Ocena prawna Biura Legislacyjnego Senatu, choć napisana wyważonym językiem i w ostrożnym tonie, nie pozostawia wątpliwości. Przyjęta przez Sejm i procedowana przez Senat ustawa o Sądzie Najwyższym w kilku punktach nie jest zgodna z konstytucją. Jak piszą prawnicy BLS, „do niewątpliwie najtrudniejszych, z punktu widzenia oceny prawnej, należą kwestie związane z wprowadzanymi do ustawy przepisami przejściowymi zawartymi w art. 87–89. Przewidują one przeniesienie wszystkich sędziów Sądu Najwyższego w stan spoczynku i kreują nowe, nieznane Konstytucji uprawnienia Ministra Sprawiedliwości w zakresie wskazywania Krajowej Radzie Sądownictwa sędziów SN, którzy pozostaną w stanie czynnym i którzy będą wykonywać nadal obowiązki orzecznicze w Sądzie Najwyższym” – czytamy w opinii.
Biuro zwraca też uwagę na nowe kompetencje ministra sprawiedliwości. „Na pojęcie niezawisłości sędziowskiej, o której mowa w art. 178 ust. 1 Konstytucji RP składa się bezstronność (obiektywizm), uniezależnienie od czynników społecznych (polityki, środków masowego przekazu), a także niezależność od instytucji pozasądowych czy partii politycznych. Należy wyrazić obawę, że Minister Sprawiedliwości w przepisach tych uzyskuje prawo ingerowania w przebieg toczącego się niezgodnie z jego zamysłem sądowego postępowania dyscyplinarnego, co nie pozwala ich uznać za zgodne z art. 10, art. 173 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji RP” – czytamy.
„Takie ukształtowanie pozycji organu władzy wykonawczej, wskazującego Krajowej Radzie Sądownictwa wybranych przez siebie sędziów jako odpowiednich i uprawnionych do orzekania, w sposób uznaniowy i bez wyraźnych ustawowych wskazówek wydają się naruszać art. 10 ust. 1 Konstytucji, art. 173 oraz art. 180 Konstytucji” – stwierdza się w opinii. Mimo to senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i petycji przyjęła bez poprawek ustawę o Sądzie Najwyższym. W piątek 21 lipca zajmuje się nią Senat.
Nocna komisja
Obrady Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zakończyły się w Senacie w piątek po godz. 1.30 w nocy. Za przyjęciem ustawy o Sądzie Najwyższym bez poprawek opowiedziało się sześciu senatorów, dwóch zagłosowało przeciw, żaden się nie wstrzymał. Senatorowie Platformy Obywatelskiej wnioskowali o odrzucenie całej ustawy, został on odrzucony, natomiast senatorowie zapowiedzieli, że podczas głosowania w Senacie ponownie o to zawnioskują. Izba wyższa parlamentu wznowiła prace w piątek o godz. 9:00. Ponieważ senacka komisja zdążyła zakończyć prace, jeszcze w piątek dojdzie do głosowania nad projektem ustawy o Sądzie Najwyższym.