Sejm świętych krów

Prawo przewiduje wszczęcie procedury pozbawienia mandatu tylko w wypadku złożenia nieprawdziwego oświadczenia lustracyjnego. Posłowie Jan Chaładaj, Stanisław Jarmoliński, Alfred Owoc czy Mieczysław Czerniawski nadal więc mogą się wymieniać kartami do głosowania i - choć wyrzuceni z SLD - głosować zgodnie ze swoim lewicowym sumieniem. Przydało się to premierowi, gdy głosowano wotum zaufania dla jego rządu. Posłowie popełnili oszustwo, co widziała cała Polska, i nadal są posłami. Podobnie jak Danuta Hojarska, na której ciąży (na razie nieprawomocny) wyrok za wyłudzenie kredytu i fałszowanie dokumentów.

Z badań, które w ubiegłym roku na zlecenie "Wprost" przeprowadził Pentor, wynika, że 90 proc. Polaków uważa, iż poseł skazany przez sąd na karę więzienia powinien automatycznie tracić swój mandat. Tylko 5 proc. twierdziło, że powinien uzyskiwać przepustkę z więzienia na czas trwania posiedzeń Sejmu. Niestety, ten drugi absurdalny wariant postępowania jest zgodny z obowiązującym w Polsce prawem. Poseł może trafić do więzienia i nadal będzie posłem.

Ordynacja wyborcza wśród przyczyn wygaśnięcia mandatu nie wymienia prawomocnego skazania za jakiekolwiek przestępstwo. Wyjątek jest jeden - kłamstwo lustracyjne. Jedynie skazanie za tę "zbrodnię" powoduje utratę mandatu posła i senatora. Dlaczego nie dzieje się tak w wypadku morderstwa, gwałtu, rozboju, przyjęcia łapówki za uchwalenie ustawy, spowodowania wypadku drogowego po pijanemu, głosowania na dwie ręce czy sfałszowania podpisów pod listą wyborczą? Czy istnieje jakiś sposób, by odsunąć przestępców od uchwalania ustaw? Sąd na podstawie kodeksu karnego może przecież orzekać kary dodatkowe. Wśród nich jest zakaz zajmowania określonego stanowiska lub pozbawienie praw publicznych, sprowadzające się do utraty czynnego i biernego prawa wyborczego. - Skłaniam się do rozważenia tej drugiej możliwości. Uzasadnione podstawy ma taka interpretacja prawa, że pozbawienie posła w wyroku sądowym praw publicznych może prowadzić do wygaśnięcia jego mandatu od momentu uprawomocnienia się tego orzeczenia - twierdzi prof. Marian Filar, karnista z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Niestety, kara dodatkowa pozbawienia praw publicznych może być zastosowana "w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata za przestępstwo popełnione w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie". Tak surowe wyroki zapadają bardzo rzadko, a posłom praktycznie nie grożą.

Maciej Łuczak

Pełny tekst ukaże się w najnowszym, 1077 numerze tygodnika "Wprost". W sprzedaży od poniedziałku 14 lipca.

W tym samym numerze:

Misja QinetiQ 1 (Ma 387 m wysokości, czyli mniej więcej tyle, ile Empire State Building, i wzniesie się na wysokość 40 km nad powierzchnię Ziemi).