W Stranger Things 3 jest pełno nawiązań do popkultury i historii. Zebraliśmy najciekawsze z nich

W Stranger Things 3 jest pełno nawiązań do popkultury i historii. Zebraliśmy najciekawsze z nich

Kadr z serialu Stranger Things 3
Kadr z serialu Stranger Things 3 Źródło: Netflix
„Stranger Things” od pierwszego sezonu wyróżniał się wieloma nawiązaniami do popkultury, filmów i muzyki lat 80’. Jednak trzeci sezon serialu wprost pęka od tego typu easter eggów, czyli mniej lub bardziej ukrytych kulturowych odniesień i znaczeń. W naszym zestawieniu zebraliśmy najciekawsze z nich.

Uwaga. Tekst zawiera spoilery dotyczące trzeciego sezonu serialu Stranger Things.

Trzeci sezon serialu „Stranger Things 3” jest pełny różnych nawiązań do popkultury lat 80’. Jednak serial braci Duffer odnosi się także do historii Stanów Zjednoczonych (nie tylko najnowszej) oraz różnych problemów i obaw ówczesnego amerykańskiego społeczeństwa. To wszystko sprawia, że serial zyskuje niezwykle interesujące drugie dno.

W języku angielskim takie odniesienia nazywa się easter eggs, od świątecznej zabawy, w której dzieci szukają ukrytych przez rodziców wielkanocnych jaj. Easter eggami mogą być wszelkie odniesienia do innych dzieł kultury ukryte w danym filmie, serialu, czy grze wideo.

Nie przedłużając, przedstawiamy nasz wybór najciekawszych nawiązań i easter eggów ukrytych w „Stranger Things 3”.

Centrum handlowe Starcourt
Różne obiekty, które można porównać do współczesnych centrów handlowych, funkcjonowały na świecie już wcześniej. Jednak pierwsze nowoczesne centra handlowe przypominające serialowe Starcourt, które oprócz zakupów oferowały inne formy rozrywki, takie jak kina czy restauracje, zaczęły powstawać w Stanach Zjednoczonych dopiero od drugiej połowy lat 60’. Minęło trochę czasu, zanim upowszechniły się w Ameryce, zwłaszcza w małych miasteczkach. Dlatego Starcourt jest osią serialu, wokół której zbierają się serialowe wątki i które skupia uwagę wszystkich mieszkańców Hawkins. Serial świetnie pokazuje społeczne przemiany, jakie wprowadzały w małych miasteczkach tego typu obiekty. Widzimy m.in. sklepy, które przenoszą się do centrum handlowego, a jeśli nie chcą lub nie mogą tego zrobić, upadają. W związku z tym odbywają się liczne protesty. Z drugiej strony, dla wielu mieszkańców, centrum staje się nowym miejscem pracy. Do ludzi docierają marki i sieci handlowe, z których oferty wcześniej nie mieli możliwości skorzystać. W serialu możemy zaobserwować takie rzeczywiste sklepy i lokale jak Burger King, Sam Goody z płytami, Radio Shack z elektroniką, Claire's z biżuterią, Hot Dog on the Stick, JCPenney, The Gap, Waldenbooks czy siłownię Jazzercise fitness. Jak głosi jeden z plakatów, wkrótce ma także pojawić się popularna w Ameryce sieć fast foodów z meksykańskim jedzeniem Taco Bell. Wraz z centrum handlowym pojawia się ludzie uzależnieni od spędzania czasu w takich miejscach, nazywani „mall rats”, szczurami z supermarketu. W 1995 roku postał nawet film o tym tytule. Oprócz zakupów spędzają oni czas w barach, kinach czy korzystają z innych atrakcji, takich jak bardzo popularne w latach 80’ fotobudki. To wszystko obserwujemy w nowym Stranger Things.

