udział, organizowanie, odpowiedzialność lub współodpowiedzialność za popełnienie zbrodni przez III Rzeszę niemiecką. Sprawcy pomówień podlegaliby karze grzywny lub pozbawienia wolności do trzech lat, a ci, którzy dokonali takiego czynu nieumyślnie - karze grzywny lub ograniczenia wolności. Wyroki mają być podawane do wiadomości publicznej.
Drugim, równie ważnym filarem proponowanych zmian jest wprowadzenie ochrony dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego na drodze cywilnej. W dotychczasowym stanie prawnym, w przypadku oszczerstw godzących w Polskę i Polaków, można było indywidualnie dochodzić roszczeń odszkodowawczych, ochrony dóbr osobistych czy konsekwencji wynikających z prawa prasowego. Wszystkie te działania były jednak nieadekwatne do skali problemu. Po wejściu w życie ustawy powództwa w takich sprawach mogłyby być skutecznie wytaczane przez Instytut Pamięci Narodowej lub organizacje pozarządowe, w zakresie ich zadań statutowych.
Przyjęte zmiany mają przeciwdziałać nieuzasadnionemu i błędnemu obarczaniu Polski i Polaków odpowiedzialnością za zbrodnie dokonane w trakcie II wojny światowej przez III Rzeszę niemiecką. Nie chodzi przy tym o wszelakie zbrodnie popełnione przez III Rzeszę, lecz zbrodnie nazistowskie historycznie i prawnie zdefiniowane, które określone zostały w art. 6 Karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego. Uchwalenie ustawy pozwoli skutecznie zwalczać kłamstwa godzące w dobry wizerunek i w dobre imię Polski, powielane przede wszystkim przez zagraniczne media.
Odnośnie osób naruszających dobre imię Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego za granicą, zastosowanie będą mogły mieć instrumenty pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, których Polska jest stroną. Przykładowo na obszarze Unii Europejskiej zastosowanie będą mogły znaleźć instrumenty obrotu międzynarodowego, np. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1215/2012 z 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych; zastosowanie będzie mogła znaleźć również decyzja ramowa 2005/214/WSiSW z 24 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do kar o charakterze pieniężnym. Instrumenty te pozwolą na efektywną realizację przepisów przewidujących ochronę dóbr osobistych Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego w przypadku czynów popełnionych za granicą.