„Gazeta Wyborcza” poinformowała w czwartek o stanowisku resortu spraw zagranicznych dotyczącym reparacji od Niemiec dla Polski w związku ze stratami wojennymi. Poseł PiS Adam Ołdakowski złożył zapytanie do MSZ, czy polski rząd zamierza ubiegać się o reparacje wojenne od Niemiec za straty poniesione podczas II wojny światowej. Ołdakowski tłumaczył, że rząd PRL, który w 1953 roku zrzekł się odszkodowania od Niemiec, nie miał wystarczającej legitymacji społecznej, aby zrezygnować z reparacji w imieniu narodu. Odpowiedzi na zapytanie polityka PiS udzielił były rzecznik prezydenta Andrzeja Dudy, a obecnie wiceminister spraw zagranicznych Marek Magierowski.
W oficjalnym piśmie Magierowski podkreślił, że umowa z Poczdamu z 1945 roku zakładała, że reparacje dla Polski miały zostać wypłacone wraz z radzieckimi, jednak w 1953 roku polski rząd zrzekł się odszkodowania. W 2004 roku rząd Marka Belki potwierdził, że Polska rezygnuje z reparacji wojennych. Tłumaczono, że oświadczenie z 1953 roku podjęto w zgodzie z obowiązującym porządkiem konstytucyjnym. Magierowski podkreśla, że ogłoszona wtedy decyzja jest ważna, a „stanowisko polskiego rządu się nie zmieniło". W odpowiedzi podkreślono także, że polska konstytucja zakłada przestrzeganie prawa międzynarodowego.
Do publikacji „Gazety Wyborczej” odniosło się MSZ. Poniżej publikujemy wyjaśnienia zamieszczone w komunikacie resortu dyplomacji.
„1. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, w swojej odpowiedzi na interpelację posła Adama Ołdakowskiego, przywołuje m.in. stanowisko rządu RP z 2004, stwierdzając, że nie uległo ono zmianie. Od tamtego czasu bowiem nie były podejmowane formalno-prawne decyzje w tym zakresie. Sformułowanie to jest wyłącznie opisem istniejącego stanu faktycznego. Nieuprawnione jest więc wyciąganie z niego wniosku, że obecny rząd »podtrzymuje« stanowisko z 2004 r. bądź, że »nie popiera reparacji«.
2. We wspomnianym piśmie mowa jest także o wcześniejszej uchwale Rady Ministrów PRL z 23 sierpnia 1953 roku. MSZ zaznacza, iż »[…] polska doktryna skłania się ku stanowisku«, iż oświadczenie to »stanowi wiążący, jednostronny akt Państwa Polskiego – podmiotu prawa międzynarodowego«. MSZ jednocześnie podkreśla, iż »niektórzy przedstawiciele polskiej doktryny podważają takie rozumowanie«.
3. W tej samej odpowiedzi poseł Adam Ołdakowski został poinformowany, iż »obecnie z uwagi na oświadczenie z 1953 r. oraz jego potwierdzenie przez rząd RP w 2004 r. możliwość skutecznego wystąpienia z roszczeniami reparacyjnymi wymaga dalszych analiz«. Obecnie MSZ, wspólnie z innymi instytucjami państwowymi, kompleksowo bada przedmiotową problematykę. Na ten temat właśnie wypowiadał się Minister Witold Waszczykowski podczas wywiadu dla telewizji internetowej »wPolsce.pl«. Stwierdzenie to pozostaje aktualne”.