Dziesięć kluczowych słów

Dziesięć kluczowych słów

Jerzy Pilch
Jerzy Pilch Źródło: Newspix.pl / Marcin Kalinski
Ostatni wywiad Jerzego Pilcha dla „Wprost” był osnuty wokół słów nazywających rzeczy dla niego najważniejsze: dom, nałóg, dotyk, matka. – Ojciec staje się mi bliższy – mówił pisarz

Tekst ukazał się we „Wprost” w grudniu 2019 r.

Spotykamy się w warszawskim mieszkaniu Jerzego Pilcha, tuż przed przeprowadzką pisarza do Kielc.

Leszek Bugajski: Nasze pokolenie nie pakowało się w 15 minut do jednej walizki i nie zostawiało wszystkiego za plecami. Dla nas przeprowadzki to istotne zdarzenia i na szczęście kojarzą się z wolnością. Tendencyjnie omijam mniej lub bardziej przymusowe emigracje.

Jerzy Pilch: I tymi przeprowadzkami można by napisać nasze biografie. Pamiętam moją pierwszą: w roku Pańskim 1962. Mam dziesięć lat, rodzice zadecydowali, że przeniosą się z Wisły do Krakowa. Niosę w sobie żal za światem, który zostawiam, poczucie straty. Ale i nadzieję na nowe atrakcje. Już wyliczyłem, że w Krakowie jest 30 kin, w Wiśle jedno. Przekonuje mnie to, osładza los banity.

W mojej Dąbrowie Górniczej działały dwa kina. Ale też mnie rzuciło do Krakowa na 20 lat.

Mnie tam bez mała cztery dekady przeleciały. Ale po nich wciąż zarabiałem nędzne pieniądze. Wszyscy mieli wyobrażenie, że w „Tygodniku Powszechnym” jest kran ze złotymi monetami. A tam tylko prestiż, zasługi i galeria czcigodnych nieboszczyków. W Warszawie zaś dostałem konkretną propozycję, jak się okazało, ostatni etat w moim życiu. Najpierw redakcja „Polityki” stawiała mi Hotel Europejski. Potem wynajęli mi kawalerkę przy rondzie ONZ, na 12. piętrze. Na tamtejsze czasy to były warunki.

Czytaj też:
Rocznica śmierci Jerzego Pilcha. „Był gwiazdorem, jego choroba stała się sprawą publiczną”

No i wrosłeś w to miasto. A teraz, po 20 latach, znów się przenosisz.

Ale tym razem dla mnie to właśnie przymus. Oby zbawczy. Nawet nie chcę na ten temat mówić w wywiadzie, bo w Polsce opowieści o słabościach są traktowane jako spowiedź trupa. Wywinąłem się i pozbierałem, chociaż przez najbliższe miesiące, może rok, a może lata całe, będę poruszał się na wózku inwalidzkim. A on nie mieści się w windzie. Trzeba składać, rozkładać, luzować – żeby wyjść gdziekolwiek, trzeba mieć permanentną pomoc. W mieszkaniu nie wszędzie dotrzesz.

Właściwie ostatnie tygodnie spędziłem w tej sytuacji bez wyjścia. Zdałem sobie sprawę, że jest w kraju cała armia więźniów swoich mieszkań.

I akurat wtedy podjęliśmy decyzję. Znaleźliśmy nowy apartamentowiec, przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, spodobało mi się. A więc Kielce. Tu czekam na gigantyczną zmianę: żeby móc na wózku samemu do łazienki dojechać i z niej wyjechać.

Artykuł został opublikowany w 19/2020 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 19/2020 (1935)

