Unia Afrykańska

Unia Afrykańska

Dodano:   /  Zmieniono: 
W południowoafrykańskim Durbanie oficjalnie zaczęła działać Unia Afrykańska.
Prezydent RPA Thabo Mbeki uroczyście otworzył pierwszy szczyt UA, z dumą podkreślając powagę tej chwili i wielkie wyzwania, stojące przed nową organizacją. Kolejni mówcy przedstawiali utworzenie panafrykańskiej wspólnoty państw jako historyczny zwrot w dziejach tego kontynentu.
Padły również słowa krytyki - wskazywano na opieszałość procesu tworzenia UA, a także na niedostateczną reprezentację kobiet w tym procesie. Protokół w sprawie utworzenia panafrykańskiego parlamentu podpisały dotychczas zaledwie cztery spośród 52 państw członkowskich UA.
Powstanie UA zakończyło czterdziestoletnią historię Organizacji Jedności Afrykańskiej (OJA). Unia Afrykańska została proklamowana 2 marca 2001 w Syrcie w Libii na nadzwyczajnym szczycie OJA. Projekt nowej organizacji, wzorowanej na Unii Europejskiej i  cieszącej się dużo większymi prerogatywami niż OJA, forsował tam pułkownik Muammar Kadafi.
Pomysł Kadafiego szedł wszakże dużo dalej - libijski przywódca proponował zjednoczenie wszystkich krajów kontynentu w federacji pod nazwą Stany Zjednoczone Afryki. Tego przywódcy afrykańscy nie zaakceptowali.
Akt założycielski UA został podpisany w lipcu 2000 roku w Lome podczas XXXVI sesji OJA. Wszedł w życie w maju 2001, jednak działalność organizacja ta rozpoczęła od szczytu w Durbanie.
Nowa organizacja będzie dysponowała w sumie 17 organami. Najważniejsza będzie Konferencja Unii, gromadząca szefów państw i rządów, oraz rada wykonawcza, w której zasiądą ministrowie. UA będzie też miała własny parlament, bank centralny i trybunał sprawiedliwości. Ma również powstać Rada Pokoju i Bezpieczeństwa, zajmująca się zapobieganiem konfliktom i ich rozwiązywaniem.
Celem konferencji w Durbanie jest uruchomienie mechanizmów przewidzianych w akcie założycielskim UA oraz zadecydowanie, jaka będzie faktyczna linia polityczna organizacji. Szefowie państw rozstrzygną, gdzie będą się mieściły organy Unii, oraz wybiorą ich przewodniczących.
Jednym z uprawnień UA będzie przewidziane w art. 4 traktatu założycielskiego "prawo do interwencji w kraju członkowskim, na podstawie decyzji Konferencji, w niektórych poważnych wypadkach, takich jak zbrodnie wojenne, ludobójstwo czy zbrodnie przeciwko ludzkości".
Świadczy to o zdecydowanym odejściu od zasady ugruntowanej w OJA, której traktat z 1963 roku podkreślał zasadę nieingerencji i ścisłego poszanowania suwerenności każdego z państw członkowskich.
Kolejną rzeczą, która będzie odróżniać UA od OJA, jest większy nacisk na gospodarkę i sprawy integracji ekonomicznej.
Organizacja Jedności Afrykańskiej, powstała w 1963 roku, wielokrotnie była krytykowana za nieefektywność, brak prerogatyw i nieumiejętność rozwiązywania konfliktów.
nat, pap