„Na koniec 2017 r. wg szacunkowych danych pracodawcom zostało wydanych przez wojewodów ok. 250 tys. zezwoleń na pracę dla cudzoziemców ze wszystkich państw trzecich (spoza UE). W 2017 r. powiatowe urzędy pracy zarejestrowały ok. 1,8 mln oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcom dla ok. 1,1 mln cudzoziemców z 6 państw, co uprawni ich do pracy przez 6 miesięcy w ciągu 12 miesięcy” – czytamy w komunikacie. „To wzrost w porównaniu z rokiem 2016 na poziomie prawie 100 proc. dla zezwoleń i prawie 40 proc. dla oświadczeń” – podkreślił resort.
Ok. 85 proc. zezwoleń na pracę i 95 proc. oświadczeń trafia do obywateli Ukrainy. Na kolejnych miejscach znajdują się m.in. obywatele Białorusi, Mołdawii, Indii, Nepalu, Turcji, Armenii, Chin i Wietnamu.
Szefowa resortu Elżbieta Rafalska zwróciła uwagę, że jeszcze kilka lat temu zdecydowana większość cudzoziemców przyjeżdżała do Polski do pracy w rolnictwie; zaś obecnie udział rolnictwa systematycznie maleje. – Aktualnie zatrudnienie cudzoziemców rozkłada się bardziej równomiernie na większą liczbę branż. To m.in. budownictwo, przetwórstwo przemysłowe, transport, handel, gastronomia czy gospodarstwa domowe – powiedziała Rafalska.
Minister podkreśliła, że równocześnie systematycznie rośnie liczba cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych, szczególnie silnie od 2014 r. Na koniec 2008 r. było ok. 65 tys. cudzoziemców w ZUS, 2014 r. – 124 tys., 2016 r. – 293 tys., na koniec III kwartału 2017 r. było to już 423 tys.
Systematycznie rośnie też udział cudzoziemców wśród wszystkich ubezpieczonych, na koniec 2012 r. było to 0,6 proc., 2014 – 0,9 proc., 2016 – 1,9 proc., na koniec III kwartału 2017 r. – 2,75 proc.. Obecnie ponad 70 proc. ubezpieczonych w ZUS to obywatele Ukrainy.
„Kolejnym pozytywnym zjawiskiem jest wzrost udziału umów zlecenia i o pracę, czyli m.in. podlegających oskładkowaniu, a spadek udziału umów o dzieło” – wskazał resort. Ministerstwo przypomniało, że 1 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw. Wprowadzone przepisy dostosowują krajowe prawo do unijnej tzw. dyrektywy sezonowej. Główne zmiany polegają na określeniu nowych zasad przyjmowania cudzoziemców do wykonywania prac sezonowych i pracy krótkoterminowej (na podstawie oświadczeń) w Polsce.
– Mamy zapotrzebowanie na zatrudnianie pracowników zagranicznych, ale chcemy też mieć kontrolę nad tym procesem – podkreślił wiceminister Stanisław Szwed. Obecnie pracodawca będzie musiał potwierdzić obecność pracowników zagranicznych. Ci zaś będą w mniejszym stopniu narażeni na wykorzystywanie, wskazano w materiale. – Jednocześnie wprowadziliśmy szereg rozwiązań, które ułatwią kontynuację współpracy z cudzoziemcach dla tych, którzy powierzają im pracę legalnie – dodał Szwed.
„Wprowadzony zostaje nowy typ zezwolenia – zezwolenie na pracę sezonową. W odróżnieniu od innych zezwoleń będzie wydawane przez starostę (powiatowe urzędy pracy). Zezwolenie na pracę sezonową uprawnia każdego cudzoziemca do wykonywania pracy w Polsce w rolnictwie, ogrodnictwie i turystyce (szczegółowo podklasy są wskazane w rozporządzeniu) przez 9 miesięcy w roku kalendarzowym” – czytamy w komunikacie.
Znaczącym ułatwieniem jest traktowanie jako legalnej pracy cudzoziemca wykonywanej w okresie oczekiwania na decyzję o przedłużeniu zezwolenia na pracę sezonową, co pozwala na nieprzerwane zatrudnienie u danego pracodawcy niezależnie od długości trwania procedury, a w przypadku nowych pracodawców – przez okres do 30 dni, podkreślił też resort.
W zakresie pracy sezonowej przewidziano preferencje dla obywateli 6 państw (Ukrainy, Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Rosji). Ułatwienia te polegają na zwolnieniu z tzw. testu rynku pracy, możliwości uzyskania wpisu wielosezonowego (do 3 lat) oraz możliwości powierzenia innej pracy niż sezonowa na okres do 30 dni.
Obywatele tych państw mogą także korzystać z możliwości podjęcia pracy w trybie uproszczonym na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (zmodyfikowana i uszczelniona "stara" procedura oświadczeniowa).