Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zaskarżył do Trybunału Rzecznik Praw Obywatelskich. W myśl kodeksu, sądowego ustalenia ojcostwa może zażądać matka, jak i samo dziecko. Takiego prawa nie ma jednak mężczyzna. Prawo przewiduje jedynie, że mężczyzna może starać się doprowadzić do sprawy sądowej za pośrednictwem prokuratury, jednak - jak zauważa RPO - jest to bardzo trudne.
Zdaniem RPO takie ograniczenie praw mężczyzny narusza konstytucyjnie zagwarantowane prawo do sądu, równości wobec prawa oraz ochrony dzieci.
Argumentację RPO podzieliła przedstawicielka Prokuratury Krajowej prok. Barbara Długołęcka. "Zapewnienie prawa do sądu nie jest realizowane, jeżeli sprawa o ustalenie ojcostwa zależy od zgody matki. Dla zachowania równowagi, mężczyzna powinien mieć takie prawo" - powiedziała.
Przeciwne stanowisko zajął Sejm, którego przedstawiciel wniósł o uznanie zaskarżonych przepisów za zgodne z konstytucją.
Trybunał podzielił wątpliwości RPO i argumentację prokuratury i uznał, że pozbawienie prawa do dochodzenia ustalenia ojcostwa przez mężczyznę jest niezgodne z konstytucją.
Trybunał przypomniał, że sądowe dochodzenie ustalania ojcostwa jest dla kobiet wkraczaniem w sprawy osobiste, przez co może być dla kobiety krępujące. Ochrona kobiety przed takimi sytuacjami była argumentem przy tworzeniu zapisów kodeksu. "Ochrona prywatności matki powinna jednak ustąpić interesowi dziecka, które ma prawo wiedzieć, kto jest jego biologicznym ojcem" - mówiła w uzasadnieniu wyroku przewodnicząca składu orzekającego sędzia Ewa Łętowska.
Trybunał podkreślił, że dotychczasowe unormowania ograniczają prawo do sądu, a zablokowanie mężczyźnie drogi do ustalenia ojcostwa jest dyskryminujące.
Przepisy, które obowiązywały dotychczas na długie lata w praktyce odbierały mężczyznom możliwości obrony przed bezprawnym posądzeniom, że spłodzili dziecko. Takie posądzenie skutkowało natomiast żądaniem wypłaty nienależnych alimentów.
les, pap