Obsesja kropek i luster

Obsesja kropek i luster

Dodano:   /  Zmieniono: 
Instalacje zwielokrotnione przez lustrzane odbicia i pojawiające się w wielu pracach kropki to znak firmowy najwybitniejszej współczesnej artystki japońskiej Yayoi Kusamy. Jej dzieła od środy można oglądać w Zachęcie.
Ekspozycja w Zachęcie jest próba ukazania zaledwie fragmentu bogatej twórczości Kusamy. Obejmuje m.in. wybór rysunków, obrazów i kolaży z wcześniejszych okresów twórczości artystki. Są tu prace na papierze - od wczesnych surrealistycznych obrazów (np. "Przewlekły sen" 1949) i abstrakcyjnych ("Kwiat", 1952) przez kolaże ("Kwiaty i autopotrtret" 1973) po minimalistyczne obrazy tworzone z powtarzających się motywów kropek i linii ("Niekończące się sieci" 1953, "Niekończące się kropki" 1952, "Obsesja sieci" 2003).

Na wystawie można również obejrzeć wczesne rzeźby artystki z lat 60. i 70. oparte na motywie fallicznym: manekin "Faliczna dziewczyna" (Phallic Girl, 1965); cztery obrazy-panele, pokryte wypchanymi kształtami przypominającymi fallusy: "Wejście do Hadesu" (A Sign Port to Hades; 1976) oraz podobne formy w "Srebrnej nocy" (Silver Night; 1982).

Największe wrażenie robią jednak przestrzenne instalacje artystki. "Świetliki na wodzie" z 2000 roku to poetycka, nawiązująca do  estetyki dalekiego Wschodu praca przestrzenna. Widzowie pojedynczo wpuszczani są do wyłożonego lustrami pokoju, w którym na długich nitkach kołyszą się tysiące malutkich, kolorowych lampek. Lustra -  zwielokrotniające elementy instalacji - Kusama wykorzystuje je także w innych pracach, które znalazły się na wystawie.

Ważną pracą jest też "Ogród Narcyza" (1983), pokazany po raz pierwszy na Biennale w Wenecji - instalacja z 1500 srebrnych kul, które skupione razem tworzą lustrzaną powierzchnię, ale jej krzywizny i załamania uniemożliwiają odnalezienie jednolitego odbicia.

Rodzajem znaku firmowego twórczości Kusamy są kropki, które pojawiają się w wielu jej pracach. W Zachęcie można zobaczyć m.in. instalację "Obsesja kropek" (1999), ale także filmy wideo, w  który powraca motyw pokrytych nimi powierzchni.

Yayoi Kusama jest uznaną japońską malarką, rzeźbiarką i  performerką. Uznanie i sławę zdobywała dwukrotnie - pierwszy raz w  Nowym Yorku w latach 60., drugi w latach 90., kiedy w podeszłym już wieku święciła triumfalny powrót do światowej sztuki potwierdzony wieloma wystawami, m.in. "Love Forever. Yayoi Kusama, 1958-1968" w nowojorskim Museum of Modern Art w 1998 roku. Wystawa ta ukazywała wpływ artystki na amerykańską sztukę lat 60.

Yayoi Kusama urodziła się 22 marca 1929 roku. Swoje dzieciństwo wspomina jako nieszczęśliwe, pełne problemów psychicznych. Wtedy zaczęła już tworzyć, a w jej wycinankach i rysunkach pojawił się motyw drgających punktów. W latach 40. (po wojnie) Kusama studiowała w szkole plastycznej w Kioto, wtedy też miały miejsce jej pierwsze wystawy.

W połowie lat 60. artystka wyjechała do Ameryki, zamieszkała w Nowym Jorku, gdzie spędziła blisko 15 lat. Był to dla niej bardzo twórczy okres - malowała, rzeźbiła, tworzyła instalacje i performance, jej prace trafiły do wielu amerykańskich kolekcji. Na początku lat 70. Kusama wycofała się na kilka lat ze świata sztuki pogrążona w żałobie po śmierci swojego przyjaciela. Po powrocie do Japonii dobrowolnie zamieszkała w szpitalu psychiatrycznym, w pobliżu którego wynajęła studio. W 1982 roku wróciła na scenę artystyczną, a w 1983 roku reprezentowała Japonię na weneckim Biennale.

Prace Yayoi Kusamy znajdują się w najważniejszych kolekcjach sztuki współczesnej

Wystawa będzie czynna do 16 maja.

em, pap