„W dniu 2 stycznia 2020 r. Komisja Wenecka otrzymała od Marszałka Senatu RP Pana Tomasza Grodzkiego wniosek o wydanie opinii w sprawie zmian w ustawach o sądownictwie przyjętych przez Sejm RP w dniu 20 grudnia 2019 r. Senat ma zająć się nowelizacjami na zbliżającej się styczniowej sesji, więc Prezydium Komisji Weneckiej wyraziło zgodę na przygotowanie pilnej opinii przez sprawozdawców” – czytamy w oświadczeniu umieszczonym na oficjalnej stronie Komisji Weneckiej. „Delegacja Komisji Weneckiej odwiedzi Warszawę w dniach 9 i 10 stycznia 2020 r., aby spotkać się z władzami i innymi rozmówcami” – dodano.
Opinia Komisji Weneckiej ma zostać wydana w trybie pilnym.
Co zakłada projekt autorstwa posłów PiS?
Nowelizacja ustawy o ustroju sądów powszechnych, Sądzie Najwyższym i innych ustaw wzbudza duże kontrowersje. Zakłada wprowadzenie zmian dyscyplinujących sędziów. Wprowadza odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów za „działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, za działania kwestionujące skuteczność powołania sędziego oraz za „działalność publiczną niedającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów”. W projekcie zapisano, że podważanie statusu innych sędziów – w tym wskazanych przez nową Krajową Radę Sądownictwa – będzie najcięższym deliktem dyscyplinarnym. Ustawa nie dopuszcza także do kwestionowania umocowania sądów i trybunałów, konstytucyjnych organów państwowych przez Sąd Najwyższy. Zabrania też dokonywania oceny zgodności z prawem powołania sędziego na urząd i jego uprawnień przez SN lub inny organ władzy.
Czym jest Komisja Wenecka?
Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo, szerzej znana pod nazwą Komisji Weneckiej, jest organem doradczym Rady Europy złożonym z niezależnych ekspertów w dziedzinie prawa konstytucyjnego i międzynarodowego, sędziów sądów najwyższych i trybunałów konstytucyjnych państw członkowskich, członków parlamentów narodowych oraz urzędników służby cywilnej.
Powstała w 1990 r. w czasie transformacji ustrojowej państw Europy Środkowej i Wschodniej. W jej skład wchodzi obecnie łącznie 59 państw. Ponadto wiele państw posiada status obserwatora, a OBWE oraz Komisja Europejska uczestniczą w sesjach plenarnych Komisji Weneckiej. Działalność Komisji dotyczy 3 głównych obszarów: instytucje demokratyczne i prawa podstawowe; sprawiedliwość konstytucyjna oraz wybory, referenda i partie polityczne.
Głównym zadaniem Komisji jest wydawanie opinii prawnych dotyczących projektów aktów prawnych przygotowanych przez poszczególne państwa bądź aktów prawnych mających już moc prawną. Jak dotąd Komisja wydała ponad 500 takich opinii na temat ponad pięćdziesięciu krajów. ETPCz tylko od 2002 r. w ponad 50 sprawach powołał się na opracowania Komisji Weneckiej.
Czytaj też:
Terlecki krytykuje wizytę Grodzkiego w Brukseli. „Nie wiem, co tam chce za granicą zrobić”