– Nie tak łatwo w dzisiejszych czasach odkryć nowy gatunek kręgowca. Większość gatunków takich dużych zwierząt już dawno opisano. Poza tym odkrycia dużych kręgowców budzą duże kontrowersje i są żywo dyskutowane w środowisku naukowym – powiedział w rozmowie z PAP dr Paweł Mackiewicz.
Przypomniał, że gatunek, według tzw. biologicznej koncepcji gatunku, to grupa populacji, które mogą się ze sobą swobodnie krzyżować w warunkach naturalnych i wydawać płodne potomstwo. – „Jednak trudno jest to sprawdzić w praktyce. A jeśli się już stwierdzi, że osobniki się krzyżują, to trzeba jeszcze dowieść, że ich potomstwo będzie żywotne i to przez wiele pokoleń” – zwrócił uwagę. Dlatego istnieje wiele różnych koncepcji i kryteriów wyróżniania gatunku. Często za gatunki uznaje się osobniki posiadające odrębne pochodzenie i podobne cechy morfologiczne różniące je od innych.
Z pomocą przychodzą tu również badanie genetyczne. Dzięki nim można ustalić, czy osobniki należą do różnych gatunku, czy tego samego. Jeśli bowiem dwie populacje organizmów zaczynają zasiedlać różne terytoria i przestają się krzyżować, ich pule genetyczne również zaczynają się od siebie różnić. Z czasem dziedziczone mutacje się nawarstwiają i po liczbie różnic w wybranych genach naukowcy są w stanie określić pokrewieństwo populacji oraz obliczyć, jak dawno temu się one rozdzieliły. W przypadku amazonek niebieskoskrzydłych stwierdzono, że wyewoluowały one stosunkowo niedawno - około 120 tys. lat temu w obrębie populacji innego gatunku amazonek zwanych białoczelnymi.
Prof. Mackiewicz dodał, że w analizach genetycznych porównywano tylko trzy powszechnie badane geny amazonek niebieskoskrzydłych i innych papug. Wyniki te nie były jednak jednoznaczne. Geny te u nowo odkrytych ptaków wprawdzie różniły się od tych samych genów u innych amazonek, ale równie dobrze mogłyby świadczyć o tym, że nieznane amazonki są tylko nowym podgatunkiem. Na razie uznano, że różnice w wyglądzie, głosie amazonek i ich zachowaniu są na tyle wyraźne, że można tu mówić o nowym gatunku. Może więc dopiero kolejne, bardziej dokładne badania genetyczne rozwieją wszelkie wątpliwości.