„Inwazja Porywaczy Ciał”, „Coś”, „Plazma”
Jeden z kluczowych dla fabuły serialu sklepów, Kaufman Shoes, jest fikcyjny. Ale jego nazwa nie jest przypadkowa. Pochodzi od nazwiska Philipa Kaufmana, twórcy filmu „Inwazja Porywaczy Ciał” z 1978 roku, który stał się jedną z wielu inspiracji dla Stranger Things. W fimie na podstawie powieści Jacka Finneya, Ziemię atakują obcy, którzy potrafią stworzyć żywe duplikaty w miejsce prawdziwych ludzi. Takie byty są jednak pozbawione ludzkich uczuć i emocji. Dziwne przypadki bada lokalny psychiatra. Rozpoczyna prywatne śledztwo w tej sprawie. Żeby dodatkowo podkreślić podobieństwa do serialu, warto dodać, że jedna z głównych postaci w „Inwazji Porywaczy Ciała” nosi nazwisko Driscoll, dokładnie tak, jak zainfekowana w Hawkins staruszka.. To oczywiście nie jedyny horror do którego nawiązali twórcy Stranger Things. W filmie „Plazma”, (ang. „The Blob”) z 1988 roku galaretowata substancja pożera kolejne osoby, niszcząc wszystko, co spotka na drodze. Substancja jest w stanie przedzierać się przez kratki wentylacyjne i studzienki, dokładnie tak samo, jak galaretowata wersja Łupieżcy Umysłów. W serii wiele odwołań dotyczy także filmu „Coś” z 1982 roku. Tamtejsze monstrum również mogło przejmować ludzkie ciała.

Zimna Wojna zawitała do Hawkins
Lata 1979-1985 to czas zaostrzenia Zimnej Wojny. W 1979 roku Związek Radziecki rozpoczął wojnę w Afganistanie, którą od razu potępiły Stany Zjednoczone. W zachodnim świecie doszło do wzrostu antysowieckich nastrojów i bojkotu Letnich Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 roku. W tym czasie USA popierają i szkolą islamskich mudżahedinów w Afganistanie. Władzę sprawują antysowieccy politycy. W Wielkiej Brytanii od 1979 roku rządzi Margaret Thatcher, a amerykańskie wybory w 1980 roku wygrał Ronald Reagan. W lipcu 1985 roku, kiedy napięcie na świecie pomiędzy ZSSR i USA sięga zenitu, rozgrywa się akcja Stranger Things. Kiedy to sobie uświadomimy, o wiele mniej dziwne wydają się zimnowojenne nawiązania stanowiące jedną z osi fabuły serialu. W tej sytuacji politycznej nie dziwi również to, że bohaterowie tak łatwo przyjmują do wiadomości, że to Rosjanie zinfiltrowali Hawkins. Dlatego też Dustin, schodząc do tajnego rosyjskiego kompleksu, wspomina film Czerwony Świt z 1984 roku. W tej produkcji grupa amerykańskich nastolatków zostaje zaskoczona w szkole przez niespodziewaną inwazją komunistów. Nastolatkowie chronią się w górach i rozpoczynają partyzancką walkę w obronie kraju.

Kino w Starcourt
W serialu znajduje się również mnóstwo bezpośrednich nawiązań do wielu filmów z lat 80’ i wcześniejszych, które mogli oglądać mieszkańcy Hawkins. Najbardziej wyraźnie widać to w kinie. W repertuarze jest m.in. oglądany i gorąco dyskutowany przez bohaterów „Powrót do przyszłości”. Jego rzeczywista premiera miała miejsce 3 lipca 1985 roku, więc seans na który trafiają półprzytomni Steve i Robin jest premierowym pokazem filmu. W repertuarze kina znajdują się również takie filmy jak „Kokon”, „Fletch”, „Powrót do krainy Oz”, „Substancja” (ang. „The Stuff”) i „D.A.R.Y.L.”. Wszystkie w rzeczywistości miały swoją premierę w czerwcu 1985 roku. Wyjątkiem jest film, który nastoletni bohaterowie oglądają w pierwszym odcinku serialu, czyli „Dzień żywych trupów”. Naprawdę film miał oficjalną premierę dopiero 19 lipca 1985 roku, czyli już po wydarzeniach ukazanych w serialu. W kinie możemy zauważyć plakat, który to tłumaczy. Wynika z niego, że mamy do czynienia z pokazem przedpremierowym.

