Projekt zawiera także szereg rozwiązań mających gwarantować transparentność działania Sądu Najwyższego. Wynika to z przyjętego przez projektodawcę założenia, że kontrola społeczna jest najlepszym gwarantem prawidłowego funkcjonowania sądów.
Realizując to założenie, projekt ustawy obliguje Sąd Najwyższy do niezwłocznego publikowania wszystkich swoich orzeczeń wraz z uzasadnieniami w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Sądu Najwyższego. W Biuletynie Informacji Publicznej będą też publikowane informacje o dodatkowym zatrudnieniu oraz innym zajęciu zarobkowym sędziów Sądu Najwyższego. Na stronach internetowych obywatele będą również mogli zapoznać się z rozstrzygnięciami w sprawach dyscyplinarnych.
Zmiany w zakresie struktury Sądu Najwyższego
Dla realizacji nowych, niezwykle ważnych ustrojowo funkcji, projekt ustawy wyodrębnia dwie nowe Izby Sądu Najwyższego – Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izbę Dyscyplinarną.
Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych przypisano przede wszystkim rozpatrywanie skarg nadzwyczajnych. Przejmie ona również sprawy z zakresu prawa publicznego, rozpatrywane dotychczas przez Izbę Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych. Izba Dyscyplinarna natomiast, z uwagi na swoją rolę, zyskuje szczególny status wśród Izb Sądu Najwyższego, tak aby w sposób niezakłócony mogła realizować zadania, od których w dużej mierze zależy poziom zaufania obywateli do władzy sądowniczej. Ponadto, w Sądzie Najwyższym będą funkcjonować, tak jak obecnie, Izba Cywilna, Izba Karna oraz Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Zmiany w zakresie statusu sędziów Sądu Najwyższego
Zaproponowane przepisy mają przede wszystkim na celu uproszczenie procedury wyłaniania kandydatów na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego, zapewnienie bezstronności procedury wyboru, zwiększenie zaangażowania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w tryb powoływania sędziów Sądu Najwyższego, jak również zapewnienie sędziom niezależności i wzmocnienie ich bezstronności w rozstrzyganiu spraw sądowych. Zmiany dotyczą również wieku, w którym sędziowie przechodzą w stan spoczynku. Ponadto, wprowadzają nowy, przyspieszony tryb uchylenia immunitetu w przypadku popełnienia przez sędziego najpoważniejszych przestępstw.
Zgodnie z projektowaną regulacją, sędzia Sądu Najwyższego przechodzi w stan spoczynku, co do zasady, w wieku 65 lat. Wyjątek stanowi sytuacja, w której sędzia złoży oświadczenie o woli dalszego zajmowania stanowiska, nie później niż na 6 miesięcy i nie wcześniej niż na 12 miesięcy, przed ukończeniem tego wieku. Elementem niezbędnym jest wówczas również przedstawienie zaświadczenia stwierdzającego, że sędzia Sądu Najwyższego jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. O możliwości dalszego zajmowania stanowiska przez sędziego Sądu Najwyższego zadecyduje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, który w tej sprawie będzie mógł zasięgnąć opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Zgoda na dalsze zajmowanie stanowiska udzielana będzie na okres 3 lat, nie więcej jednak niż dwukrotnie.
Z uwagi na odmienną, od dotychczas obowiązującej, regulację dotyczącą wieku przejścia sędziego w stan spoczynku, projekt ustawy przewiduje przepis przejściowy, zgodnie z którym w ciągu trzech miesięcy od wejścia ustawy w życie sędziowie, którzy ukończyli lub ukończą w tym czasie 65 lat, przechodzą w stan spoczynku. Oświadczenie o woli dalszego zajmowania stanowiska sędziowie składają w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy.
Ponadto, zawarte w projekcie rozwiązania w zakresie przechodzenia przez sędziów Sądu Najwyższego w stan spoczynku nawiązują do rozwiązań obowiązujących w systemie sądownictwa powszechnego, umożliwiając kobiecie będącej sędzią Sądu Najwyższego, przejście w stan spoczynku po osiągnięciu 60 roku życia. W takim przypadku przejście w stan spoczynku będzie następowało wyłącznie na wniosek zainteresowanej.