CBOS spytało, czy w polskich partiach funkcjonują zasady demokratyczne, a ich członkowie mają realny wpływ na wyłanianie władz lub decyzje dotyczące programu ugrupowania. 42 proc. badanych odpowiedziało na to pytanie negatywnie (32 proc. - raczej nie, 10 proc. - zdecydowanie nie), zdaniem 32 proc. w partiach raczej działają zasady demokratyczne, a zdecydowanie pozytywnie sposób funkcjonowania tych zasad w partiach oceniło 3 proc. ankietowanych. 23 proc. badanych nie miało zdania w tej sprawie. Jednocześnie z sondażu wynika, że konieczność stosowania przez partie mechanizmów demokratycznych widzi 67 proc. ankietowanych, a 25 proc. podkreśla, że ugrupowania polityczne są do tego zobowiązane przez fakt pobierania subwencji z budżetu państwa. Zdaniem 10 proc. ważna jest jedynie skuteczność działania partii, 6 proc. uważa, że demokracja wewnątrzpartyjna jest zbędna, 17 proc. badanych nie umiało odpowiedzieć na to pytanie.
Najmniej demokratyczna partia? PiS. Najbardziej demokratyczna? PSL
Respondenci zostali też poproszeni o ocenę demokracji wewnątrz ugrupowań zasiadających obecnie w Sejmie. Zdaniem 60 proc. badanych w PiS nie funkcjonują zasady demokratyczne, 11 proc. jest przeciwnego zdania, 9 proc. oceniło PiS średnio. 39 proc. badanych ocenia krytycznie demokrację w PO, 20 proc. wystawia Platformie pozytywną ocenę pod tym względem, 19 proc. - ocenia partię Donalda Tuska średnio. Mechanizmy demokratyczne w Ruchu Palikota negatywnie ocenia 37 proc. badanych, 14 proc. - średnio, 19 proc. pozytywnie. 34 proc. ankietowanych uważa, że zasady demokratyczne nie funkcjonują w SLD, 21 proc., że funkcjonują średnio, a 18 proc. - dobrze. 29 proc. respondentów negatywnie oceniło demokrację wewnątrz PSL, 22 proc. - pozytywnie, tyle samo badanych oceniło ją jako średnią.Ośrodek badawczy sprawdził też, jak ocenia funkcjonowanie mechanizmów demokratycznych w partiach elektorat konkretnych partii. O konieczności stosowania mechanizmów w partiach najbardziej przekonani są zwolennicy SLD (87 proc. wskazań za, 10 proc. przeciw), Ruchu Palikota (79 proc. za, 13 proc. przeciw) i PO (78 proc. za, 16 proc. przeciw). Pogląd ten popiera też 60 proc. elektoratu PiS (przy 11 proc. przeciw) i 55 proc. zwolenników PSL (17 proc. przeciw).
Wyborcy SLD pragną demokracji
Funkcjonowanie zasad demokratycznych najbardziej krytycznie oceniają zwolennicy: SLD - 56 proc. badanych (38 proc. uważa, że zasady działają dobrze), Ruchu Palikota - 52 proc. ocenia je krytycznie (39 proc. dobrze) i PSL - 44 proc. ocen krytycznych (34 proc. - pozytywnych). 37 proc. zwolenników PiS uważa, że zasady demokratyczne mają zastosowanie, 35 proc. jest przeciwnego zdania, z kolei spośród wyborców PO ponad połowa (54 proc.) ocenia, że mechanizmy demokratyczne w partiach działają, a 38 proc. uważa, że jest inaczej.
Zbadano też, jak respondenci ocenili stosowanie zasad demokratycznych wewnątrz partii, które popierają. Zdaniem 45 proc. sympatyków PiS w tej partii działają mechanizmy demokratyczne, przeciwnego zdania jest 19 proc. badanych. Wśród zwolenników PO 44 proc. uznało, że takie mechanizmy funkcjonują, 19 proc. - że nie. 48 proc. ankietowanych zwolenników Ruchu Palikota oceniło pozytywnie demokrację wewnątrzpartyjną, 14 proc. było przeciwnego zdania. 34 proc. respondentów popierających SLD oceniło krytycznie mechanizmy demokratyczne w tej partii, niemal tyle samo (33 proc.) - oceniło je pozytywnie. Zdaniem 38 proc. zwolenników ludowców zasady demokratyczne działają w PSL, a 21 proc. jest przeciwnego zdania.
Sondaż został przeprowadzony w dniach 3-9 lutego przez CBOS na reprezentatywnej, losowej próbie 999 dorosłych osób metodą CAPI. Badanie stanowi część raportu Instytutu Spraw Publicznych "O demokracji w polskich partiach politycznych" opracowanego we współpracy z Fundacją Konrada Adenauera.PAP, arb