Jak napisał minister kultury Kazimierz Michał Ujazdowski w oświadczeniu, publikacja rozporządzenia ministra edukacji w sprawie kanonu lektur "nie zamyka problemu". Ujazdowski zaznaczył, że chociaż MEN przyjęło część propozycji do kanonu zgłoszonych przez resort kultury, takich jak obecność wybitnych dzieł literatury europejskiej oraz polskiej literatury emigracyjnej, "to wciąż rozporządzenie nie jest satysfakcjonujące". "Nadal nie wyobrażam sobie spisu lektur bez twórczości Jana Lechonia, Kazimierza Wierzyńskiego, czy Witolda Gombrowicza" - napisał Ujazdowski.
Dodał, że oczekuje, że zgodnie ze zgłoszoną przez niego propozycją, a zaakceptowaną przez premiera Jarosława Kaczyńskiego, w najbliższym czasie zostanie powołany zespół ekspertów, który opracuje ostateczny kształt kanonu lektur szkolnych.
Przed tygodniem wicepremier, minister edukacji Roman Giertych podpisał rozporządzenie wprowadzające nowy kanon lektur; nie ma w nim żadnego dzieła Witolda Gombrowicza.
Minister kultury nazwał to wówczas "błędną decyzją". Zdaniem Ujazdowskiego, na obecny tekst rozporządzenia powinny zostać naniesione poprawki. Wystosował pismo do Rządowego Centrum Legislacji o wstrzymanie publikacji rozporządzenia oraz rozmawiał w tej sprawie z premierem.
Rzecznik rządu Jan Dziedziczak po spotkaniu ministra kultury z szefem rządu poinformował, że premier przed podjęciem ostatecznej decyzji w sprawie nowego kanonu lektur szkolnych chce poznać nie tylko opinie Ujazdowskiego i Giertycha, lecz także opinie wybitnych naukowców-polonistów.
Zapewnił, że spór między ministrami na pewno zostanie rozwiązany w lipcu. Zaznaczył, że w tej sprawie nie ma pośpiechu. "Tu chodzi o przyszłość polskiej młodzieży. To jest decyzja na lata" - powiedział. Rzecznik rządu podkreślił, że "dla premiera lista lektur jest ważną sprawą".
W piątek Giertych poinformował dziennikarzy, że na spotkaniu z premierem uzyskał zapewnienie szefa rządu o możliwości druku rozporządzenia w wersji podpisanej przez siebie. Mówił wówczas także, że w roku szkolnym 2007-2008 w szkołach będzie obowiązywał taki kanon lektur jaki zawiera rozporządzenie podpisane przez niego oraz, że nie ma nic przeciwko dalszej dyskusji nad kształtem ewentualnego przyszłego kanonu.
Zgodnie nowym kanonem lektur szkolnym uczniowie przeczytają obowiązkowo cztery powieści Sienkiewicza, "Pamięć i tożsamość" Jana Pawła II i "Cesarza" Ryszarda Kapuścińskiego.
W rozporządzeniem zostały określone lektury, które muszą poznać uczniowie szkół podstawowych. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, w podstawówkach nauczyciele mogli sami wybrać tytuły, które będą omawiać z uczniami.
Obok tekstów tradycyjnie wybieranych na tym etapie edukacyjnym w nowym kanonie znalazły się m.in. "Opowieści z Narnii" część I - "Lew, czarownica i stara szafa" Clive'a Staplesa Lewisa, "Władca Pierścieni" Johna Ronalda Reuela Tolkiena, "Tomek w krainie kangurów" Alfreda Szklarskiego i "Pan samochodzik i templariusze" Zbigniewa Nienackiego. Obowiązkowo uczniowie szkół podstawowych przeczytają też "W pustyni i w puszczy" Sienkiewicza.
W gimnazjach zgodnie z nowym kanonem uczniowie poznają m.in. nieomawianą wcześniej biografię Jana Pawła II "Wujek Karol. Kapłańskie lata Papieża" napisaną przez Pawła Zuchniewicza oraz "Wspomnienia wojenne" Karoliny Lanckorońskiej. Lekturą obowiązkową w gimnazjum będą "Krzyżacy" Sienkiewicza.
W programie nauki w szkołach ponadgimnazjalnych na poziomie podstawowym znalazły się książki: "Inny świat" Gustawa Herlinga- Grudzińskiego oraz "Cierpienia młodego Wertera" Johanna Wolfganga Goethego; utwory te uczniowie poznają we fragmentach.
Ponadto, każdy uczeń szkoły ponadgimnazjalnej będzie musiał przeczytać książkę abp Kazimierza Majdańskiego o losach księży, więźniów hitlerowskiego obozu w Dachau oraz "Potop" i "Quo Vadis" Sienkiewicza.
Na poziomie rozszerzonym uczniów szkół ponadgimnazjalnych będzie obowiązywała znajomość fragmentów "Szewców" Witkacego i "Procesu" Franza Kafki. W całości zaś będą oni czytać "Zbrodnię i karę" Fiodora Dostojewskiego" i "Lorda Jima" Josepha Conrada.
Kanon lektur na poziomie rozszerzonym został ponadto wzbogacony o wybrane utwory literatury emigracyjnej Andrzeja Bobkowskiego i Józefa Mackiewicza oraz o książkę Wiesława Myśliwskiego "Kamień na kamieniu" lub (do wyboru) "Madame" Antoniego Libery.
W kanonie znalazła się też jedna powieść Jana Dobraczyńskiego - "Listy Nikodema"; początkowo resort edukacji proponował także dwa inne utwory tego pisarza: "Marcin powraca z daleka" i "Cień ojca".
Rozporządzenie wejdzie w życie 1 września, ale lektury według zawartego w nim wykazu będą na razie omawiać tylko uczniowie w klasach pierwszych i czwartych szkół podstawowych, w klasach pierwszych gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, czyli w pierwszych klasach trzyletnich etapów edukacyjnych. W pozostałych klasach lektury będą omawiane według dotychczasowego wykazu, do zakończenia etapu edukacyjnego.pap, ss, ab