Porozumienie jest reakcją na rosnące "zagrożenie dla niepodległości państwa" - powiedziała Julia Tymoszenko, która podpisała dokument wraz z przewodniczącym rady partyjnej Naszej Ukrainy Wiktorem Bałohą.
Głównym celem wspólnej działalności opozycyjnej będzie odsunięcie od władzy prorosyjskiej koalicji Partii Regionów Ukrainy premiera Wiktora Janukowycza, socjalistów i komunistów. Popierające zbliżenie z Zachodem Blok Tymoszenko i Nasza Ukraina liczą, że nastąpi to poprzez rozpisanie przyspieszonych wyborów parlamentarnych.
Zdaniem Bałohy, który jest również szefem kancelarii prezydenta Wiktora Juszczenki, zawarte porozumienie jest próbą niedopuszczenia do "przewrotu państwowego, realizowanego przez większość parlamentarną". Przejawy tego przewrotu widoczne są w koalicyjnej ustawie o rządzie, istotnie ograniczającej kompetencje głowy państwa, oraz - jak powiedział Bałoha - "faktyczne utworzenie republiki imienia premiera Ukrainy (Janukowycza), a także walka ze wszystkim, co ukraińskie".
Julia Tymoszenko wyjaśniła, że umowa składa się z trzech części. Pierwsza to zasady programowe, druga mówi o uzgadnianiu przez uczestników porozumienia wszelkich działań parlamentarnych. Część trzecia poświęcona jest działaniom opozycji po "odsunięciu od władzy obecnego reżimu" i formowaniu koalicji, wyłonionej w przyspieszonych wyborach. W dokumencie nie wspomina się o ewentualnej wspólnej liście wyborczej dwóch ugrupowań opozycyjnych.
Porozumienie jest kolejną próbą powrotu do współpracy partii, które w wyborach prezydenckich 2004 r. poparły kandydata ówczesnej opozycji, obecnego prezydenta Juszczenkę. Pokonał on kandydata obozu władzy, obecnego premiera Janukowycza. Fałszerstwa wyborcze, których dopuszczał się wtedy sztab Janukowycza, doprowadziły do niezadowolenia społecznego i masowych protestów, znanych jako "pomarańczowa rewolucja" (od koloru kampanii Juszczenki). Wskutek protestów doszło do powtórki drugiej tury wyborów, w której ostateczne zwycięstwo odniósł Juszczenko.
Po mianowaniu Juszczenki na prezydenta, na początku 2005 r. Tymoszenko została premierem. We wrześniu tegoż roku, po konflikcie spowodowanym inspirowanymi przez otoczenie pani premier plotkami o korupcji w otoczeniu szefa państwa, Juszczenko zdymisjonował jej rząd.
Po wyborach parlamentarnych w marcu 2006 r. pomarańczowe ugrupowania znowu próbowały powołać koalicję. Wielomiesięczne rozmowy skończyły się fiaskiem, gdy biorąca udział w rozmowach Socjalistyczna Partia Ukrainy niespodziewanie porzuciła negocjacje, by przyłączyć się do koalicji Partii Regionów Ukrainy i komunistów.
W wyniku "zdrady" socjalistów w sierpniu ub. roku na Ukrainie powstał sojusz określany mianem "antykryzysowego". Na czele rządu stanął Janukowycz. Juszczenko zgodził się zaakceptować jego gabinet, gdy koalicjanci zobowiązali się do kontynuacji reform demokratycznych i kursu zbliżenia Kijowa z Zachodem.
Szybko okazało się, że koalicjanci nie mają zamiaru przestrzegać tych zobowiązań. Janukowycz doprowadził najpierw do spowolnienia procesu integracji Ukrainy z NATO, potem zaś przystąpił do konsekwentnego ucinania pełnomocnictw Juszczenki.
pap, em