Klasyka fantasy
Piosenka „Neverending Story”, którą musi zaśpiewać Dustin, żeby Suzie zdradziła mu wartość stałej Plancka, pochodzi z filmu, który miał premierę w 1984 roku. Niemiecki film fantasy „Niekończąca się opowieść”, na podstawie powieści Michaela Ende, stał się kultową produkcją w swoim gatunku. Co ciekawe, w dniu premiery był najdroższym filmem wyprodukowanym poza USA i ZSRR. Tytułowa piosenka, wykonana przez popularnego w latach 80’ angielskiego wokalistę Limahla, z miejsca stała się światowym hitem. Książką, którą czyta Suzie, jest natomiast „Czarnoksiężnik z Archipelagu” Ursuli K. Le Guin, pierwsza część cyklu Ziemiomorze. To klasyk fantasy z 1968 roku. Fabuła powieści opowiada o chłopcu, który, podobnie jak Jedenastka ze Stranger Things, jest obdarzony magicznymi zdolnościami i przypadkowo wpuszcza do swojego świata złą istotę. W serialu nie zabrakło również nawiązań do Władcy Pierścieni, które były obecne także w poprzednich sezonach serii. Wzgórze, na które wspinają się nastolatkowie, żeby nawiązać kontakt z Suzie, otrzymało nazwę Wichrowy Czub. Tak samo nazywało się wzgórze, na którym w „Drużynie Pierścienia” Frodo został zraniony przez Czarnych Jeźdźców.

Inne „nerdowskie” nawiązania
Seria zabawek „My Little Pony” została uruchomiona przez firmę Hasbro w 1982 roku. W 1984 roku powstał film animowany „My Little Pony: Rescue at Midnight Castle”. Dokładnie tak, jak opisuje to Dustin w rozmowie z Ericą, seria stała się bardzo popularna wśród nastolatków i dorosłych studentów, których można nazwać nerdami. Ten fenomen trwa do dziś, a ożywił go serial animowany „My Little Pony: Przyjaźń jest magiczna” emitowany od 2010 roku. Kod, którym porozumiewają się nasi bohaterowie przez krótkofalówki nawiązuje do „Gwiezdnych wojen”. Złoty lider, którym nazywa się Dustin, to określenie dotyczące Lando Calrissiana z czasów bitwy o Endor z „Powrotu Jedi”. Film miał premierę w 1983 roku. Gwiezdne Wojny pojawiają się również pod koniec serialu. Kiedy Steve ma wymienić swoje ulubione filmy, mówi o Gwiezdnych Wojnach „z misiami”. Z kolei jedną z „ożywionych” zabawek Dustina jest robot R2-D2. W serialu pełno jest nawiązań do świata komików. Radiostacja Dustina została nazwana Cerebro. Cerebro, w komiksach o X-Menach, to potężne urządzenie, które pozwala prof. Charlesowi Xavierowi wykrywać rozsianych po świecie mutantów i innych ludzi. W jednym z dialogów bohaterowie nawiązują również do substancji Promethium, która została użyta do stworzenia Cyborga w uniwersum DC Comics. W serialu możemy też zobaczyć komiksy Wonder Woman #326 i Green Lantern #185. Oba zostały wydane w 1985 roku.

Klimatyczna muzyka
Szczególną rolę w Stranger Things pełni muzyka. Piosenki są dobierane nie tylko w taki sposób, żeby treściowo dobrze komponowały się ze sceną, której towarzyszą, ale również, żeby były hitami charakterystycznymi dla czasów, w których dzieje się serial. Świetnie pokazuje to hit „Material Girl” Madonny z 1985 roku, który możemy wysłuchać w czasie zakupów Jedenastki w centrum Starcourt, czy „You Don't Mess Around with Jim” Jima Croce’a w scenie, w której Jim Hopper cieszy się po tym, jak „po męsku” porozmawiał z Mikem. Innymi tego typu przykładami piosenek jest „Open the door” Gentlemen Afterdark jako budzik, „Rock This Town” autorstwa Stray Cats na basenie, „ My Bologna” Weird Al Yankovica podczas wizyty u Pana Clarke’a, czy utwór „We'll Meet Again Someday” Very Lynn, który zostaje użyty w scenie, w której Łupieżca Umysłów pochłania ciała mieszkańców Hawkins. Ten ostatni utwór został również użyty w kluczowej scenie filmu „Doktor Strangelove” Stanleya Kubricka.

