Europejski Trybunał Praw Człowieka powiadomił polski rząd o skardze Lecha Wałęsy przeciwko Polsce i poprosił o przedstawienie swoich uwag. Sprawa dotyczy procesu cywilnego, który były prezydent Polski wytoczył w 2005 roku byłemu opozycjoniście Krzysztofowi Wyszkowskiemu. Jeden z liderów opozycji publicznie oskarżył noblistę o współpracę z tajnymi służbami podczas komuny, nazywając Wałęsą agentem SB o pseudonimie „Bolek”, który donosił na swoich kolegów za pieniądze.
Wałęsa wygrał sprawę w 2011 r., domagając się przeprosin i wpłaty na cele charytatywne. Sąd Najwyższy odmówił rozpatrzenia skargi kasacyjnej, a następnie wyrok się uprawomocnił. Wyszkowski odmówił opublikowania przeprosin, ale zostało to zrobione w jego imieniu. W 2017 r. weszła jednak w życie nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym, która wprowadziła do polskiego systemu prawnego skargę nadzwyczajną.
Zbigniew Ziobro wniósł skargę nadzwyczajną
Skargi miała rozpatrywać nowa Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. W styczniu 2020 r. prokurator generalny Zbigniew Ziobro wniósł skargę ws. wyroku Wałęsy, argumentując to „zapewnieniem zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawa i urzeczywistnieniem zasady sprawiedliwości społecznej”. Wałęsa tłumaczył, że miał tylko dwa tygodnie na przedstawienie swoich uwag. Były prezydent stwierdził, że skarga nadzwyczajna jest niekonstytucyjna i w jego przypadku narusza pewność prawa.
Wałęsa bezskutecznie domagał się wyłączenia ze sprawy 17 sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego, w tym sędziego Aleksandra Stępkowskiego. Ostatecznie wyrok na korzyść noblisty został uchylony ze względu na prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz wolność słowa. Wyszkowski złożył do TSUE skargę w związku z nakazem przeprosin, ale została ona wycofana po jednostronnym oświadczeniu polskiego rządu w 2021 r.
ETPC wysyła pytania do polskiego rządu
Sam Wałęsa przekonywał, że uchylenie wyroku zaszkodziło jego reputacji, a skarga nadzwyczajna była odwetem za krytykę praworządności w Polsce. Zawiadomienie o skardze trafiło do polskiego rządu pod koniec września. W pytaniach do polskiego rządu Trybunał zwrócił się z kwestią, czy działanie skargi nadzwyczajnej w Polsce związane jest z problemem o charakterze systemowym, które uzasadniałoby zastosowanie przez ETPC tzw. procedury pilotażowej orzekania.
Czytaj też:
Lech Wałęsa ma propozycję. Chce obudzić narody wchodzące w skład RosjiCzytaj też:
Ziobro przegrał w sądzie. Chodzi o katastrofę smoleńską