Polonistka ratuje gwarę okolic Łącka

Polonistka ratuje gwarę okolic Łącka

Dodano:   /  Zmieniono: 
Święto owocobrania w łącku w 2007 r. (fot. ze strony GOK w Łącku)
Słownik swojej gwary będą mieć mieszkańcy Łącka na Sądecczyźnie w Małopolsce, słynnego z produkcji śliwowicy. Przygotowany przez absolwentkę filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego i etnomuzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Monikę Kurzeję zbiór zawiera ponad trzy tysiące haseł i blisko 100 fotografii. Wiele słów związanych jest z sadownictwem.

Słownik powstał na podstawie pracy magisterskiej autorki i jest pierwszym zbiorem rejestrującym słownictwo, którym posługują się mieszkańcy ziemi łąckiej.

Monika Kurzeja, która wychowała się w Kiczni niedaleko Łącka, napisała pracę podsłuchując rozmowy mieszkańców Łącka i okolicznych miejscowości: Brzyny, Czerńca, Jazowska, Kiczni, Łazów Brzyńskich, Maszkowic, Obidzy, Woli Kosnowej, Woli Piskuliny, Zabrzeża, Zagorzyna, Zarzecza. Autorka ma nadzieję, że jej praca pozwoli chociaż w  niewielkim stopniu ocalić mowę przodków od zapomnienia i przekonać młode pokolenie, że „znać gwarę, to tak jakby znać drugi język". Jak zauważyła, zanik tradycyjnych czynności i zawodów, spowodowany rozwojem techniki, sprawił, że wielu terminów i nazw dotyczących sprzętów i czynności dnia codziennego wyszło z użycia. Obecnie tylko najstarsze pokolenie potrafi wymienić pojęcia związane np. z ręcznym praniem, młóceniem zboża, budową wozu.

Słownik zawiera hasła z zakresu życia codziennego, pojęcia dotyczące czarów i zabobonów, roślinności, zwierząt, rolnictwa, określenia osób. Dialektolog prof. Józef Kąś z Uniwersytetu Jagiellońskiego ocenił, że ze  względu na liczne sady na terenie gminy Łącko w opracowaniu wyróżnia się słownictwo z zakresu sadownictwa. Naukowiec uznał, że wydanie tego typu zbioru ma pierwszorzędne znaczenie dla każdej społeczności lokalnej i służy określeniu jej tożsamości. „Gwara, obok stroju regionalnego, jest najbardziej wyrazistym wyznacznikiem przynależności do danej grupy społecznej" -  przypomniał.

Wydawcą słownika będzie Gminny Ośrodek Kultury w Łącku.

em, pap