Sceny w szpitalu i w leśnej chacie Hoppera
Scena w szpitalu, w której Nancy jest atakowana przez Łupieżcę Umysłów, który przystawia głowę niemal do jej twarzy, jest identyczna ze sceną z trzeciej części filmu „Obcy”. To nie jedyne nawiązania do tej serii. Również infekowanie ludzi przez przyklejanie się do ich twarzy jest bardzo podobne do zachowania facehuggerów z „Obcego”. Tajemnicza zielona substancja, która służy jako paliwo do maszyny otwierającej bramę do innego świata, przypomina filmową krew obcych, która również potrafiła przepalić podłogę. Kapsuła, w której jest przechowywana ciecz otwiera się dokładnie w taki sam sposób, jak jest to przedstawione w „Obcym”. Z kolei scena w chacie Hoppera, w której grupa bohaterów jest atakowana przez 10-metrowego Łupieżcę Umysłów, zawiera wiele odniesień do horrorów Martwe Zło (1981) i Martwe Zło II (1987). Chociażby siekiera używana przez Jonathana, czy pełzająca odcięta macka bardzo przypominają wątki i ujęcia z tych filmów. Wspomniana scena może wywołać także bardzo wyraźne skojarzenia z filmem „Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia”, a dokładniej ze wydarzeniami, które miały miejsce przed kopalnią Moria. Macki potwora, którymi sięga po Jedenastkę, próbując wyrwać ją z otoczenia przyjaciół są bardzo podobne do macek Czatownika, który próbował porwać Froda. W obu przypadkach monstrum polowało na konkretną postać, kluczową dla przedstawianych wydarzeń. Walka i odcinanie macek Łupieżcy Umysłów również mogą przypominać to, co widzieliśmy we Władcy Pierścieni.

E Pluribus Unum
E Pluribus Unum, czyli łacińska maksyma oznaczająca „Z wielu, jeden” to tytuł szóstego odcinka serialu. To równocześnie historyczne motto, znajdujące się na Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych. Tradycyjnie odczytywane hasło oznacza, że z wielu dawnych kolonii (stanów) wyrosło jedno państwo – USA. Samo motto składa się z trzynastu liter, czyli dokładnie tylu, ile pierwotnie było Stanów Zjednoczonych. W Stranger Things 3 motto opisuje Łupieżcę Umysłów, który najpierw w przenośni, a potem dosłownie jednoczy w sobie zainfekowanych przez siebie mieszkańców Hawkins. Warto przypomnieć w tym miejscu, że cała akcja sezonu dzieje się 4 lipca, czyli dokładnie w rocznicę utworzenia USA.

4 lipca, czyli Dzień Niepodległości
Dzień Niepodległości to najważniejsze święto państwowe obchodzone w Stanach Zjednoczonych. Upamiętnia podpisanie Deklaracji Niepodległości i powstanie USA. Obchody tego święta są tłem fabuły trzeciego sezonu Stranger Things. W siódmym odcinku Lucas postanawia skonstruować bomby ze znalezionych w sklepie fajerwerków, które bohaterowie wykorzystują w walce z Łupieżcą Umysłów. Ale skąd fajerwerki w środku lata? Nie ma w tym nic dziwnego. W Stanach Zjednoczonych, oprócz Nowego Roku, to z okazji Dnia Niepodległości odbywają się największe pokazy sztucznych ogni. Serialowe obchody Dnia Niepodległości chce wykorzystać burmistrz Hawkins, Larry Kline. Organizuje wokół święta niezapomnianą imprezę z udziałem wesołego miasteczka, która ma przesądzić o jego reelekcji. Jedną z atrakcji, w której przypadkowo wzięli udział Joyce i Jim jest maszyna o nazwie Gravitron. Urządzenie zostało w rzeczywistości skonstruowane i wprowadzone do wesołych miasteczek w 1983 roku, więc w prowincjonalnym Hawkins musiała to być prawdziwa atrakcja.

„Miami Vice”, „Magnum PI” i „Terminator”
Jim Hopper, bezkompromisowy komendant policji z Hawkins wzoruje się na popularnych w latach 80’ serialach kryminalnych, które ogląda w telewizji. Wśród nich jest „Miami Vice”, o którym sam mówił, że ogląda go z Nastką, czy „Magnum”. Szczególnie ciekawy jest przypadek tego drugiego serialu, opowiadający o przygodach granego przez Toma Sellecka prywatnego detektywa Thomasa Magnuma. Hopper jest wyraźnie zafascynowany produkcją do tego stopnia, że zapuszcza wąs przypominający zarost głównego bohatera serialu i kupuje wzorowaną na nim hawajską koszulę. Z kolei przeciwnik Hoppera, rosyjski szpieg, który ściga bohaterów przez większą część sezonu, jest wzorowany na Terminatorze, postaci, którą zagrał Arnold Schwarzenegger w filmie z 1984 roku. Sam burmistrz Kline szyderczo nawiązuje do „Terminatora”, mówiąc Hopperowi, że Rosjanin, o którego pyta, to pewnie Arnold Schwarzenegger.

