W niedzielę 23 września zacznie się astronomiczna jesień

W niedzielę 23 września zacznie się astronomiczna jesień

Jesień, zdj. ilustracyjne
Jesień, zdj. ilustracyjne Źródło: Fotolia / eyetronic
Astronomiczna jesień rozpocznie się w tym roku 23 września o godz. 3.54, kiedy Słońce osiągnie punkt równonocy jesiennej, i potrwa do 21 grudnia.

Na nocnym niebie jesienią będzie można zobaczyć jeszcze kilka gwiazdozbiorów letnich, „wrócą” też konstelacje zimowe. Będzie widocznych kilka planet.

Astronomiczne pory roku są związane z momentami górowania Słońca w zenicie nad równikiem lub zwrotnikami. W przypadku astronomicznej jesieni Słońce góruje w zenicie nad równikiem. Przy czym rzeczywiste zrównanie dnia z nocą nastąpi jednak nieco później, niż przejście Słońca przez punkt równonocy (tzw. punkt Wagi, będący jednym z dwóch punktów przecięcia się ekliptyki z równikiem niebieskim). Będzie to w dniu 25 września i nocy 25/26 września.

Gwiazdozbiory letnie

Na początku jesieni na wieczornym niebie nadal dominują gwiazdozbiory letnie. W szczególności Lutnia, Łabędź i Orzeł. Ich najjaśniejsze gwiazdy, odpowiednio Wega, Deneb i Altair, tworzą wierzchołki tzw. Trójkąta Letniego. Łatwo jednak dostrzec też Jesienny Kwadrat. Tworzą go trzy gwiazdy konstelacji Pegaza (Markab, Scheat i Algenib) oraz jedna z jaśniejszych gwiazd gwiazdozbioru Andromedy.

W tej ostatniej konstelacji widoczna jest galaktyka M31, zwana też Wielką Mgławicą w Andromedzie, a obecnie potocznie najczęściej Galaktyką Andromedy. Na niebie widzimy ją jako niewielką mgiełkę – najdalszy obiekt w kosmosie widoczny gołym okiem. Jednak do dostrzeżenia M31 gołym okiem potrzeba naprawdę ciemnego nieba, więc generalnie łatwiej odszukać ją na niebie przy pomocy lornetki. Przy tym zadaniu pomocne mogą być programy komputerowe typu planetarium, które pokazują bieżący wygląd nieba (np. darmowe Stellarium), aplikacje mobilne tego typu albo obrotowa mapka nieba.

Druga połowa jesieni

W drugiej połowie jesieni na wieczornym niebie zaczyna być dobrze widoczny gwiazdozbiór Oriona. To jedna z łatwiej rozróżnialnych konstelacji na niebie. Składa się z jasnych gwiazd ułożonych w taki sposób, że tworzą schematyczną sylwetkę człowieka, pośrodku której widać charakterystyczne trzy jasne gwiazdy ułożone blisko siebie w jednej linii – tzw. pas Oriona. Patrząc nieco na prawo i w górę od Oriona można dostrzec grupkę gwiazd położonych blisko siebie. Jest to gromada otwarta gwiazd o nazwie Plejady. Czasem bywa mylona z Małym Wozem, który jednak znajduje się w innej części nieba oraz zajmuje dużo większy obszar niż Plejady.