Każdego roku na świecie w wyniku ukąszeń węży umiera nawet 140 000 osób, a trzy razy więcej narażonych jest na trwałe kalectwo lub amputację. W przypadku ukąszenia poszkodowanemu należy podać odpowiednią antytoksynę. Surowicę wytwarza się poprzez wstrzykiwanie małych dawek jadu węża zwierzętom. Ich układ odpornościowy zwalcza jad, wytwarzając przeciwciała, które są zbierane w celu wykorzystania w terapii. Podawana ukąszonemu człowiekowi surowica musi być dopasowana do jadu węża – w zależności od gatunku jad zawiera różne toksyny.
Ponad 200 ukąszeń węży i ponad 700 zastrzyków z jadu. „Nie chciałem umierać”
To się może wkrótce zmienić dzięki Timowi Friede, który 18 lat swojego życia poświęcił na budowanie swojej odporności. Podczas swojej misji Friede zniósł ponad 200 ukąszeń oraz ponad 700 zastrzyków z jadu. Początkowo mężczyzna chciał zbudować swoją odporność, aby chronić się podczas kontaktu z wężami. Swoją pracę dokumentował na YouTube. Początki były trudne – dwa ukąszenia kobry w krótkim odstępie czasu pozostawiły go w śpiączce.
– Nie chciałem umierać. Nie chciałem stracić palca. Nie chciałem opuścić pracy — powiedział BBC.
Przez kolejne lata motywacją dla Friede było opracowanie lepszych terapii dla całego świata.
– Stało się to po prostu stylem życia i po prostu naciskałem, naciskałem i naciskałem tak mocno, jak mogłem — dla ludzi, którzy mieszkają 8000 mil ode mnie i umierają od ukąszenia węża – wyjaśnił.
Badacze poszukują przeciwciał szeroko neutralizujących – celujących w części, które są wspólne dla różnych klas toksyn.
– Jeśli ktokolwiek na świecie opracował te szeroko neutralizujące przeciwciała, to będzie to on – powiedział o Timie Friede dr Jacob Glanville, dyrektor generalny firmy biotechnologicznej Centivax.
Tim Friede zgodził się na współpracę. W ramach badań skoncentrowano się na elapidach (zdradnicowatych) – jednej z dwóch rodzin jadowitych węży – takich jak węże koralowe, mamby, kobry, tajpany i bugarusy. Badacze wybrali 19 gatunków uznanych przez WHO za jedne z najbardziej śmiercionośnych na węży na świecie.
Prace nad uniwersalną surowicą. Elapidy pod lupą
Naukowcy w próbkach krwi Tima Friede zidentyfikowali dwa szeroko neutralizujące przeciwciała, które mogą być skierowane przeciwko dwóm klasom neurotoksyn. Dodali lek, który jest skierowany przeciwko trzeciej, aby stworzyć swój uniwersalny specyfik.
Eksperymenty na myszach wykazały, że zwierzęta przeżyły śmiertelne dawki 13 z 19 gatunków wybranych do badań jadowitych węży. Myszy miały też częściową ochronę przed pozostałymi sześcioma. Dr Glanville powiedział, że antytoksyna „prawdopodobnie obejmuje całą masę Elapidów, dla których nie ma obecnie odtrutki”. Naukowcy sprawdzają teraz, czy dodanie czwartego składnika wzmocni miksturę tak, aby chroniła całkowicie przed jadem węży z tej rodziny.
Inne klasy węży polegają w swoim jadzie na innych toksynach.
– Myślę, że w ciągu następnych 10 lub 15 lat będziemy mieli coś skutecznego przeciwko każdej z tych klas toksyn – powiedział prof. Peter Kwong, jeden z badaczy na Uniwersytecie Columbia.
– Przeciwciała Tima są naprawdę niezwykłe – dodał profesor.
Ostatecznym celem naukowców jest posiadanie jednej surowicy dla wszystkich węży albo przynajmniej jednej dla elepidów, jednej dla żmij.
Tim Friede skomentował swój udział w projekcie.
– Robię coś dobrego dla ludzkości i było to dla mnie bardzo ważne. Jestem z tego dumny. To całkiem fajne – powiedział.
Czytaj też:
Trafiła do szpitala w ciężkim stanie. W oku miała... jad czarnej wdowyCzytaj też:
Odkryto gigantycznego pająka. Dostał imię po światowej sławie