New Coke i inne marki
W kwietniu 1985 r. na rynek trafiła nowa Coca-Cola znana jako New Coke. Słodsza wersja klasycznego napoju nie spodobała się klientom, a firma była zmuszona do przywrócenia starego smaku. New Coke ostatecznie wycofano z rynku w 2002 roku. Wprowadzenie nowego smaku Coli jest tematem rozmów w serialu. Co ciekawe, Lucasowi pasuje smak „New Coke”. – To jak „Coś” Carpentera. Oryginał jest bez wątpienia klasykiem. Ale remake jest słodszy, odważniejszy, lepszy – chwali napój nastoletni bohater. W serialu możemy znaleźć także wiele innych znanych marek, takich jak Burger King, którego produktami zajada się rosyjski naukowiec, napój Jolt Cola, który był reklamowany jako bezalkoholowy napój o podwójnej zawartości kofeiny, czy płatki zbożowe Mr. T, które trafiły do sprzedaży na fali popularności wrestlera znanego z serialu „Drużyna A”. Wspomniana jest także konsola do gier Atari. Z napoi alkoholowych kilka razy przywołana jest rosyjska wódka Stolicznaja. Co ciekawe, wódka zaczęła być dostępna w Stanach Zjednoczonych na mocy umowy z 1972 roku zawartej pomiedzy PepsiCo i rządem ZSRR. Dzięki temu porozumieniu rosyjska wódka była dystrybuowana przez Pepsi w USA, a Pepsi trafiła do ZSRR.

Phoebe Cates
Dustin opisując swoją dziewczynę Suzie, którą poznał na naukowym obozie, twierdzi, że jest „gorętsza niż Phoebe Cates”. Phoebe Cates to amerykańska aktorka, która za sprawą swojego występu w czerwonym stroju kąpielowym w filmie „Beztroskie Lata w Ridgemont High” stała się kobietą marzeń wielu amerykańskich nastolatków. To właśnie tekturową sylwetkę aktorki z tego filmu znajduje Steve w ostatnim odcinku trzeciego sezonu serialu, kiedy razem z Robin próbują się zatrudnić w wypożyczalni wideo. Phoebe Cates wystąpiła też w filmie „Gremliny Rozrabiają” z 1984 roku, gdzie jeden z bohaterów stworzył młot elektryczny. Na nim Dustin wzorował swoją zabawkową broń z pierwszego odcinku trzeciego sezonu serialu.

Inne nawiązania
Odbywająca dziennikarski staż Nancy Wheeler otrzymuje od redakcji pseudonim Nancy Drew. To nawiązanie do bohaterki powieści detektywistycznych dla młodzieży, młodej dziewczyny, która rozwiązuje najbardziej skomplikowane zagadki kryminalne. W trakcie jednego z odcinków Joyce wspomina Boba, z którym razem oglądała prawdziwy telewizyjny program „Cheers”. W jednej z ostatnich scen serialu możemy z kolei obejrzeć w telewizji program Cutting Edge, wzorowany na prawdziwym programie informacyjnym. W serialu możemy również zobaczyć wiele oryginalnych plakatów filmowych i muzycznych z gwiazdami z lat 80’.


O czym jest 3. sezon „Stranger Things”?

Hawkins, lato 1985. Szkoła się skończyła, w mieście otworzyło się nowe centrum handlowe, a ekipa znana z poprzednich sezonów „Stranger Things” zaczyna dorastać. Kwitnące romanse komplikują relacje w grupie i dzieciaki muszą znaleźć sposób na to, jak wchodząc w dorosłość, pozostać przyjaciółmi. Tymczasem na horyzoncie znów pojawia się niebezpieczeństwo. Miasto musi stawić czoła starym i nowym wrogom, a Jedenastka i jej przyjaciele uświadamiają sobie, że zło nigdy się nie kończy, zło ewoluuje. Teraz wszyscy muszą działać wspólnie, aby przetrwać i zapamiętać, że przyjaźń jest zawsze silniejsza niż strach.

Galeria:
Memy zainspirowane trzecim sezonem „Stranger Things”
Czytaj też:
Bracia Duffer o „Stranger Things 4”. Zapowiadają kluczową zmianę