  • Wirus nierówności5 cze 2020, 15:00Derek Chauvin z Minneapolis w roli mordercy bezbronnego George’a Floyda nie wziął się znikąd. Tak jak znikąd nie wzięli się ignoranci smarujący sprejami anarchistyczne hasła na pomniku Tadeusza Kościuszki, który cały swój majątek zapisał w...2
  • Przyczajony Ziobro5 cze 2020, 15:00Jeśli Andrzej Duda wygra, Morawiecki zachowa fotel premiera. Jeśli przegra, PiS szykuje rewolucję, w której ważnym elementem będzie Zbigniew Ziobro. Ale minister sprawiedliwości ma ambicje, które są nie na rekę Jarosławowi Kaczyńskiemu14
  • Rafał „Obama” Trzaskowski4 cze 2020, 11:41Rafał Trzaskowski chce radykalnie zmienić wizerunek Platformy Obywatelskiej, wykorzystać społeczną potrzebę zmiany i pokonać Prawo i Sprawiedliwość w sferze wartości. Pytania są dwa: czy zdoła zrobić to w zaledwie trzy tygodnie i czy Polacy...24
  • Ustawki wyborcze3 cze 2020, 17:00Myślisz, że jeżdżą komunikacją miejską, ćwiczą w parkach i mają tłumy na spotkaniach. Dałeś się złapać. Zobaczcie, jak politycy robią show dla wyborców ze sobą w rolach głównych.38
  • Brawurowy Jurek31 maj 2020, 15:21Wszyscy go znali i wszyscy lubili, bo był fajnym facetem – Jerzego Pilcha wspomina krytyk Leszek Bugajski, kolega z kawiarnianego stolika literackiego, który zorganizował pisarz.44
  • Nerwy w sztabie4 cze 2020, 15:00Jeśli niewinny wpis Tuska sprowokował szefa sztabu Andrzeja Dudy do tak chamskiej reakcji, to wiedz, że coś się dzieje.54
  • Mieliśmy więcej szczęścia niż rozumu1 cze 2020, 15:10Pani prezes jest dziś mocno przyparta do muru. Kuba nie będzie miał problemów z tym, żeby nie odebrać od niej telefonu – mówi w rozmowie z „Wprost” wieloletni dziennikarz Trójki Ernest Zozuń. I dodaje: – Mieliśmy więcej szczęścia niż rozumu.57
  • Billa Gatesa w Polsce nie będzie5 cze 2020, 15:00Po koronawirusie nierówności dochodowe wzrosną w wielu krajach. Grupy, które były nieuprzywilejowane przed kryzysem, będą jeszcze bardziej nieuprzywilejowane po nim. Biedni będą biednieć, a bogaci się bogacić – mówi dr hab. Michał Brzeziński z...74
  • Polska cofa się do PRL1 cze 2020, 17:22Charakterystyczne dla państw dyktatorskich zawsze było to, że narzędziem represji mogła stać się właściwie każda instytucja. Popatrzmy na ostatnie działania sanepidu. Dlatego przeciwstawiam się pełzającemu zamachowi stanu, jaki PiS robi w Polsce –...90
  • Życie po życiu2 cze 2020, 18:10Prąd musi płynąć bez względu na wirusa. I na pewno będzie płynął w przyszłości – mówi Piotr Woźniak, tancerz, choreograf, instruktor tanga argentyńskiego z Warszawy, który właśnie zaczyna od zera swoje zawodowe życie. Ludzi postawionych przed...108
  • Klątwa’56: witaj w grupie ryzyka2 cze 2020, 13:40Ochrona przedemerytalna działa, ale często na wspak. Miała być dobrodziejstwem, stała się przekleństwem.121
  • Czego podczas pandemii dowiecie się o znajomych2 cze 2020, 18:07Spotkanie na warszawskiej Saskiej Kępie, w ogródku knajpki otwartej po długiej przerwie. Na wizytę jadę taksówką. Kierowca hermetycznie odizolowany od reszty pasażerów, niczym pacjenci w szpitalu zakaźnym. Przezroczysta folia starannie przyklejona...129
  • Kogo biją w Ameryce4 cze 2020, 11:07Przekaz o wielkim ludowym powstaniu jest umiejętnie wzmacniany przez farmy trolli z Rosji i chińskich dyplomatów mających dostęp do Facebooka i Twittera. Służy wielkim politycznym graczom bo rzeczywistość nie jest im na rękę.135
  • Nawróceni przez koronawirusa3 cze 2020, 13:15Gwałtowny wzrost religijności zanotowała Wielka Brytania, Włochy, USA i Australia. Na ile to efekt strachu, a na ile trwała przemiana?156
  • Brednie w blasku reflektorów5 cze 2020, 15:00Bill Gates chce nas zaczipować. Szczepionki powodują łysienie. Koronawirusa można zabić cebulą. Ranking 7 największych bzdur wygłaszanych przez polskich celebrytów z milionami fanów w internecie.168
  • Internet powinien być częściowo ocenzurowany3 cze 2020, 17:14Lekarzy, którzy głoszą spiskowe teorie i działają przeciwko zdrowiu publicznemu, należy pozbawiać prawa wykonywania zawodu. I mówić wprost, że niektóre poglądy są medyczną bzdurą, np. że „Bill Gates daje pieniądze na szczepionkę, bo chce mieć...185
  • Przebieg COVID-19 zależy od genów2 cze 2020, 9:35Stan niektórych chorych na COVID-19 pogarsza się w ciągu kilku godzin, inni mają tylko gorączkę i kaszel. Gdy pacjent trafia na izbę przyjęć, trudno przewidzieć, jak będzie u niego przebiegać choroba. Może w tym pomóc test genetyczny, który będzie...197
  • Dziesięć kluczowych słów22 mar 2020, 20:00Ostatni wywiad, którego Jerzy Pilch udzielił na kilka miesięcy przed śmiercią, był osnuty wokół słów nazywających rzeczy dla niego najważniejsze: dom, nałóg, dotyk, matka. – Ojciec staje się mi bliższy – mówił pisarz213
  • Bezkarność na sprzedaż4 cze 2020, 0:23„Nic mi nie zrobią” – miał często powtarzać Epstein, który przekupywał ofiary i szantażował dziennikarzy. Inny wpływowy Amerykanin, Robert Durst, ekipie filmowej wyznał: „Oczywiście, że zabiłem ich wszystkich”. Co sprawiło, że przez lata byli...226
  • Pomnażacze złotówek5 cze 2020, 15:00Były największe polskie firmy, byli giganci eksportu. Czas na ranking polskich gepardów, czyli tych przedsiębiorców, którzy są mistrzami w powiększaniu zysków.238